کانون زلزله البته جایی میان عراق و کرمانشاه ایران بود و نزدیکتر به حلبچه، اما در استانهای زیادی ازجمله تهران، مرکزی، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، ایلام و خوزستان احساس شد.
از آنجایی که ترس از زلزله بزرگ چند سالی است که به پایتختنشینها هشدار داده میشود، آنها هم ابتدا این لرزشها را به حساب پیشلرزههای زلزله احتمالی گذاشتند، اما این احتمال خیلی زود از سوی کارشناسان زلزلهشناس و مسئولان رد شد. زلزله ٧,٣ ریشتری که البته هنوز کانون اصلی آن مشخص نشده است، خسارتهای زیادی به روستاهای استان کرمانشاه وارد کرد، اما به گسلهای تهران ربطی ندارد.
علی بیتالهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هم در گفتوگو با «شهروند» لرزشهایی را که در تهران احساس شده است اینطور تفسیر کرد: «این زلزله در فاصله بسیار دور از تهران رخ داده است، اما شدت آن زیاد بود و در بعضی شهرها احساس شد.
معمولا اثر زلزلههای اینچنینی از راه دور در ساختمانهای بلند و زمینهایی که خاک نرم دارند بیشتر احساس میشود.» او معتقد است که ربط دادن گسلهای زاگرس با گسلهای تهران و البرز کاری بیپایه است و «ایالت لرزه زمینساختی» که در زاگرس رخ داد هیچ ارتباطی با گسلهای تهران ندارد: «گسلها در آن مناطق سازوکار مشخصی دارند. اینطور نیست که ما بگوییم زمینلرزه در مشهد، زلزله را به شهرهای دیگر القا میکند چون ساختار آنها جدا از یکدیگر است.»
بیتالهی این را هم گفت که زلزله در جنوب غربی یا شمال تهران احساس شده است که درواقع ناشی از ارتعاشهای زلزله اصلی بوده است: «مردم در بسیاری از مناطق تهران زلزله را احساس کردند و حتی از خانههای خود بیرون آمدند، اما نگران نباشند چون همه شایعات درباره ارتباط این دو منطقه بیاساس است و تنها خاک نرم این مناطق دلیل تاثیرپذیری در تهران است.»
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی دلیل نگرانیهای مردم از وقوع زلزله و شایعهسازی را هم اینطور تحلیل کرد: «در تهران خطر وقوع زلزله بزرگ بارها گوشزد شده است و مردم میدانند که در زمینلرزهای با خطر بالا زندگی میکنند به همین دلیل چنین اتفاقی نگرانی آنها را هم زیاد میکند که نگرانیای طبیعی است.
ما باید بپذیریم که کل کشور ما روی زون خطر قرار دارد و در ماههای گذشته هم زلزلههای متعددی در جنوب، شمال شرق و شمال غرب کشور رخ داده است، بنابراین باید خود را برای مقابله با آسیبهای احتمالی آن آماده کنیم.»
به اعتقاد او، زاگرس گسلهای زیادی بهطور موازی دارد که در همان مرز غربی ایران کشیده شده است: «ساختار فعالیت این گسل با سایر گسلها متفاوت است و چنین چیزی امکان ندارد که این زلزله باعث زمینلرزه در تهران یا البرز شود.»
زلزله شب یکشنبه شدت بسیار بالایی داشت و به گفته بیتالهی اگر در منطقهای که تراکم جمعیتی بالایی دارد، اتفاق میافتاد حتما تلفات آن از تلفات زلزله بم هم بیشتر میشد اما درحال حاضر هم احتمالا آمار تلفات بیشتر خواهد شد چون مناطق پراکنده است و دسترسی به برخی از روستاها به دلیل نبود راه ارتباطی هنوز ایجاد نشده است.
حرفهای علی بیتالهی بهطور کامل تمامی شایعات درباره تاثیرپذیری تهران از گسل زاگرس را رد میکند، اما همانطور که گفته شد، مردم مناطق مختلف تهران لرزشها را حس کردهاند.
