در این مطلب آمده است:وضعیت نامناسب بیمارستانها و مقاوم نبودن ساختمانهایی که باید در زمان بحران به سرپناه مردم تبدیل شود، سالهاست به یکی از سوژههای اصلی صحبتهای مسئولان تبدیل شده است.
هر بار بعد از بروز یک فاجعه، فهرستی از بناهای ناامن و میزان اعتباری که لازم است تا این بناها مقاومسازی شود، منتشر میشود و بعد از آن با آرام شدن اوضاع از یاد میرود.
سال گذشته بعد از آتشسوزی و تخریب برج پلاسکو از مسئولان وزارت بهداشت تا اعضای شورای شهر، همگی درباره ناامنی ساختمانها از جمله بیمارستانهای تهران هشدار دادند و دوباره بعد از وقوع زلزله 5.2 ریشتری پایتخت صحبتهای سال گذشته از نو جان گرفت، اما هنوز قدمی جدی برای حل این معضل برداشته نشده است، این درحالی است که روز گذشته محمد حسین بازگیر، رئیس اداره محیط زیست شهر تهران بار دیگر ضمن اشاره به مشکلات زیست محیطی بیمارستانها و مراکز درمانی از صدور 275اخطاریه برای این واحدها خبر داد.
بازگیر در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به اینکه از ابتدای امسال تا بهمن ماه حدود 275 واحد درمانی و بیمارستانی پایش شده است، اظهار کرد: از این تعداد 117واحد به دلیل مشکلات ناشی از مدیریت پسماند اخطاریه دریافت کردهاند.
42 مورد اخطاریه فضای سبز نیز در پی رعایت نکردن سرانه فضای سبز برای واحدهای درمانی و بیمارستانی صادر شده است، همچنین 131واحد به دلیل آلودگی آب تذکر گرفتهاند.
رئیس اداره محیط زیست شهر تهران با بیان اینکه به دلیل شکایتهای مردمی 3 واحد بیمارستانی اخطاریه آلودگی صوتی نیز دریافت کردهاند، گفت: برخی از فعالیتهای 6واحد درمانی نیز سبب آلودگی هوا میشد که برای آنها نیز اخطاریه صادر شده است.
اما مدیریت پسماند، رعایت نکردن سرانه فضای سبز، آلودگی آب و آلودگی صوتی مراکز درمانی همه ماجرا نیست، چراکه ناامنی و آسیبپذیر بودن این مراکز درمانی و بیمارستانی نکتهای که بیش از پیش باید به آن توجه داشت.
موضوعی که قائممقام وزیر بهداشت بهمنماه گذشته به اشاره کرد.
ایرج حریرچی گفت: تنها برای رسیدن بیمارستانهای تهران به کف استاندارد، هزار میلیارد تومان بودجه لازم است، حال آنکه نگاهی به لایحه بودجه سال آینده نشان میدهد هیچ ردیفی برای این موضوع در نظر گرفته نشده است.
تا جایی که نایبرئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، میگوید بودجه در نظر گرفته شده برای طرحهای تملک در لایحه سال1397، در همه ردیفها نسبت به سال گذشته، منفی است و آمارهای منتشر شده مسئولان وزارت بهداشت که به مناسب روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش مخاطرات حوادث و بلایای طبیعی اعلام شد، حکایت از بیتوجهی به این موضوع دارد.
50درصد بیمارستانهای تهران فرسوده است
سکوت زمین که بشکند، کمر ساختمان بیمارستانها هم میشکند و معلوم نیست مردم حادثه دیده باید به کجا پناه ببرند. اگرچه از سال 1392 تا امسال پیشرفت اندکی در وضعیت ایمنی سازهها رخ داده، اما هنوز هم بنابر اعلام وزیر بهداشت، 50 درصد بیمارستانهای تهران فرسوده است و عمری بیش از 50 سال سال دارد.
حسن قاضیزاده هاشمی میگوید: «یکی از دغدغههای جدی ما برای وقوع زلزله، غیرمقاوم بودن بیمارستانها است و ما این موضوع را بارها طی 4 سال گذشته اعلام کردهایم.
