تفاوت بودجه آتش نشانی تهران با دیگر کشورها

جی پلاس، چند روزی است که از فاجعه ساختمان پلاسکو می‌گذرد. آتش‌نشان‌های کشور که به‌عنوان قهرمانان ملی شناخته می‌شوند در هنگام آتش‌سوزی جان خود را در کف دست گذاشته‌اند و برای خاموش کردن آتش و از بین نرفتن سرمایه‌های مردم به این ساختمان رفتند. تلاش‌های ابتدایی آن‌ها برای خاموش کردن آتش بی‌نتیجه ماند و یکی از قدیمی‌ترین برج‌های تجاری تهران فرو ریخت. آتش نشان‌هایی که هنگام عملیات در ساختمان قرار داشتند نتوانستند به موقع جانشان را نجات دهند و هنوز بعد از گذشت چند روز تنها تعدادی از اجساد آن‌ها پیدا شده است. اجسادی که به دلیل سوختگی شدید حتی قابل‌شناسایی هم نیست.

تصاویری که از این حادثه پخش شده است نه‌تنها ایران بلکه سراسر دنیا را شوکه کرده است و حتی برای برخی از سایت‌های خبری خارجی این سؤال مطرح‌شده که چرا سطح امکانات آتش‌نشانی کشور تا این حد ابتدایی است. سعید شریف‌زاده مدیرعامل آتش‌نشانی در گفت‌وگوی اول آبان ۹۵ خود می‌گوید: مصوبه راه‌اندازی یگان پروازی را در اختیار داریم و بر اساس این مصوبه باید تا پایان سال جاری بالگردهای آتش‌نشان‌ها آماده ارائه خدمت به شهروندان می‌شدند. وی تأکید کرد: به دلیل محدودیت‌های مالی، تاکنون موفق به راه‌اندازی یگان پروازی نشده‌ایم و این برای ما یک ضعف محسوب می‌شود. در حال حاضر تمام تلاش ما این است که مقدمات پرواز آتش‌نشان‌ها با بالگرد را نیز فراهم کنیم.

 

مدرن سازی شهرها در سراسر جهان همراه است با رشد برج‌های تجاری و مسکونی. رشد ساختمان‌های بلند هزینه‌هایی را بر دوش شهرداری می‌گذارد. البته که این هزینه‌ها اصلاً به معنی بار اضافی بر دوش شهرداری‌های دنیا نیست. چراکه هرچه یک ساختمان بلندتر باشد شهرداری موظف است عوارض بیشتری را بگیرد. ساختمان پلاسکو زمانی بلندترین ساختمان شهر تهران بود. در دوره‌ای که جمعیت آن‌چنان افزایش نیافته بود و هنوز تهرانی‌ها عادت داشتند در منزل خود حوض داشته باشند. بعد از رشد جمعیت و مدرن سازی شهرهای کشور این ساختمان رتبه بسیار پایین‌تری را به دست آورد. به‌طوری‌که تا قبل از فروپاشی هیچ‌کسی حتی آن را به‌عنوان یک ساختمان بلند نگاه نمی‌کرد؛ اما برای همین ساختمان هم، تجهیزات آتش‌نشانی به حد لازم و کافی که انتظار می‌رود در یک شهر مدرن وجود داشته باشد نبود. آتش‌سوزی پلاسکو سؤالی را در ذهن اغلب افراد به وجود آورد، اگر این اتفاق برای ساختمان‌های بلندتر بیافتد باید انتظار چه چیزی را داشته باشیم؟

 

به‌منظور بررسی بودجه آتش‌نشانی‌های دنیا به سراغ دو کشور بریتانیا و ژاپن می‌رویم.