سهیلا، ساکن طبقه هشتم ساختمانی در سعادتآباد تهران است که در اینباره به «شهروند» گفت: «اول فکر کردم همسرم به لوسترها برخورد کرده که تکان میخورند، اما تکانهای هر سه لوستر که پشتسر هم هستند هر لحظه بیشتر میشد و بعد فهمیدم که زلزله آمده است.
شدت لرزهها به قدری بود که لوسترها تقریبا ١٠دقیقه تاب میخوردند. همان لحظههای اول نگران بچهها شدم و با آنها تماس گرفتم تا ببینم در چه وضعیتی هستند.
بعد هم متوجه شدم که همسایهها از ترسشان به خیابان رفتهاند.» البته در میان فامیل و همسایهها هم ولولهای بر پا شده است: «یکی از دوستانم که منزلش در خیابان شریعتی است هم با من تماس گرفت و گفت که آنجا هم این لرزشهای شدید حس شده است در حالی که خانه آنها ویلایی است. دخترم هم که در شهرکغرب زندگی میکند از تکانهای شدید لوستر متوجه زلزله شده است اما بعد گفتند که زلزله در مرز ایران و عراق بوده است.
جای تعجب دارد که زلزله با این فاصلهای که دارد در تهران هم حس شده است.»
سمیرا ساکن پرند است. او یکشنبهشب هنوز سر کار بود که زلزله را حس کرد و خیلی سریع نگران شد و با خانهاش تماس گرفت.
خیالش که راحت شد بچهها سالم هستند پیگیر رسانهها شد تا به قول خودش ته ماجرا را دربیاورد: «بچهها که گوشی را برداشتند خیلی ترسیده بودند و میگفتند که همه همسایهها به داخل کوچه رفتند چون ستاد مدیریت بحران اعلام کرده که همه آمادهباش باشند.» او فکر میکند لرزههایی که به پرند منتقل شده است نزدیک به ٤ ریشتر بوده است اگرچه زلزله جای دیگری اتفاق افتاده است.
ساعت ٩ را رد کرده بود که مریم متوجه زلزله شد. بچه را روی شانههایش تکان میداد تا خوابش ببرد اما لرزشهای لوستر ترس به جانش انداخت. او البته خیلی زود فهمید که زلزله در جای دیگری رخ داده است و این تکانها هم اثر ارتعاشات است.
کمکرسانی به مناطق زلزلهزده
زمزمههای زلزله در تهران خیلی زود شهرداری تهران را هم به حالت آمادهباش درآورد. محمدعلی نجفی، شهردار تهران در حاشیه بازدید از ستاد مدیریت بحران شهر تهران از جان باختن تعدادی از هموطنان در مناطق غربی کشور بر اثر زلزله اظهار تاسف کرد و گفت: «زلزله شب یکشنبه مربوط به گسلهای زاگرس بود و هیچ ربطی به تهران که تحتتأثیر گسلهای البرز است، ندارد.»
او بعد هم از اعزام یک اکیپ برای امداد، کمکرسانی و ارسال مواد غذایی و بهداشتی به مناطق زلزلهزده خبر داد: «شهرداری تهران از صبح دوشنبه در کنار برنامههای وزارت کشور برای مدیریت حادثه زلزله شب یکشنبه، بهصورت آمادهباش درآمده و من طی تماسهایی با استاندار کرمانشاه و شهرداران شهرهای صدمهدیده در جریان آخرین نیازها و اقدامات قرار گرفتم.»
محمدعلی نجفی البته بر خلاف خیلیها معتقد است که تهران برای مقابله با زلزله آماده است: «تاکنون اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده و مهمترین برنامههایی که در آینده دنبال میکنیم، افزایش تابآوری پایتخت در مقابل سیل، زلزله، رانش زمین و انواع مشکلات طبیعی است.»