برای مقاومسازی بیمارستانهای پایتخت نیاز است اعتباراتی در اختیار وزارت بهداشت و راه و شهرسازی قرار داده شود تا بتوان بیمارستانها را براساس استانداردها در برابر زلزله بازسازی یا حداقل مقاومسازی کرد.
در زلزله اخیر نخستین نیاز مردم مراجعه به بیمارستان، پزشکان و پرستاران بود، این در حالی است که بخشی از بیمارستانها جزو ناامنترین ساختمانها هستند و این مایه تاسف است.»
مقاومسازی بیمارستانها جایی در بودجه ندارد
علاوه بر بیمارستانهای بزرگ وضعیت برای سایر مراکز بهداشتی هم مناسب نیست.
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درباره این موضوع میگوید: «53 درصد از مراکز بهداشتی از نظر ایمنی غیرسازهای نامطمئن هستند و این به استحکام ساختمان ارتباط ندارد و باید چیدمان درستی داشته باشیم تا زمان حادثه، این میزان آسیبپذیری کاهش یابد. فقط 25درصد مراکز بهداشتی در روستاها ایمنی سازهای دارند و بهطور کلی تنها 35 درصد واحدهای بهداشتی ایمنی لازم را دارند.
آمادگی عملکردی پرسنل نیز 27درصد است که نشان میدهد آمادگی کافی را ندارند.
این در حالی است که 97 درصد ساختمانهای روستایی کشور در برابر زلزله مقاومت پایینی دارند و در سیستم شهرسازی هم با چنین مشکلاتی مواجهه هستیم و تراکمهای نابجا، دسترسی و امدادرسانی را مشکل میکند.»
براساس آمارهای منتشر شده وزارت بهداشت، میزان آمادگی عملکردی واحدهای بهداشتی در سال 92، 21درصد بوده که این میزان در سال 95 به 32درصد رسیده است.
همچنین ایمنی غیرسازهای این واحدها از 31درصد در سال 92 به 47درصد در سال 95 رسیده است.
در عین حال میزان ایمنی سازهای در واحدهای بهداشتی در سال 92، 14درصد بوده و در سال 95 به 25 درصد افزایش یافته است.
میزان ایمنی کلی مراکز بهداشتی و درمانی نیز در سال 92، 21درصد و در سال 95، 25درصد بوده است.
سطح ایمنی این واحدها نیز از نمره 10 در سال 92، عدد 3 و در سال 95 عدد 4 را به خود اختصاص داده است.
این آمارها در حالی است که مرتضی خاتمی، نایبرئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس معتقد است در لایحه بودجه اصلا چیزی به عنوان بودجه مقاومسازی بیمارستانها وجود ندارد.
به گفته محمدحسین قربانی«در زمینه اعتبارات در نظر گرفته شده برای اتمام پروژه بیمارستانهای در حال ساخت در لایحه بودجه سال آینده متاسفانه کاهش قابل توجهی را شاهد هستیم.
بهطور کلی بودجه طرحهای تملک دولت در تمام حوزهها از جمله وزارت بهداشت کاهش داشته در حالی که در بعضی مناطق فضای درمانی نداریم یا اگر هم وجود دارد فرسوده است.» او معتقد است اعتبارات مورد نیازی که از سوی مسئولان وزارت بهداشت برای مقاومسازی بیمارستانها اعلام میشود، اصلا در بودجه سال آینده در نظر گرفته نشده است و از طرف دیگر ضعف امکانات درمانی از جمله تعداد تختهای بیمارستانی هم در مواقع بحران جوابگو نخواهد بود.
وضعیت ایمنی بیمارستانها
حریرچی درباره وضعیت ایمنی بیمارستانها میگوید: «در سال86، 87درصد مراکز درمانی شهر تهران فاقد خصوصیات مقاومتی بودند که با تلاشهای انجام شده در طی این سالها، این میزان به 75درصد رسیده است و هدفگیری ما برای سال 1400، رسیدن بیمارستانهای فاقد خصوصیات مقاومتی به 45درصد است.
در حال حاضر میبینیم که بسیاری از بیمارستانها و مراکز درمانی مهم تهران قدیمی هستند.
