وقتی کارشناسان ایرانی مانند ترامپ تغییرات اقلیمی را قبول ندارند

به گزارش جی پلاس، دیروز یکی از بزرگ ترین یخ‌کوه‌های بزرگ و ثبت شده از یخ های قطب‌جنوب جدا شد، اما این اتفاق جدیدی نیست. چند سالی است که با افزایش دمای‌ کره‌زمین یخ‌های قطبی در حال آب شدن هستند و بر اساس گفته اکثر دانشمندان علت این اتفاق پدیده‌ گرمایش‌چهانی است.

نزدیک به 50 سال سال است که دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که انتشار گازهای گلخانه‌ای منجر به افزایش دمای کره زمین می‌شود و این پیامدهای زیادی در بر دارد؛ افزایش سیل، خشکسالی، حوادث طبیعی، انقراض بسیاری از حیوانات و ...

همین مسائل باعث شده بود که سران جهان سال 1995 در برلین دور هم جمع شوند و به دنبال راهکاری برای نجات آینده کره زمین باشند؛ 20 سال بعد در سال سران بیش از 150 کشور  در پاریس به این توافق رسیدند، توافقی که برخی آن را تاریخی دانستند و برخی هم غیر اجباری بودن  توافق پاریس را موثر برای حل بزرگترین مسئله قرن 21 نداستند. همین سازوکار غیر اجباری باعث شد دونالد ترامپ به راحتی آمریکا را از توافق خارج کند و به تنها رهبر جهان تبدیل شود که به تغییراقلیم اعتقادی ندارد.

اما ظاهرا در ایران هم کسانی هستند که تغییراقلیم را واقعی ندانند؛ شب گذشته در برنامه تلویزینی ثریا در شبکه یک میزگردی با حضور محسن ناصری مدیر طرح ملی تغییر آب و هوا و سید مجتبی امامی عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد.

عوامل برنامه ثریا پیش از این مستند «نردبان فریب» را با موضوع توافقنامه پاریس آماده پخش کرده بودند و قرار بود این مستند شنبه گذشته از شبکه مستند روی آنتن برود، اما این مستند در پی درخواست سازمان محیط زیست از صدا و سیما روی آنتن نرفت و پخش آن به بعد از توضیحات سازمان محیط زیست در برنامه زنده «ثریا» موکول شد. اما بخش هایی از این مستند در خلال میزگرد دیشب پخش شد.

اما سید مجتبی امامی عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) از حضور ایران در توافقنامه پاریس برای شرکت در توافق‌اقلیمی پاریس انتقاد کرد. همچنین یکی از اساتید دانشگاه تربیت مدرس هم در گفتگوی تلفنی، تغییر اقلیم را نپذیرفت. دراین برنامه گفته شد اجرا نکردن توافق پاریس منجر به تحریم ایران می‌شود. هرچند که پیش از این در میزگردی، ابعاد توافق‌نامه زیست محیطی پاریس را بررسی شده و چنین چیزی رد شده بود

تغییراقلیم؛ واقعی یا توهم چینی‌ها؟!

بحث واقعی یا غیرواقعی بودن به تغییراقلیم موضوعی بود که بسیاری از شرکت‌های نفتی آن را ایجاد کردند تا تولید سوخت فسیلی خود را کاهش ندهند، اما سال گذشته با جمع شدن سران 195 کشور در پاریس این مسئله به نوعی به کنار رفت، تا اینکه دونالد ترامپ که تغییر اقلیم را «توهم چینی‌ها» دانست و حتی ایالت‌متحده‌آمریکا از توافق‌نامه پاریس خارج شد. این اتفاقات میان مردم بحث جدیدی را به وجود آورد؛ آیا تغییر اقلیم واقعی است یا نه؟

در رابطه با واقعی بودن گرمایش جهانی علل زیادی وجود دارند، اطلاعات مختلف نشان می‌دهند که در طول 15 سال گذشته دمای کره زمین به شدت در حال افزایش است به طوری انگار 4 بمب اتم روی پوسته کره زمین منفجر شده است، به طوری که اطلاعاتناسا نشان می‌دهند سال 2016 گرمترین سال کره زمین از زمان اندازه گیری دما تاکنون است و این گرما نمی‌تواند دوره‌ای باشد.

در واقع رابطه بین تغییر اقلیم و انسان‌ها مانند رابطه سرطان و سیگار است، به شکلی آمار حتی نشان می‌دهد رابطه انسان و تغییر اقلیم رابطه قوی‌تری هم هست.

بر اساس اطلاعات ماهواره‌ای ناسا اقلیم جهان روبه تغییر است و علت گیر کردن گرما توسط گازهای گلخانه‌ای در جو کره زمین است، دقیقا نبود این گازها در جو مریخ باعث سرد شدن آنجا و وجود بیش از حد این گازها در عطارد باعث ایجاد دمای بسیار زیاد در این سیاره شده است.

ایران و دیگر کشورها چه تعهدی برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای داده‌اند؟

هرچند در برنامه شب گذشته ثریا، تعدادی از کارشناسان از تعهد ایران در توافق پاریس انتقاد کردند، تعهدی که بر اساس گفته آن‌ها ایران قرار است 4 درصد از تولید گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهد،‌ اما مجید شفیع‌پور رئیس امور بین‌الملل سازمان حفاظت از محیط زیست چندی پیش در این رابطه گفت: «برخی می گویند ایران رفته تعهدی را پذیرفته است، اما کدام تعهد؟ ما هنوز به توافقنامه پاریس نپیوستیم که بخواهیم تعهدی را بپذیریم. همچنین اگر اشاره برخی به برنامه 4 درصد و 8 درصدی ایران برای کاهش گازهای گلخانه ای یا همان «آی‌ان‌دی‌سی» ها (INDC) است، اینها که اصلا تعهدی نبوده اند و قبل از این که اصلا توافقنامه پاریس متولد شود، ما آن ها را ارائه داده بودیم. در واقع هدف توافقنامه پاریس ارتقای اجرای کنوانسیون است و هیچ تعهدی در آن مگر یک تعهد برای کشورهای در حال توسعه وجود ندارد؛ آن تعهد هم ارائه گزارش ملی مشارکت در این مسیر است.»

همچنین بر اساس آمار مختلف INDC ایران هم نسبت به دیگر کشورهایی که به اندازه ایران گاز گلخانه‌ای تولید می‌کنند بسیار کمتر است؛

آیا عدم اجرای توافقنامه پاریس منجر به تحریم با تنبیه ایران می‌شود؟

یکی از مسائلی که بسیاری آن را نقطه ضعف توافقنامه پاریس می‌دانند نبود هیپگونه مکانیزم اجباری در آن است، یعنی عدم اجرا تعهدات این توافقنامه هیچ اجباری برای کشورها ندارد،

متن دقیق فارسی یکی از بندهای توافقنامه به این شکل است: «ماده 1-15: به منظور تسهیل اجرا و ارتقا سازگاری با مقررات این توافق نامه، مکانیزمی بر طبق این سند بنا شده است. 2: مکانیزم مذکور در بند ماده یک باید از کمیته ای تشکیل شود که بر پایه کارشناسی و تسهیل در ماهیت شفاف، غیر خسمانه و غیر تنبیهی باشد.»

شفیع‌پور پیش از این گفته بود: «این بند محورها را مشخص می کند اگر کمیته ای در آینده بخواهد تشکیل شود دنبال جریمه و تنبیه نیست بلکه می خواهد تشویق کند.»