به گفته او در مجموعه ستاد بحران شهر تهران امکانات بسیار خوبی شکل گرفته است: «هر نوع لرزشی در سراسر کشور از طریق دستگاههای موجود در این ستاد قابل ثبت است و میتوان در این فاصله اقدامات موثری انجام داد.
به عبارت دیگر به میزانی که در توان شهرداری تهران است، امکانات فراهم شده اما باید در آینده اقدامات بیشتری درخصوص آموزش شهروندان برای مقابله با بلایای طبیعی صورت گیرد.» نجفی به تهیه نقشه تخلیه محلات تهران اشاره کرد: «درحال حاضر این نقشه برای تمامی محلات موجود است و پناهگاههایی که مردم در صورت بروز حادثه طبیعی میتوانند به آن پناه ببرند، در آن مشخص شده است. ضمن اینکه برای هزار مدرسه تهران شناسنامه تابآوری آماده شده است.
درباره شناسایی راههای اصلی و اضطراری شهر تهران در زمان وقوع حوادث و پدیدههای طبیعی کارهای خوبی صورت گرفته است اما اگر حادثهای مانند زلزله در تهران پیش آید، همه ارگانها باید برای کمک به مردم دخیل شوند.»
او این را هم گفت که باید تهران را در آینده به شهری کاملا تابآور تبدیل کنیم: «ضروری است در سالهای آینده اقدامات بیشتری را از نظر تجهیزات، بودجه و ارایه آموزش به شهروندان برای مقابله با هر نوع حادثه طبیعی انجام دهیم.»
آنطور که شهردار تهران گفته است، هماکنون ١١٠سوله مجهز در تهران آمادهسازی شده است: «در این سولهها وسایل و امکانات اولیه امدادرسانی وجود دارد و همیشه درحال آمادگی بهسر میبرند اما موضوعاتی همچون تأمین چادرها و امکانات جانبی عمدتا برعهده هلالاحمر است.
شهرداری تهران در برخی موضوعات خود بهطور مستقیم مسئولیت و در بخش دیگر همچون تأمین دارو جنبه پشتیبانی دارد. این آمادگی وجود دارد که در صورت بروز هرگونه حادثه طبیعی و غیرطبیعی بلافاصله عکسالعمل مناسب نشان داده شود.
همه مامردم یک کشور هستیم وبراساس پیام مقام معظم رهبری و دستور رئیسجمهوری مبنی بر پشتیبانی وکمکرسانی به مردم مناطق زلزلهزده، آنها تنها نخواهند بود و شهر تهران آمادگی کمک به آنها را دارد.»
او در پیام تسلیت خود به زلزلهزدگان هم اعلام کرد که شهرداری تهران حداکثر توان خود را برای امداد و خدماترسانی به مردم زلزلهزده به کار خواهد گرفت.
سرویس بهداشتی و 2کانتینر مواد غذایی دیروز از سوی شهرداری به مقصد سر پل ذهاب ارسال شده است. مجتبی یزدانی، معاون خدمات شهری شهرداری تهران هم گفت که شهرداری تهران با تمامی مسئولان ذیربط ازجمله استاندار تهران، معاون عمرانی استانداری تهران، مدیرکل دفتر فنی استانداری، ستاد حوادث استان، همچنین رئیس سازمان مدیریت بحران کشور همکاری داشته و در جریان آخرین اقدامات قرار گرفت.
صادقی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران هم بلافاصله بعد از وقوع زلزله بهعنوان نماینده شهرداری تهران در جلسه ستاد مدیریت بحران کشور شرکت کرد.
همچنین با مسئولیت ستاد مدیریت بحران شهر تهران یک نماینده از ستاد بحران، یک نماینده از آتشنشانی تهران، یک نماینده از پشتیبانی و خدمات شهری به همراه چند نفر نیروی شهر سالم برای بررسی به محل اعزام شدند.
همچنین داروهایی همچون سرم، آنتیبیوتیک و داروهای ضدکزاز، اعصاب و روان به سرپل ذهاب ارسال شد. دیروز محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران هم گفت که مدیریت شهری تهران برای امدادرسانی به هموطنان بحرانزده فعالتر از گذشته خواهد شد.