به عنوان مثال انستیتو کانسر در دهه 30، بیمارستان ولیعصر(عج) در دهه 50، بیمارستان شریعتی در دهه 50، بیمارستان طالقانی در سالهای قبل از انقلاب ساخته شدهاند و باز هم مراکز درمانی اینچنینی در شهر تهران وجود دارند.
وی ادامه داد: ایمنی کلی بیمارستانهای کشور در سال92 به میزان 34درصد بوده است و این آمار در سال96 به 48درصد افزایش یافته است.
همچنین میزان ایمنی سازهای بیمارستانهای کشور از 36درصد از سال92 به 47درصد در سال96 ارتقا پیدا کرده، در عین حال میزان ایمنی غیرسازهای نیز از 36درصد در سال92 به 50درصد در سال96 و ایمنی عملکردی هم از 28درصد در سال92 به 47درصد در سال96 افزایش پیدا کرده است.
کسی برای مقابله با بحران آماده نیست
بنابراین ارتقای این شاخصها قدم بسیار مهمی است، اما کافی نیست.
حریرچی با بیان اینکه در برخی بیمارستانها و به ویژه در برخی شهرهای بزرگ به دلیل محدودیت منابع و قدیمی بودن مراکز، آمادگی لازم برای مقابله با بحرانها وجود ندارد، گفت: متاسفانه پیش بینی میکنیم که در شهرهای بزرگ با توجه به عدم آمادگی زیرساختی و مشکلات فرهنگی نتوانیم خدمات را به سرعت به مردم عرضه کنیم.
به عنوان مثال در تهران دیدیم که با یک حادثه همه مناطق دچار گره ترافیکی شد. بنابراین باید آمادگیهای لازم را ایجاد کنیم.»
اورژانس وضعیت مناسبی ندارد
مقاوم نبودن بیمارستانها در برابر مخاطرات طبیعی نه تنها یکی از مشکلات شبکه درمانی کشور در زمان حادثه است، بلکه کمبودهای دیگری هم وجود دارد که بعد از حادثه با قدرت رخ نمایی میکند.
کمبود تختهای بیمارستانی و ضعف اورژانس هم موضوع جدی دیگری است که باید به آن توجه شود.
وزیر بهداشت با انتقاد از اینکه اورژانس تهران با مشکلات بودجهای، کمبود پرسنل و تخت مواجه است، درباره این موضوع میگوید: «برای آنکه اورژانس براساس استانداردهای منطقهای نه بینالمللی بتواند وظایف خود را برای خدماترسانی به مردم به ویژه در زمان بحران به درستی انجام دهد باید مشکلات بودجهای آن رفع شود.»
حسن قاضیزاده هاشمی میگوید: «تعداد پایگاههای اورژانس تهران با استانداردها فاصله دارد و هنوز نتوانسته به استانداردهایی که در برنامه چهارم آمده دست یابد.
بنابراین میطلبد مجلس در فصل بودجهریزی برای رفع مشکلات وزارت بهداشت راهکارهای مناسب را اتخاذ کند.» قائممقام وزیر بهداشت هم به این موضوع اشاره کرده و با تاکید بر کمبود بیمارستان در کشور میگوید: «باید توجه کرد که
بیمارستانهای موجود هم ممکن است مقاومت لازم را نداشته باشند.
ما از نظر تعداد تخت در بین 22کشور منطقه، رتبه12 را داریم و این اصلا زیبنده نیست.
بنابراین هم با کمبود تخت مواجهیم و هم در ایمنی آنها مشکل داریم.»
با این حال مسئله ساختوسازهای ناایمن و ساختمانهای فرسوده یکی از مهمترین علل افزایش میزان خسارت در زمان بروز حوادث طبیعی بهویژه زلزله است.
حال به نظر میرسد برای پیشگیری از آثار مخرب حوادث آینده در این مراکز، علاوهبر توجه به توسعه و ارتقای خدمات مهندسی ساختمان، باید به مسائل و مشکلات زیستمحیطی نیز توجه کرد تا ضمن تامین فضایی آرام، بهداشتی، سالم و امن برای بیماران به ارتقای کیفیت خدماترسانی و مطالبات مردم توجه کرد تا در زمان وقوع حوادث امکان مدیریت بهتر بحرانها فراهم شود.
