نشست بررسی راهکارهای مشارکت سازمانهای مردم‌نهاد در کاهش آسیب کودکان کار و خیابان در تهران، با راهکارهایی برای کاهش کودکان زباله‌گرد استثمار شده از سوی پیمانکاران شهرداری تهران همراه بود.
به گزارش جی پلاس، شب گذشته سالن خیام واقع در اندیشکده علوم انسانی، شاهد برگزاری نشستی بود که در آن، الهام فخاری عضو شورای شهر تهران، برخی مسئولان شهرداری و نماینده گروه هایی از سازمانهای مردم نهاد حضور داشتند تا درباره مسئله کار کودکان و روشهای کاهش از این آسیب، همفکری کنند.
در خلال جلسه طولانی 4 ساعته مباحث زیادی طرح شد که یکی از این بحثها درباره سوءاستفاده از کارکودکان در عرصه تفکیک پسماند و زباله گردی از سوی پیمانکاران شهرداری بود. وضعیتی غیرقابل قبول که از بین برنده حقوق کودک و ناقض قواعد بین المللی از جمله مصوبات سازمان بین المللی کار در زمینه منع کار کودکان در مشاغل آسیب زایی مانند خیابانگردی و زباله گردی است.
بیشتر کودکان زباله گرد، افغانستانی هستند
در این نشست، رحیمی از جمعیت کمک به کودکان کار و خیابان امام علی(ع) ضمن ارائه تحقیقاتی که در حوزه کودکان کار و خیابان انجام شده است، اظهار کرد: در بین کودکان کار در تهران بیش از 55 درصد، دارای تابعیت افغانستان هستند ولی وقتی به جامعه کودکان کار که زباله گرد هستند می نگریم، بیش از 90 درصد تابعیت این کودکان، افغانستانی است. به این صورت که مثلا نوجوان 16 ساله اهل افغانستان در یک کارگاه پسماند کار می کند و بعد کودکان دیگر خانواده با سنین کمتر به او می پیوندند و در کارگاه تفکیک زباله که توسط پیمانکاران شهرداری اداره می شود، روزانه تا 15 سال کار می کنند و حتی آنجا می خوابند.
او در ادامه گفت: ما واقعا نمی دانیم آیا آمار بچه های کار و خیابان زیاد شده یا به دلیل فعالیت مردم در شبکه های اجتماعی، وضعیت آنها بیشتر رصد می شود. این را هم باید در نظر گرفت که فاکتورهای موثر در تعداد این کودکان بسیار زیاد است
کودکان زباله گرد در مراکز تفکیک پسماند شهرداری می خوابند
الهام فخاری، عضو شورای شهر در این نشست گفت: دلایلی وجود دارد که نشان می دهد پیمانکاران شهرداری، کودکان زباله گرد را به کار می گیرند، شهرداری نمی تواند بگوید به من ربطی ندارد پیمانکار، نیروی کارش را از کجا تامین می کند.
او در ادامه گفت: این کودکان در کارگاه های تفکیک پسماند می خوابند و جای خواب آنها جدا نیست. همه می دانیم بچه هایی که در این شرایط زندگی و کار می کنند در معرض چه آسیبهایی قرار می گیرند. چه بسا اگر خط قرمز برای پیمانکاران شهرداری تعریف شود، شاید دیگر به صرفه نباشد از نیروی کار ارزان این کودکانم استفاده کند.
پیمانکاران شهرداری از کودکان به عنوان نیروی کار ارزان سوءاستفاده می کنند
خدادادی، دکترای مدیریت سازمانهای مردم نهاد هم ضمن ارائه گزارشی درباره کودکان کار و خیابان که توسط پیمانکاران شهرداری استثمار می شوند، گفت: پیمانکاران شهرداری برای برنده شدن در رقابت ها و مناقصات، نیروی کار ارزان به کار می گیرند. این را می دانیم هر کس در این شهر یک دفتر کوچک برای کار داشته باشد، چه نهاد یقه او را می گیرند، اول، سازمان امور مالیاتی، پس از آن، اداره کار و در نهایت هم شهرداری برای همه کسب و کارها، برنامه دارند. کارکنان شهرداری می توانند به سادگی پیمانکاران خود را رصد کنند که آیا کودکان را به کار می گیرند یا از کارگر قانونی استفاده می کنند.
