بنزین دوباره سهمیه بندی می شود؟

به گزارش جی پلاس، اما تابستان تمام شد و همچنان مصرف بنزین در کشور در کانال 91 میلیون لیتر روزانه توقف کرده است. رکوردی که حتی از میانگین جهانی هم بالاتر رفته است و به گفته مسئولان 30 درصد از این مصرف قاچاق می شود.

بر اساس تازه ترین آمار از مصرف بنزین در کشور در مهرماه هم روزانه 91 میلیون لیتر بنزین مصرف می شود. این آمار گواه این است که ایرانی ها در هر ساعت 3 میلیون و 790 هزار لیتر بنزین مصرف می کنند که این رقم 6 برابر میانگین مصرف بنزین در جهان است.

اعلام این آمار در حالی است که به گفته مسئولان بخش زیادی از این میزان مصرف بنزین، قاچاق می شود. ارزانی بنزین در ایران زمینه را برای افزایش قاچاق به کشورها فراهم کرده است.

سال های پیش نیز، پدیده قاچاق بنزین رواج داشت. اما همزمان با هدفمندی یارانه و اجرای طرح سهیمه بندی بنزین و کارت سوخت مصرف نیز تا حدودی تعادلی ماند.

 حذف کارت سوخت از چرخه سوختگیری

کارت سوخت که حدود 8 سال در سیستم توزیع بنزین کشور فعال بود با تک نرخی شدن بنزین در سال 94 از چرخه سوختگیری خارج شد. این در حالی است که گزینه استفاده دوباره از آن همچنان روی میز قرار داشت.

با گذشت 3 سال از توقف استفاده از کارت سوخت در جایگاه ها اما این کارت تجارتی پر سود را رقم زد، آن هم قاچاق سوخت از ایران به دلیل ارزانی قیمت بود.

معامله کارت سوخت آنقدر جدی شد که شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران هر گونه خرید و فروش کارت سوخت را غیرقانونی اعلام کرد اما سود بادآورده از بنزین ایران در کشور های همسایه بازار قاچاق را همچنان پر رونق نگه داشته است.

بازگشت دوباره کارت سوخت

بنابراین با شدت گرفتن مصرف سوخت در کشور و به دنبال آن قاچاق این فراورده نفتی به کشورهای همسایه، این بار زمزمه بازگشت کارت سوخت به چرخه سوختگیری جدی تر شنیده می شود.

ایران دومین کشوری که بنزین ارزان دارد

ایران دومین کشور بعد از ونزوئلا است که بنزین ارزان دارد. قیمت بنزین در ایران تنها 7 سنت است اما قیمت واقعی آن در کشورهای همسایه حدود 75 سنت است بنابراین بازار قاچاق سوخت از ایران به شدت گرم شده است.

بعد از نوسانات ارزی چند ماه گذشته، قاچاق سوخت و اختلاف قیمت هر لیتر بنزین در ایران و کشورهای همسایه، قاچاق این فراورده به شدت افزایش یافت گواه این امر هم وجود 350 هزار کارت سوخت مهاجر در مناطق مرزی است. آماری که شب گذشته وزیر کشور هم آن را اعلام کرد.در این شرایط و برای کنترل مصرف دوباره بحث استفاده از کارت سوخت مصرح شده است.

شب گذشته نیز وزیر کشور خبر از بازگشت کارت سوخت وقاعده مند کردن مصرف سوخت در کشور داد و گفت:  تقریبا ۳۵۰ هزار کارت مهاجر سوخت در مناطق مرزی داریم.

رحمانی فضلی پس از دومین جلسه ستاد اطلاع‌رسانی و تبلیغات اقتصادی، اظهار داشت: افرادی مثلا ساکن تهران هستند اما کارت آنها در سیستان و بلوچستان سوخت‌گیری می کند بنابراین وزارت نفت مامور شد این موضوع را به دقت بررسی کند.

وزیر کشور همچنین از ارئه یک پیشنهاد سوختی خبر داد و تصریح کرد: پیشنهاد این بود که همه کارت‌ها در سراسر کشور توسط مالکین خودرو مورد استفاده قرار گیرد و در نقاط دیگر ممنوع شود.

پیشنهاد های سوختی

قوت گرفتن اجرای کارت سوخت اما یک مشکل جدی هم دارد و آن دو نرخی شدن بنزین است.

بر اساس نظام سهیمه بندی که پیش از این اجرایی می شد. سهیمه ماهانه هر خودرو 60 لیتر و با قیمت 700 تومان بود که در صورت استفاده بیشتر مالکان خودرو باید بنزین خود را به قیمت آزاد تهیه می کرد بنابراین اجرای کارت سوخت قاچاق و مصرف را کنترل کرد و بنزین را هم دو نرخی.

اما موضع مهمی که برای بازگشت کارت سوخت مطرح می شود تعیین قیمت بنزین آزاد است. پیش از خروج کارت های بنزین از چرخه سوختگیری بنزین سهمیه ای به ترتیب 700 و 800 تومان و بنزین معمولی و سوپر 1000 و 1100 تومان بود. با حذف کارت سوخت و تک نرخی شدن بنزین، قیمت بنزین معمولی و سوپر با قیمت های آزاد ثابت ماند.بنابراین حالا باید برای قیمت دوم بنزین نرخی را تعیین کرد که  بتواند قاچاق سود را کنترل و حتی متوقف کند.

رونق قاچاق سوخت در کنار ارزانی قیمت بنزین

اما برای کنترل قاچاق سوخت، علاوه بر کارت سوخت گزینه دیگری هم مطرح شده است و آن کوپنی کردن مصرف سوخت است.

بر اساس طرح توزیع کوپنی بنزین، همه مردم می توانند از این سوخت استفاده کنند اما کسانی که خودرو ندارند می توانند بنزین مصرفی خود را در بازار آزاد به فروش برسانند.

بنابراین آنهاییکه مصرف‌سوختشان بالا است می‌توانند مازاد نیاز خود را از طریق خرید سهمیه دیگر افراد جامعه تامین کنند.

اما اجرای این روش با یک سری مشکلات همراه است. مهم ترین مشکلات اجرای این طرح چالش های فنی برای اجرای آن مانند عدم دسترسی به اینترنت در همه نقاط کشور و عدم آگاهی مردم نسبت به چگونگی اجرای سهمیه کوپنی بنزین است.

همچنین نحوه کشف قیمت بنزین و فروش آن در بازار نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که باعث شده اجرای طرح کوپنی کردن بنزین هر چند مورد توجه مسئولان قرار گرفته اما به احتمال زیاد با استقبال از سوی میان مردم مواجه نخواهد شد.

به هر حال با توجه به پیش آگاهی مردم از اجرای سهیمه بندی به صورت کارت سوخت به نظر می رسد این طرح از اقبال بیشتری برای کنترل و مصرف سوخت در کشور میان مردم و مسئولان برخوردار شود.