«ما در شش بیمارستان تخصصی کودکان، مراکز درمان اعتیاد این گروه سنی را به صورت آزمایشی راهاندازی کردهایم که خدمات آن از طریق گروههای تخصصی روانپزشکی، متخصصان کودک و نوجوان و روانشناسان ارائه میشود. ارزیابی این مراکز به ما نشان میدهد که میتوانیم این برنامه را در حوزه سایر دانشگاهها نیز گسترش دهیم».
به گزارش جی پلاس، اینها بخشی از سخنان علی اسدی، معاون دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، در نشست خبری خود درباره ایجاد مراکز ترک اعتیاد کودکان است. پیش از این بعد از تولد کودک معتاد یا مراجعه مراکز اجتماعی برای بستریکردن کودک معتاد مسائل و مشکلات بسیاری بیمارستانها را از پذیرش کودک معتاد منع میکرد و هرسال با این زنگ خطر که به تعداد کودکان معتاد افزوده میشود، ایجاد مرکزی برای حل این بحران بهشدت احساس میشد و حالا ایجاد مراکز ترک اعتیاد کودکان در شش استان کشور بارقه امیدی برای فعالان اجتماعی حوزه کودکان خواهد بود.
طراوت مظفریان، مسئول طرح مادرانه جمعیت دانشجویی مردمی امام علی(ع)، درباره وضعیت کودکان معتاد و نحوه بستری آنها در بیمارستانها گفت: «تا پیش از این ما با مشکلات زیادی دستوپنجه نرم میکردیم. مهرماه سال گذشته بود که برای گرفتن پذیرش و بستری یک کودک معتاد، تمامی اتاقهای وزارت بهداشت و بیمارستانها را زیرورو کردیم و متأسفانه پذیرش اتفاق نمیافتاد». وی افزود: «تا یکسالونیم پیش یکی، دو بیمارستان ما را برای بستری بچههای معتاد همراهی و بهعنوان مسمومیت آنها را پذیرش میکردند و بیمارستان لقمان تهران هم البته همیشه همکاری میکند، ولی بعد از مدتی رفتارها سلیقهای شده بود. چون آنها بودجه نداشتند و امکانات این نوع از درمان هم برایشان تعریف نشده بود و همکاریها قطع شد. دقیقا همان زمان که همکاران ما به بیمارستانها مراجعه میکردند، به آنها اعلام شده بود قرار است شش مرکز به صورت پایلوت شروع به فعالیت کنند و این اتفاق جای خوشحالی دارد. در دورههای قبلی، ما با یک بچه حرف میزدیم و او را وادار میکردیم برای درمان با ما به بیمارستان بیاید. او قبول میکرد، اما بیمارستان بچه را پذیرش نمیکرد. یک روز، دو روز، سه روز کودک را نگه میداشتیم، اما روز چهارم او فرار میکرد. حالا اگر این مراکز فعالیت خود را هرچهزودتر آغاز کنند، ما هم نفس راحتی میکشیم».
سال ١٣٩١ بود که سازمان بهزیستی کشور اعلام کرد: «۱۷/۳ درصد کودکانی که در معرض آسیبهای اجتماعی قرار دارند، حداقل یکبار الکل مصرف کرده بودند و هفت درصد آنها مصرف روزانه داشتند. ٢٣ درصد این کودکان حداقل یکبار مواد مخدر یا محرک مصرف کرده بودند. ٥٦ درصد کودکان، مصرف مواد را قبل از ١٤ سالگی آغاز کرده بودند». درست یک سال بعد و در ١٣٩٢ دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی با انجام یک طرح تحقیقاتی درباره ٢٨٩ کودک کار و خیابان شهر تهران اعلام کرد: «ماده مصرفی کودکان مورد مطالعه در شش ماه منتهی به تحقیق، ٢٦ نفر سیگار، ٩ نفر قلیان، هفت نفر الکل سفید، پنج نفر اکس و شیشه، هفت نفر تریاک، دو نفر متادون و یک نفر هروئین و کراک بوده است».
علی اسدی، معاون دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، درباره آخرین وضعیت راهاندازی مراکز درمان اعتیاد اعلام کرد: ما به صورت پایلوت در شش بیمارستان کشور طرح درمان کودکان معتاد را اجرا کردهایم و این طرح به صورت آزمایشی در حال اجراست. دلیل اینکه به صورت آزمایشی طرح را به اجرا درآوردهایم این است که ببینیم چند درصد کودکان نیاز به بستری در بیمارستانها دارند و چند درصد آنها به صورت سرپایی و با مراجعه به روانشناس کودک در بیمارستان مورد درمان قرار خواهند گرفت. وی افزود: «مسئله اصلی در درمان اعتیاد کودکان، بحث رواندرمانی است و اگر مرکزی بخش اعصاب و روان کودکان داشته باشد و پزشک روانشناس کودک و همچنین روانپزشک در بیمارستان مستقر باشند میتوانند به کودک معتاد خدمات بدهند». وی همچنین در پاسخ به این سؤال که در کدام استانها این مراکز تأسیس شدهاند، افزود: «در استانهای کرمان، خراسانرضوی، خراسانجنوبی و سیستانوبلوچستان این مراکز به صورت پایلوت آغاز به کار کردهاند و در صورتی که نیاز به آنها در این شهرها و استانها احساس شود آنها به صورت دائمی کار خود را ادامه خواهند داد». اسدی همچنین در پاسخ به این سؤال که وضعیت مراکز ترک اعتیاد کودکان در تهران چگونه است نیز تصریح کرد: «در تهران اگر بر فرض شما با کودک معتاد به بیمارستان حضرت علیاصغر که بیمارستان کودکان است مراجعه کنید که دارای بخش اعصاب و روان است، به مشکلی بر نخواهید خورد و آنها به شما ارائه خدمات خواهند داشت». وی افزود: «یکی از برنامههای دیگری که به صورت جدی دنبال میشود، درمان اعتیاد در مادران باردار است. بیشتر آنها جزء زنان ویژه محسوب میشوند که بعد از بارداری، نوزاد خود را در بیمارستانها رها میکنند. ما در سال ۹۵ توانستیم از رهاشدن بیش از هزار نوزاد که مادران آنها اعتیاد داشتند، جلوگیری کنیم، بههمینمنظور به محض تولد، درمان مادر و مراقبت از نوزاد شروع شده است». وی در پایان خاطرنشان کرد: «مسئله اصلی در درمان اعتیاد کودک، بحث روانپزشکی است، کودکان معتاد برای حل مشکل خود نیاز به جلسات متعدد روانکاوی دارند و بههمیندلیل است که بیمارستانهایی که فاقد روانشناس کودک و روانشناس مستقر هستند از پذیرش کودکان معتاد امتناع میکنند».
به گفته روانشناسان کودک، ٦٠ درصد کودکانی که با اعتیاد به دنیا میآیند به دارو نیاز ندارند. تنها با مراقبتهای ویژه نظیر کمکردن نور و قنداقکردن و درمان بیقراری، آنها را درمان میکنند، اما ٤٠ درصد کودکان که علائم شدید اعتیاد دارند نیاز دارویی آنها اعلام میشود و با مورفین خوراکی که به نوزاد داده میشود و روزبهروز دوز آن کم میشود، دوره ترک اعتیاد کامل میشود. البته مسئله اصلی پس از ترک، نگهداری و مراقبت از کودکان است؛ مسئلهای که باید به آن توجه کرد. ترککردن تنها راهحل کودک معتاد نخواهد بود و باید برای آن نیز چارهای اندیشید.