او در ادامه گفت: فقط کافی است ماموران شهرداری که متوجه حضور کارگران کودک در کارگاه شده اند، یک گزارش به وزارت کار بفرستند، مسئله اینجاست که ممکن است رانتهایی در این میان شکل گرفته باشد.
خدادادی در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه شهرداری با ایجاد فرصتهای رانتی برای برخی از سمنها، امکان رقابت برابر را می از بین می برد، گفت: با همه این مسایل، اگر قرار است با پدیده کودکان کار برخورد شود و کار کودک، گونه ای بزهکاری است، چرا باید جمع آوری اینها را به شهرداری سپرد؟ اگر کودک کار، بزهکار است و باید جمع شود، چرا این کار را به پلیس نمی سپارند؟ چرا باید شهرداری در مقابل مردم قرار بگیرد؟
شهرداری: کار کودکان در مراکز تفکیک پسماند، تخلف است
رضا قدیمی، مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران هم در این نشست حضور داشت. او در توجیه اقدامات شهرداری درباره کار کودکان زباله گرد برای پیمانکاران این سازمان گفت: ما ترجیح می دهیم درباره راهکار حرف بزنیم نه اینکه درباره علت و معلول گفتگو کنیم. وقتی در ادارات دولتی نگاه این است که امسال 10 درصد بودجه باید بیشتر افزایش پیدا کند، نمی توان انتظار داشت این سازمانها در مقابله با آسیب اجتماعی توانمند شوند.
او در ادامه گفت: باید نگاهمان به سازمانهای درگیر در این امر تغییر کند. در حوزه آسیبها اگر بپذیریم اعتیاد ریشه بسیاری از آسیبهاست، چرا مواد مخدر به سادگی در اختیار افراد قرار می گیرد؟ برخی افراد می گویند اولین بار در دانشگاه، مواد مخدر را دست ما دادند. وقتی در دانشگاه ها مواد مخدر راحتتر از مسایل علمی در اختیار افراد قرار می گیرد، چه می شود کرد؟
قدیمی درباره حل مشکل زباله گردی کودکان برای پیمانکاران شهرداری گفت: برای این مسئله 3 جلسه تشکیل شده است. ما در این حوزه 2 پیشنهاد مشخص داریم. اول اینکه جلساتی با سازمان مدیریت پسماند شهرداری داشته ایم و گفته ایم باید دستورالعمل بازدارنده در این حوزه تهیه شود. به کارگیری کودکان در بحث پسماند، قطعا تخلف پیمانکاران است. لذا بازنگری در دستورالعملها و آیین نامه های این حوزه باید در دستور کار قرار گیرد. پیشنهاد دوم ما بازنگری در روشها و ابزار جمع آوری پسماند است. باید مخازن یک طرفه و زیرزمینی شود که فقط بتوان در آنها پسماند ریخت و دسترسی به زباله برای کسی به وجود نیاید.
فخاری: کار کودکان در زباله ها مخفی نشود
الهام فخاری عضو شورای شهر تهران در بخش دیگری از این نشست که به جمع بندی نظرات اختصاص داشت، گفت: نباید داستان کار کودکان در مراکز پیمانکاری شهرداری مخفی شود و ما نباید اجازه استفاده از بچه ها را به این پیمانکاران بدهیم. در ستاد شهرداری برای این مشکل باید فکری کنند.
در این نشست، قرار شد دستورالعمل نحوه همکاری سمن ها با شورای شهر و شهرداری برای ساماندهی به مسئله کودکان کار بررسی شود.
