چند روزی پس از فروکش تب تبریک روز مادر!

زهرا نوروزعلی/ از چندین روز مانده به میلاد حضرت زهرا سلام الله علیها و تا چند روزی پس از آن بازار تبریک و گرامی داشت مقام و جایگاه مادر داغ است، امروز که تب ارسال پیام های تبریک رسمی و غیررسمی فروکش کرده جا دارد نگاهی بیاندازیم به حمایت حقیقی از جایگاه مادران از سوی خانواده ها، جامعه و حکومت. 

اگر از تکرار جمله بهشت زیر پای مادر است، ارسال پیام تبریک، تهیه هدیه ای کوچک یا بزرگ بسته به وضعیت اقتصادی این روزها، و نمایش تصویری از مادرانمان در استوری و پست ها که اخیرا به تبریک هایمان اضافه شده است بگذریم، به عملکرد واقعی می رسیم. از آنجا که  احتمالا دخترانمان در آینده به قشر مادران خواهند پیوست، و شریک نگرانی های امروز مادرانشان خواهند بود، روی صحبتمان بیشتر با پدران، همسران و گاهی پسران خانواده است، و این که در دنیای واقعی چه قدر به جایگاه مادر احترام می گذارند. 

اگر زمانی صرف هم صحبتی با مادران شود، بسیاری از آنان از عملکرد مردانشان گله مندند هرچند شاید هیچ گاه گلایه ای به زبانشان نیامده باشد، جای حمایت های واقعی آنان در زندگیشان وقتی تصمیم به تحصیل، اشتغال و حضور اجتماعی گرفته اند را خالی می دانند.  

بخش زیادی از همین مردان که احتمالا بهشت را زیر پای مادرانشان خوانده اند هنگام عمل زیرپای زنان را خالی کرده اند، و مانع از تحصیل آنان شده اند، و با بهانه هایی اشتغال همسران، و گاهی مادران و خواهرانشان را ضروری ندیده اند بدون این که از نیاز و علت تصمیم آنان برای تحصیل و اشتغال و فعالیت اجتماعی آگاه باشند، در طول تاریخ ساختار بدنی و زندگی اجتماعی به نوعی بوده  که مردان از ابتدا در اجتماع بیرون از منزل فعالیت داشته اند اما حضور زنان دچار تغییرات بیشتری شده است و واقعیت این است که امروز زنان برای تامین نیازهای مالی و روحیشان به حضور در اجتماع، و برای حضور در اجتماع به حمایت حقیقی مردان زندگیشان بیش از پیش نیازمندند، حمایتی واقعی، تمام عیار و مردانه! 

در این نوشتار بیش از تبیین نیاز به حمایت های خانوادگی از مادران، قصد داریم به جامعه و حکومت بپردازیم، و بیش از تمرکز بر ضرورت های حمایتی اشتغال زنان بر لزوم قانون گذاری، اجرا و نظارت در راستای تحصیل مادران متمرکز می شویم. 

احتمالا در اطرافتان دیده یا شنیده اید که خانم هایی در طول تحصیل به ویژه در دوران دانشگاه مادر شده اند، و دغدغه های علمی، دینی و اجتماعیشان پس از مادرانگیشان تغییر نداشته است، هرچند نگاه ها و انتظارات اطرافیانشان دستخوش تغییرات قرار گرفته است!

آنان اگر کمی با شما احساس نزدیکی داشته باشند از تغییر نگاه استاد دانشگاه، همکلاسی ها و کادر دانشگاه و  برخوردهای دلسرد کننده ای که پس از مادر شدن در جامعه با آن ها شده است برایتان گفته اند. برخوردهایی که در موارد بسیاری منجر به ترک تحصیل و خانه نشینی همیشگی و یا در خوشبینانه ترین حالت ترک موقت فعالیت هایشان شده است؛ این در حالی است که موارد متعددی اتفاق افتاده است که مادران جوان توانسته اند به خوبی با حمایت خانواده و مسئولین دانشگاه به تحصیل ادامه دهند به طور مثال خانم زهرا غلامی که در دوران بارداری در دانشگاه تهران پذیرفته شد، و اواخر ترم اول دانشگاه فرزندش متولد شد و تصاویری از وی در خبرگزاری ها و فضای مجازی منتشر شد.  

اما شنیدن جمله هایی همچون کلاس که جای بچه نیست، با بچه نمی توانی این کار را انجام دهی، و ... برای بخش زیادی از آنان عادی اما دردآور است. 

چه بسیار زنانی که به جرم مادر شدن! مجبور به ترک تحصیل شدند، هر چند با داشتن سهمیه دکترا و جایگاه های بالای علمی، و این نشان از بی توجهی یا متاسفانه عدم باور واقعی مسئولین به جایگاه مادران است، آن هم در کشوری که آمارها نشان می دهد 60 درصد از دانشجویان را دختران تشکیل می دهد، و این یعنی از سویی می توان آینده ای ساخت با مادرانی بیش از پیش تحصیل کرده که قطع به یقین فرزندانی که در دامان آنان پرورش می یابند با امید و انگیزه بیشتر می توانند کشور و جامعه را با سرعت بیشتر به سمت رشد و پیشرفت و آگاهی سوق دهند، و از سویی دیگر بخش قابل توجهی از نیروهای متخصص را همین بانوان تشکیل خواهند داد و نیاز به قانون گذاری هایی برای احقاق حقوقشان ضروری تر از گذشته است.  

از سویی دیگر امروز که بحث فرزندآوری داغ است، و زنان بیشترین بار را در این امر مقدس بردوش می کشند، زمان آن نرسیده است که برای مادران جوانی که توان و علاقه به تحصیل و در ادامه اشتغال دارند فکری شود؟! و حمایت هایی واقعی از اصلی ترین قشر در فرزندآوری صورت گیرد، حمایت هایی که علاوه بر دیده شدن در قانون، اجرا شده و نظارتی دقیق و مستمر بر اجرای آن صورت گیرد.

برقراری مواردی از جمله موارد بسیار ساده و عملی که در ادامه می آید می تواند بخشی از دغدغه آنان را بکاهد و یا دست کم دلگرمی به دیده شدن از سوی مسئولین می تواند نور امیدی باشد برای تحمل ناملایماتی که از اساتید و همکلاسی ها و همکاران و... در جامعه می بینند. 

- امکان شرکت در کلاس ها به صورت مجازی برای بانوان باردار و دارای فرزند خردسال (آنچه دوران پاندمی کرونا امکان آن را به نمایش گذاشت) 

- ایجاد مهدکودک هایی در دانشگاه ها برای مادران دارای فرزند 

- کاهش ساعت و امکان برگزاری شیفت ها برای دانشجویان پزشکی و دیگر دانشجویان دارای دروس عملی

- مکلف سازی قانونی کادر دانشگاه و اساتید دانشگاه در اجرای حمایت های قانونی از مادران دانشجو در همه سطوح 

- فرهنگ سازی، تبلیغ و الگوسازی نمونه هایی از بانوان موفق در تمام زمینه ها به ویژه در زمینه های علمی و پژوهشی، به نحوی موثر و به دور از فعالیت های تکراری و کلیشه ای