روزنامه همدلی
تهرام/1735
هر بار بعد از بروز یک فاجعه، فهرستی از بناهای ناامن و میزان اعتباری که لازم است تا این بناها مقاومسازی شود، منتشر میشود و بعد از آن با آرام شدن اوضاع از یاد میرود.
سال گذشته بعد از آتشسوزی و تخریب برج پلاسکو از مسئولان وزارت بهداشت تا اعضای شورای شهر، همگی درباره ناامنی ساختمانها از جمله بیمارستانهای تهران هشدار دادند و دوباره بعد از وقوع زلزله 5.2 ریشتری پایتخت صحبتهای سال گذشته از نو جان گرفت، اما هنوز قدمی جدی برای حل این معضل برداشته نشده است، این درحالی است که روز گذشته محمد حسین بازگیر، رئیس اداره محیط زیست شهر تهران بار دیگر ضمن اشاره به مشکلات زیست محیطی بیمارستانها و مراکز درمانی از صدور 275اخطاریه برای این واحدها خبر داد.
بازگیر در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به اینکه از ابتدای امسال تا بهمن ماه حدود 275 واحد درمانی و بیمارستانی پایش شده است، اظهار کرد: از این تعداد 117واحد به دلیل مشکلات ناشی از مدیریت پسماند اخطاریه دریافت کردهاند.
42 مورد اخطاریه فضای سبز نیز در پی رعایت نکردن سرانه فضای سبز برای واحدهای درمانی و بیمارستانی صادر شده است، همچنین 131واحد به دلیل آلودگی آب تذکر گرفتهاند.
رئیس اداره محیط زیست شهر تهران با بیان اینکه به دلیل شکایتهای مردمی 3 واحد بیمارستانی اخطاریه آلودگی صوتی نیز دریافت کردهاند، گفت: برخی از فعالیتهای 6واحد درمانی نیز سبب آلودگی هوا میشد که برای آنها نیز اخطاریه صادر شده است.
اما مدیریت پسماند، رعایت نکردن سرانه فضای سبز، آلودگی آب و آلودگی صوتی مراکز درمانی همه ماجرا نیست، چراکه ناامنی و آسیبپذیر بودن این مراکز درمانی و بیمارستانی نکتهای که بیش از پیش باید به آن توجه داشت.
موضوعی که قائممقام وزیر بهداشت بهمنماه گذشته به اشاره کرد.
ایرج حریرچی گفت: تنها برای رسیدن بیمارستانهای تهران به کف استاندارد، هزار میلیارد تومان بودجه لازم است، حال آنکه نگاهی به لایحه بودجه سال آینده نشان میدهد هیچ ردیفی برای این موضوع در نظر گرفته نشده است.
تا جایی که نایبرئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، میگوید بودجه در نظر گرفته شده برای طرحهای تملک در لایحه سال1397، در همه ردیفها نسبت به سال گذشته، منفی است و آمارهای منتشر شده مسئولان وزارت بهداشت که به مناسب روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش مخاطرات حوادث و بلایای طبیعی اعلام شد، حکایت از بیتوجهی به این موضوع دارد.
50درصد بیمارستانهای تهران فرسوده است
سکوت زمین که بشکند، کمر ساختمان بیمارستانها هم میشکند و معلوم نیست مردم حادثه دیده باید به کجا پناه ببرند. اگرچه از سال 1392 تا امسال پیشرفت اندکی در وضعیت ایمنی سازهها رخ داده، اما هنوز هم بنابر اعلام وزیر بهداشت، 50 درصد بیمارستانهای تهران فرسوده است و عمری بیش از 50 سال سال دارد.
حسن قاضیزاده هاشمی میگوید: «یکی از دغدغههای جدی ما برای وقوع زلزله، غیرمقاوم بودن بیمارستانها است و ما این موضوع را بارها طی 4 سال گذشته اعلام کردهایم.
برای مقاومسازی بیمارستانهای پایتخت نیاز است اعتباراتی در اختیار وزارت بهداشت و راه و شهرسازی قرار داده شود تا بتوان بیمارستانها را براساس استانداردها در برابر زلزله بازسازی یا حداقل مقاومسازی کرد.