روزنامه شهروند
تهرام/1735
از آنجایی که ترس از زلزله بزرگ چند سالی است که به پایتختنشینها هشدار داده میشود، آنها هم ابتدا این لرزشها را به حساب پیشلرزههای زلزله احتمالی گذاشتند، اما این احتمال خیلی زود از سوی کارشناسان زلزلهشناس و مسئولان رد شد. زلزله ٧,٣ ریشتری که البته هنوز کانون اصلی آن مشخص نشده است، خسارتهای زیادی به روستاهای استان کرمانشاه وارد کرد، اما به گسلهای تهران ربطی ندارد.
علی بیتالهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی هم در گفتوگو با «شهروند» لرزشهایی را که در تهران احساس شده است اینطور تفسیر کرد: «این زلزله در فاصله بسیار دور از تهران رخ داده است، اما شدت آن زیاد بود و در بعضی شهرها احساس شد.
معمولا اثر زلزلههای اینچنینی از راه دور در ساختمانهای بلند و زمینهایی که خاک نرم دارند بیشتر احساس میشود.» او معتقد است که ربط دادن گسلهای زاگرس با گسلهای تهران و البرز کاری بیپایه است و «ایالت لرزه زمینساختی» که در زاگرس رخ داد هیچ ارتباطی با گسلهای تهران ندارد: «گسلها در آن مناطق سازوکار مشخصی دارند. اینطور نیست که ما بگوییم زمینلرزه در مشهد، زلزله را به شهرهای دیگر القا میکند چون ساختار آنها جدا از یکدیگر است.»
بیتالهی این را هم گفت که زلزله در جنوب غربی یا شمال تهران احساس شده است که درواقع ناشی از ارتعاشهای زلزله اصلی بوده است: «مردم در بسیاری از مناطق تهران زلزله را احساس کردند و حتی از خانههای خود بیرون آمدند، اما نگران نباشند چون همه شایعات درباره ارتباط این دو منطقه بیاساس است و تنها خاک نرم این مناطق دلیل تاثیرپذیری در تهران است.»
رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی دلیل نگرانیهای مردم از وقوع زلزله و شایعهسازی را هم اینطور تحلیل کرد: «در تهران خطر وقوع زلزله بزرگ بارها گوشزد شده است و مردم میدانند که در زمینلرزهای با خطر بالا زندگی میکنند به همین دلیل چنین اتفاقی نگرانی آنها را هم زیاد میکند که نگرانیای طبیعی است.
ما باید بپذیریم که کل کشور ما روی زون خطر قرار دارد و در ماههای گذشته هم زلزلههای متعددی در جنوب، شمال شرق و شمال غرب کشور رخ داده است، بنابراین باید خود را برای مقابله با آسیبهای احتمالی آن آماده کنیم.»
به اعتقاد او، زاگرس گسلهای زیادی بهطور موازی دارد که در همان مرز غربی ایران کشیده شده است: «ساختار فعالیت این گسل با سایر گسلها متفاوت است و چنین چیزی امکان ندارد که این زلزله باعث زمینلرزه در تهران یا البرز شود.»
زلزله شب یکشنبه شدت بسیار بالایی داشت و به گفته بیتالهی اگر در منطقهای که تراکم جمعیتی بالایی دارد، اتفاق میافتاد حتما تلفات آن از تلفات زلزله بم هم بیشتر میشد اما درحال حاضر هم احتمالا آمار تلفات بیشتر خواهد شد چون مناطق پراکنده است و دسترسی به برخی از روستاها به دلیل نبود راه ارتباطی هنوز ایجاد نشده است.
حرفهای علی بیتالهی بهطور کامل تمامی شایعات درباره تاثیرپذیری تهران از گسل زاگرس را رد میکند، اما همانطور که گفته شد، مردم مناطق مختلف تهران لرزشها را حس کردهاند.
