در خصوص تالاب های ایران سخن زیاد گفته شده است و ضرورت حفظ تالاب ها برهمگان آشکار است. تالاب های ایران، دریاچه های « پلویال » می باشند به این معنی که باقیمانده آخرین دوره سرد یخچالی هستند که در ایران بارندگی بیشتر و تبخیر کمتر بوده است.
جی پلاس، بنابراین کاملا روشن است که در شرایط اقلیمی حاضر، حیات تالاب ها به ورود آبهای سطحی و مدیریت دقیق منابع آبی بستگی دارد. از سرنوشت تلخی که برای تالاب های بزرگ رقم زدیم، پند بیاموزیم و تالاب های کوچک را دریابیم.
هنوز درک واقعی از اهمیت , کارکرد و حساسیت تالابها به عنوان زیستگاه های حیاتی و متنوع بسیار پایین است. به جرأت می توان گفت که در مجموعه چهره های محیط طبیعی زمین , کمتر زیستگاهی می توان تا بدین پایه با اهمیت پیدا کرد که تا بدین حد در مورد آنها غفلت شده باشد. در واقع تالاب ها را می توان از جمله نظامهای حیات بخش به شمار آورد که مطلقا جایگزین ندارند. ایران کشوری کوهستانی و دارای حوضه های آبریز متعدد آرئیک است که رواناب آنها به سمت چاله های داخلی ایران زهکشی می شود . این چاله ها به صورت دریاچه ها و تالاب ها از زیستگاه های مهم آبی به شمار می روند. . تغییرات آب و هوایی در دهه های اخیر و افزایش دما باعث کاهش در ابعاد تالاب ها , تبدیل تالاب ها به زمین های خشک ( پلایا) و یا گاهی باعث تغییر از نوعی به نوع دیگر ( دریاچه فصلی به اراضی خشک و دریاچه دائمی به موقت) شده است. در نتیجه تعادل هیدرولوژیکی تالابها که از ورودی و خروجی آب حاصل می شود برهم می خورد. از سوی دیگر روند افزایش جمعیت, شیوه غلط آبیاری زمین های کشاورزی, استفاده از چاههای غیر مجاز و استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی در حریم تالابها, سلامت آنها را به شدت تهدید می کند و تقاضا برای آب را بیش از پیش افزایش می دهد.
تالاب اوان (Ovan Wetland) در استان قزوین و در منطقه کوهستانی الموت با فاصله 75 کیلومتری از شهر قزوین و در دامنه کوه خشکچال واقع شده است. تالاب اوان از جمله تالاب های تکتونیکی است و در موقعیت بکر و زیبای رود الموت قرار دارد . اوان از لحاظ گردشگری و بدلیل آب و هوای مطبوع پذیرای افراد زیادی می باشد و پناهگاه پرندگان مهاجر مانند قو, غاز در پاییز و محل مناسبی برای قایقرانی و ماهیگیری در تابستان است . مطالعات نشان می دهد که تغییرات اقلیمی ارتباطی با تغییرات سطح آب دریاچه در چند سال اخیر نداشته و هر گونه اتفاق در جهت خشک شدن دریاچه می تواند نتیجه سوء مدیریت و فعالیت های غیر قانونی و همینطور تأثیر نادرست گردشگران هر ساله در منطقه باشد. در حال حاضر تالاب اوان به شدت آسیب پذیر می باشد . دخالت به حریم تالاب در جهت احداث سایت تفریحی و ورود سالانه 21170 متر مکعب فاضلاب از روستاهای وربن و اوان ,احداث جاده به منظور سهولت در دسترسی به تالاب برای گردشگران سبب تخریب اراضی و کمک به فرسایش پذیری تالاب اوان نموده است و در نتیجه ورود رسوبات در فصول بارانی به تالاب را افزایش داده است. با اطمینان می توان گفت که شرایط آب و هوایی تالاب اوان را به سمت خشک شدن هدایت نمی کند مگر اینکه دخالت انسان به صورت گرفتن آب از تالاب و مسدود نمودن رواناب های سطحی ، تغییرات آن را منجر شود.
منبع: خبرآنلاین