بودجه آتش‌نشانی در بریتانیا برای سال ۲۰۱۵ برابر ۳,۶۱ میلیارد دلار بود. برای اینکه معیاری جهت مقایسه کشورها با یکدیگر داشته باشیم بهتر است آن را بر بودجه دولتی آن کشور تقسیم کنیم. این رقم برای بریتانیا برابر سه‌دهم درصد است. برای کشور ژاپن نیز بودجه سازمان آتش‌نشانی تقریباً برابر ۲.۲ میلیارد دلار است که با تقسیم این عدد بر بودجه ژاپن به عدد ۲ دهم درصد می‌رسیم. این رقم نشان می‌دهد بودجه کشور بریتانیا تقریباً دو برابر ژاپن است. بااین‌وجود تجهیزات آتش‌نشانی ژاپن اصلاً پایین‌تر از سایر کشورهای دنیا نیست. در سراسر این کشور ۸ هلیکوپتر آتش‌نشانی وجود دارد. به‌هرحال شهرهای بزرگ دنیا اگرچه قوانین سفت و سختی بر روی ایمنی ساختمان‌ها می‌بندد و در صورت تخلف ساختمانی هیچ‌گاه از این حرف نمی‌زنند که نمی‌شود یک ساختمان را به دلیل تخلف تعطیل کرد و تنها قوانین را اجرا می‌کنند اما بااین‌وجود سعی بر این دارند که تجهیزات آتش‌نشانی هر شهر را بروز بکنند.

 

اما بودجه آتش‌نشانی ایران چه قدر است؟ آمارهای رسمی درباره کل بودجه آتش‌نشانی در کشور وجود ندارد اما بر اساس مصوبات شورای شهر تهران بودجه سال ۹۵ برابر ۵۳۵ میلیارد تومان بوده است. علیرضا دبیر عضو شورای شهر تهران در تاریخ ۳ بهمن درباره بودجه آتش‌نشانی در سال‌های گذشته می‌گوید: سال ۹۱ بودجه سازمان آتش‌نشانی از ۱۸۵میلیارد تومان به ۵۳۵ میلیارد تومان در سال ۹۵ افزایش‌یافته است. وی گفت: این در حالی است که برای سال ۹۶ نیز بودجه‌ی ۶۱۹ میلیارد تومانی برای این سازمان پیش‌بینی کرده‌ایم. برای اینکه به مقایسه این عدد بپردازیم باید آن را بر بودجه دولت تقسیم می‌کنیم و به عدد ۵ صدم درصد می‌رسیم.

اگر آن بودجه اتش نشانی تهران در سال ۱۳۹۵ را به دلار تبدیل کنیم متوجه خواهیم شد که تنها برابر ۱۵۲ میلیون دلار است. به توجه به اینکه اغلب تجهیزات آتش نشانی بسیار گران است و باید وارد شود به نظر می رسد از نظر دلاری نباید تفاوتی با سایر شهرهای دنیا داشته باشد و تفاوت تنها مربوط می‌شود به حقوق کارمندان . بودجه آتش نشانی در شهر نیویورک به عنوان مثال ۳۲۹ میلیون دلار است. از این بودجه نیویورک تنها ۵۱ میلیون دلار برای حقوق کارمندان است و سایر آنها صرف هزینه‌های نگهداری و خرید تجهیزات می‌شود. تفاوت‌های هزینه‌ای به قیمت جان انسان‌ها تمام می‌شود. این مشکلات تا زمانی که اتفاقی به بزرگی حادثه پلاسکو به وجود نیاید هیچگاه به چشم نخواهد آمد. اما بعد از حادثه است که کمبودها و کاستی‌ها برای همگان روشن می‌شود. آتش سوزی امکان دارد به هر دلیل به وجود بیاید و هنگامی که فیلم‎های خبری آن را در کشورهای دیگر می‌دیدیم تصور نمی‌کردیم که امکانات کشور تا این حد کم باشد و حتی تعدادی از اتش نشان‌ها از مشکلات نداشتن نردبان بلند برای خاموش کردن آتش در طبقات بالایی ساختمان حرف می‌زدند. به هر حال این اتفاق براش شهر تهران و مردم تمام کشور بسیار شوکه کننده بود. انتظار می‌رود شهرداری تغییرات اساسی را در اختصاص بودجه به این بخش داشته باشد.