سهیلا، ساکن طبقه هشتم ساختمانی در سعادتآباد تهران است که در اینباره به «شهروند» گفت: «اول فکر کردم همسرم به لوسترها برخورد کرده که تکان میخورند، اما تکانهای هر سه لوستر که پشتسر هم هستند هر لحظه بیشتر میشد و بعد فهمیدم که زلزله آمده است.
شدت لرزهها به قدری بود که لوسترها تقریبا ١٠دقیقه تاب میخوردند. همان لحظههای اول نگران بچهها شدم و با آنها تماس گرفتم تا ببینم در چه وضعیتی هستند.
بعد هم متوجه شدم که همسایهها از ترسشان به خیابان رفتهاند.» البته در میان فامیل و همسایهها هم ولولهای بر پا شده است: «یکی از دوستانم که منزلش در خیابان شریعتی است هم با من تماس گرفت و گفت که آنجا هم این لرزشهای شدید حس شده است در حالی که خانه آنها ویلایی است. دخترم هم که در شهرکغرب زندگی میکند از تکانهای شدید لوستر متوجه زلزله شده است اما بعد گفتند که زلزله در مرز ایران و عراق بوده است.
جای تعجب دارد که زلزله با این فاصلهای که دارد در تهران هم حس شده است.»
سمیرا ساکن پرند است. او یکشنبهشب هنوز سر کار بود که زلزله را حس کرد و خیلی سریع نگران شد و با خانهاش تماس گرفت.
خیالش که راحت شد بچهها سالم هستند پیگیر رسانهها شد تا به قول خودش ته ماجرا را دربیاورد: «بچهها که گوشی را برداشتند خیلی ترسیده بودند و میگفتند که همه همسایهها به داخل کوچه رفتند چون ستاد مدیریت بحران اعلام کرده که همه آمادهباش باشند.» او فکر میکند لرزههایی که به پرند منتقل شده است نزدیک به ٤ ریشتر بوده است اگرچه زلزله جای دیگری اتفاق افتاده است.
ساعت ٩ را رد کرده بود که مریم متوجه زلزله شد. بچه را روی شانههایش تکان میداد تا خوابش ببرد اما لرزشهای لوستر ترس به جانش انداخت. او البته خیلی زود فهمید که زلزله در جای دیگری رخ داده است و این تکانها هم اثر ارتعاشات است.
کمکرسانی به مناطق زلزلهزده
زمزمههای زلزله در تهران خیلی زود شهرداری تهران را هم به حالت آمادهباش درآورد. محمدعلی نجفی، شهردار تهران در حاشیه بازدید از ستاد مدیریت بحران شهر تهران از جان باختن تعدادی از هموطنان در مناطق غربی کشور بر اثر زلزله اظهار تاسف کرد و گفت: «زلزله شب یکشنبه مربوط به گسلهای زاگرس بود و هیچ ربطی به تهران که تحتتأثیر گسلهای البرز است، ندارد.»
او بعد هم از اعزام یک اکیپ برای امداد، کمکرسانی و ارسال مواد غذایی و بهداشتی به مناطق زلزلهزده خبر داد: «شهرداری تهران از صبح دوشنبه در کنار برنامههای وزارت کشور برای مدیریت حادثه زلزله شب یکشنبه، بهصورت آمادهباش درآمده و من طی تماسهایی با استاندار کرمانشاه و شهرداران شهرهای صدمهدیده در جریان آخرین نیازها و اقدامات قرار گرفتم.»
محمدعلی نجفی البته بر خلاف خیلیها معتقد است که تهران برای مقابله با زلزله آماده است: «تاکنون اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده و مهمترین برنامههایی که در آینده دنبال میکنیم، افزایش تابآوری پایتخت در مقابل سیل، زلزله، رانش زمین و انواع مشکلات طبیعی است.»
به گفته او در مجموعه ستاد بحران شهر تهران امکانات بسیار خوبی شکل گرفته است: «هر نوع لرزشی در سراسر کشور از طریق دستگاههای موجود در این ستاد قابل ثبت است و میتوان در این فاصله اقدامات موثری انجام داد.