در زلزله اخیر نخستین نیاز مردم مراجعه به بیمارستان، پزشکان و پرستاران بود، این در حالی است که بخشی از بیمارستانها جزو ناامنترین ساختمانها هستند و این مایه تاسف است.»
مقاومسازی بیمارستانها جایی در بودجه ندارد
علاوه بر بیمارستانهای بزرگ وضعیت برای سایر مراکز بهداشتی هم مناسب نیست.
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درباره این موضوع میگوید: «53 درصد از مراکز بهداشتی از نظر ایمنی غیرسازهای نامطمئن هستند و این به استحکام ساختمان ارتباط ندارد و باید چیدمان درستی داشته باشیم تا زمان حادثه، این میزان آسیبپذیری کاهش یابد. فقط 25درصد مراکز بهداشتی در روستاها ایمنی سازهای دارند و بهطور کلی تنها 35 درصد واحدهای بهداشتی ایمنی لازم را دارند.
آمادگی عملکردی پرسنل نیز 27درصد است که نشان میدهد آمادگی کافی را ندارند.
این در حالی است که 97 درصد ساختمانهای روستایی کشور در برابر زلزله مقاومت پایینی دارند و در سیستم شهرسازی هم با چنین مشکلاتی مواجهه هستیم و تراکمهای نابجا، دسترسی و امدادرسانی را مشکل میکند.»
براساس آمارهای منتشر شده وزارت بهداشت، میزان آمادگی عملکردی واحدهای بهداشتی در سال 92، 21درصد بوده که این میزان در سال 95 به 32درصد رسیده است.
همچنین ایمنی غیرسازهای این واحدها از 31درصد در سال 92 به 47درصد در سال 95 رسیده است.
در عین حال میزان ایمنی سازهای در واحدهای بهداشتی در سال 92، 14درصد بوده و در سال 95 به 25 درصد افزایش یافته است.
میزان ایمنی کلی مراکز بهداشتی و درمانی نیز در سال 92، 21درصد و در سال 95، 25درصد بوده است.
سطح ایمنی این واحدها نیز از نمره 10 در سال 92، عدد 3 و در سال 95 عدد 4 را به خود اختصاص داده است.
این آمارها در حالی است که مرتضی خاتمی، نایبرئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس معتقد است در لایحه بودجه اصلا چیزی به عنوان بودجه مقاومسازی بیمارستانها وجود ندارد.
به گفته محمدحسین قربانی«در زمینه اعتبارات در نظر گرفته شده برای اتمام پروژه بیمارستانهای در حال ساخت در لایحه بودجه سال آینده متاسفانه کاهش قابل توجهی را شاهد هستیم.
بهطور کلی بودجه طرحهای تملک دولت در تمام حوزهها از جمله وزارت بهداشت کاهش داشته در حالی که در بعضی مناطق فضای درمانی نداریم یا اگر هم وجود دارد فرسوده است.» او معتقد است اعتبارات مورد نیازی که از سوی مسئولان وزارت بهداشت برای مقاومسازی بیمارستانها اعلام میشود، اصلا در بودجه سال آینده در نظر گرفته نشده است و از طرف دیگر ضعف امکانات درمانی از جمله تعداد تختهای بیمارستانی هم در مواقع بحران جوابگو نخواهد بود.
وضعیت ایمنی بیمارستانها
حریرچی درباره وضعیت ایمنی بیمارستانها میگوید: «در سال86، 87درصد مراکز درمانی شهر تهران فاقد خصوصیات مقاومتی بودند که با تلاشهای انجام شده در طی این سالها، این میزان به 75درصد رسیده است و هدفگیری ما برای سال 1400، رسیدن بیمارستانهای فاقد خصوصیات مقاومتی به 45درصد است.
در حال حاضر میبینیم که بسیاری از بیمارستانها و مراکز درمانی مهم تهران قدیمی هستند.
به عنوان مثال انستیتو کانسر در دهه 30، بیمارستان ولیعصر(عج) در دهه 50، بیمارستان شریعتی در دهه 50، بیمارستان طالقانی در سالهای قبل از انقلاب ساخته شدهاند و باز هم مراکز درمانی اینچنینی در شهر تهران وجود دارند.
