سرنوشت این جنگ، مانند تمامی جنگ‌های اخیر، نظامی نخواهد بود و سرنوشت سیاسی هم در میدان نبرد رقم نمی‌خورد، بلکه مراودات پشت‌پرده هستند که بعداً به آتش‌بس و یا مسایلی شبیه به آن منجر می‌شوند
سردار محسن رشید، رئیس اسبق مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
بسم الله الرحمن الرحیم
۱- اولین بازنده این حادثه در کوتاهترین زمان، دموکرات‌های آمریکا می‌باشند و به نظر می‌رسد که از هم اکنون بازنده انتخاب پیش‌رو بوده و ناچار خواهند شد، کاخ سفید را به نفع جمهوری‌خواهان ترک کنند
به همین جهت به نظر می‌رسد زمان مناسبی است برای طرف‌های درگیر تا بتوانند بیشترین امتیازات را از بایدن بگیرند
۲- به نظر می‌رسد دوئل بسیار حساسی اتفاق افتاده که یک‌سوی آن ایران و فلسطین و سوی دیگر صحنه اسراییل و نظام حاکم بر جهان فعلی روی‌درروی شده اند.جبهه سومی هم وجود دارد که در برابر وضعیت پیش‌آمده متحیر است
۳- بی‌تردید تجهیزات به کارگرفته شده توسط حماس، تاکتیک‌های نظامی شان، جنگ‌های سایبری، نحوه سازماندهی، فرماندهی و حتی مقاومت و ایستادگی شان، همگی به پای ایران نوشته می‌شود. به عبارتی دیگر موفقیت‌های نظامی حماس در این نبرد به حساب ایران گذاشته خواهد شد. هرچند که تثبیت این وضعیت به نام ایران بدون در نظرگرفتن سرنوشت این نبرد نخواهد بود
۴- تردیدی نیست که واکنش اسرائیل به‌شدت بی‌رحمانه خواهد بود و مقاومت فلسطینی‌ها در برابر حملات بسیار سنگین اسراییلی‌ها قابل پیش‌بینی نیست. اما از طرفی دیگر، پیش‌بینی واکنش اسرائیل توسط حماس باید قطعی فرض شود.
یقیناً حماس تدابیری را اندیشیده که بتواند، اسرائیل زخم خورده را ناچار به عقب‌نشینی کند. منتها میزان موفقیت حماس، برای اجرای تدابیر از پیش طراحی شده قابل پیش‌بینی نیست
۵- علی‌القاعده سرنوشت این جنگ، مانند تمامی جنگ‌های اخیر، نظامی نخواهد بود و سرنوشت سیاسی هم در میدان نبرد رقم نمی‌خورد، بلکه مراودات پشت‌پرده هستند که بعداً به آتش‌بس و یا مسایلی شبیه به آن منجر می‌شوند و مهمترین عامل سیاسی پشت حماس، کسی جز ایران نیست
۶- اگر بازی‌خوردگان طرح ابراهیم را حیرت‌زدگان شاخص بدانیم، برای خروج از بحران به وجود آمده، چاره‌ای جز بازکردن فضای مناسب برای گفت و گو با دو طرف صحنه ندارند.
۷- به نظر می‌رسد عربستان یکی از بازندگان شاخص بازی تا این لحظه است؛ بن‌سلمان که تا قبل از این جنگ، در صحنه سیاست مانور چشمگیری داشت، یکی از مقهوران وضعیت فعلی است. او که خود را بازی‌گردان صحنه سیاست منطقه می‌دید و حس می‌کرد ایران را به دنبال سیاست‌های خود کشانده، حال احساس می‌کند که رودست بزرگی از ایران خورده است.
وی درحال حاضر با وضعیت دوگانه‌ای سر می‌کند؛ از سویی حس می‌کند به رسمیت شناختن موقعیت سیاسی ایران در فلسطین، مغایر شئونات ذهنی‌شاناست، اما از سوی دیگر نمی‌تواند عنصر موثرتری از ایران در کلونی ایران-فلسطین ببیند که البته سعودی به موقعیت ایران در این بحران تن نخواهد داد و سعی می‌کند تا مستقیما با فلسطینی‌ها گفت و گو کند.
۸- علی ایّحال همه چیز به اتفاقات روزهای آینده بر می‌گردد. باید دید تیر آخر را کدامیک از طرفین میدان شلیک خواهند کرد؟ تجربه نبردهای ۲۰۰۶ به بعد نشان داده که تیر آخر در دست فلسطینی‌ها خواهد بود که در آن صورت علاوه بر تضعیف بیشتر اسراییل، جبهه ایران و فلسطین موقعیت مستحکم‌تری پیدا می‌کند، ولی اگر تیر آخر توسط اسرائیلی‌ها شلیک شود، نه تنها رادیکالیسم فلسطینی تضعیف می‌شود، بلکه موقعیت بین‌المللی و منطقه‌ای ایران آسیب بیشتری می‌بیند.
محسن رشید
۱۷ مهر ۱۴۰۲
*مدیر پیشین مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ
کپی شد