به عبارت دیگر به میزانی که در توان شهرداری تهران است، امکانات فراهم شده اما باید در آینده اقدامات بیشتری درخصوص آموزش شهروندان برای مقابله با بلایای طبیعی صورت گیرد.» نجفی به تهیه نقشه تخلیه محلات تهران اشاره کرد: «درحال حاضر این نقشه برای تمامی محلات موجود است و پناهگاههایی که مردم در صورت بروز حادثه طبیعی میتوانند به آن پناه ببرند، در آن مشخص شده است. ضمن اینکه برای هزار مدرسه تهران شناسنامه تابآوری آماده شده است.
درباره شناسایی راههای اصلی و اضطراری شهر تهران در زمان وقوع حوادث و پدیدههای طبیعی کارهای خوبی صورت گرفته است اما اگر حادثهای مانند زلزله در تهران پیش آید، همه ارگانها باید برای کمک به مردم دخیل شوند.»
او این را هم گفت که باید تهران را در آینده به شهری کاملا تابآور تبدیل کنیم: «ضروری است در سالهای آینده اقدامات بیشتری را از نظر تجهیزات، بودجه و ارایه آموزش به شهروندان برای مقابله با هر نوع حادثه طبیعی انجام دهیم.»
آنطور که شهردار تهران گفته است، هماکنون ١١٠سوله مجهز در تهران آمادهسازی شده است: «در این سولهها وسایل و امکانات اولیه امدادرسانی وجود دارد و همیشه درحال آمادگی بهسر میبرند اما موضوعاتی همچون تأمین چادرها و امکانات جانبی عمدتا برعهده هلالاحمر است.
شهرداری تهران در برخی موضوعات خود بهطور مستقیم مسئولیت و در بخش دیگر همچون تأمین دارو جنبه پشتیبانی دارد. این آمادگی وجود دارد که در صورت بروز هرگونه حادثه طبیعی و غیرطبیعی بلافاصله عکسالعمل مناسب نشان داده شود.
همه مامردم یک کشور هستیم وبراساس پیام مقام معظم رهبری و دستور رئیسجمهوری مبنی بر پشتیبانی وکمکرسانی به مردم مناطق زلزلهزده، آنها تنها نخواهند بود و شهر تهران آمادگی کمک به آنها را دارد.»
او در پیام تسلیت خود به زلزلهزدگان هم اعلام کرد که شهرداری تهران حداکثر توان خود را برای امداد و خدماترسانی به مردم زلزلهزده به کار خواهد گرفت.
سرویس بهداشتی و 2کانتینر مواد غذایی دیروز از سوی شهرداری به مقصد سر پل ذهاب ارسال شده است. مجتبی یزدانی، معاون خدمات شهری شهرداری تهران هم گفت که شهرداری تهران با تمامی مسئولان ذیربط ازجمله استاندار تهران، معاون عمرانی استانداری تهران، مدیرکل دفتر فنی استانداری، ستاد حوادث استان، همچنین رئیس سازمان مدیریت بحران کشور همکاری داشته و در جریان آخرین اقدامات قرار گرفت.
صادقی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران هم بلافاصله بعد از وقوع زلزله بهعنوان نماینده شهرداری تهران در جلسه ستاد مدیریت بحران کشور شرکت کرد.
همچنین با مسئولیت ستاد مدیریت بحران شهر تهران یک نماینده از ستاد بحران، یک نماینده از آتشنشانی تهران، یک نماینده از پشتیبانی و خدمات شهری به همراه چند نفر نیروی شهر سالم برای بررسی به محل اعزام شدند.
همچنین داروهایی همچون سرم، آنتیبیوتیک و داروهای ضدکزاز، اعصاب و روان به سرپل ذهاب ارسال شد. دیروز محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران هم گفت که مدیریت شهری تهران برای امدادرسانی به هموطنان بحرانزده فعالتر از گذشته خواهد شد.
روزنامه شهروند
تهرام/1735
کپی شد