وی ادامه داد: ایمنی کلی بیمارستانهای کشور در سال92 به میزان 34درصد بوده است و این آمار در سال96 به 48درصد افزایش یافته است.
همچنین میزان ایمنی سازهای بیمارستانهای کشور از 36درصد از سال92 به 47درصد در سال96 ارتقا پیدا کرده، در عین حال میزان ایمنی غیرسازهای نیز از 36درصد در سال92 به 50درصد در سال96 و ایمنی عملکردی هم از 28درصد در سال92 به 47درصد در سال96 افزایش پیدا کرده است.
کسی برای مقابله با بحران آماده نیست
بنابراین ارتقای این شاخصها قدم بسیار مهمی است، اما کافی نیست.
حریرچی با بیان اینکه در برخی بیمارستانها و به ویژه در برخی شهرهای بزرگ به دلیل محدودیت منابع و قدیمی بودن مراکز، آمادگی لازم برای مقابله با بحرانها وجود ندارد، گفت: متاسفانه پیش بینی میکنیم که در شهرهای بزرگ با توجه به عدم آمادگی زیرساختی و مشکلات فرهنگی نتوانیم خدمات را به سرعت به مردم عرضه کنیم.
به عنوان مثال در تهران دیدیم که با یک حادثه همه مناطق دچار گره ترافیکی شد. بنابراین باید آمادگیهای لازم را ایجاد کنیم.»
اورژانس وضعیت مناسبی ندارد
مقاوم نبودن بیمارستانها در برابر مخاطرات طبیعی نه تنها یکی از مشکلات شبکه درمانی کشور در زمان حادثه است، بلکه کمبودهای دیگری هم وجود دارد که بعد از حادثه با قدرت رخ نمایی میکند.
کمبود تختهای بیمارستانی و ضعف اورژانس هم موضوع جدی دیگری است که باید به آن توجه شود.
وزیر بهداشت با انتقاد از اینکه اورژانس تهران با مشکلات بودجهای، کمبود پرسنل و تخت مواجه است، درباره این موضوع میگوید: «برای آنکه اورژانس براساس استانداردهای منطقهای نه بینالمللی بتواند وظایف خود را برای خدماترسانی به مردم به ویژه در زمان بحران به درستی انجام دهد باید مشکلات بودجهای آن رفع شود.»
حسن قاضیزاده هاشمی میگوید: «تعداد پایگاههای اورژانس تهران با استانداردها فاصله دارد و هنوز نتوانسته به استانداردهایی که در برنامه چهارم آمده دست یابد.
بنابراین میطلبد مجلس در فصل بودجهریزی برای رفع مشکلات وزارت بهداشت راهکارهای مناسب را اتخاذ کند.» قائممقام وزیر بهداشت هم به این موضوع اشاره کرده و با تاکید بر کمبود بیمارستان در کشور میگوید: «باید توجه کرد که
بیمارستانهای موجود هم ممکن است مقاومت لازم را نداشته باشند.
ما از نظر تعداد تخت در بین 22کشور منطقه، رتبه12 را داریم و این اصلا زیبنده نیست.
بنابراین هم با کمبود تخت مواجهیم و هم در ایمنی آنها مشکل داریم.»
با این حال مسئله ساختوسازهای ناایمن و ساختمانهای فرسوده یکی از مهمترین علل افزایش میزان خسارت در زمان بروز حوادث طبیعی بهویژه زلزله است.
حال به نظر میرسد برای پیشگیری از آثار مخرب حوادث آینده در این مراکز، علاوهبر توجه به توسعه و ارتقای خدمات مهندسی ساختمان، باید به مسائل و مشکلات زیستمحیطی نیز توجه کرد تا ضمن تامین فضایی آرام، بهداشتی، سالم و امن برای بیماران به ارتقای کیفیت خدماترسانی و مطالبات مردم توجه کرد تا در زمان وقوع حوادث امکان مدیریت بهتر بحرانها فراهم شود.
روزنامه همدلی
تهرام/1735
کپی شد