معاون هیات کاوش‌های باستان‌شناسی قلعه ایرج گفت: این قلعه که پادگانی نظامی متعلق به دوره ساسانی در جنوب تهران است، مدت هاست به فراموشی سپرده شده و به دست کشاورزان و حفاران غیرمجاز تهدید می‌شود.
به گزارش ایلنا، سید‌مهدی موسوی‌نیا، معاون هیات کاوش‌های باستان‌شناسی در قلعه ایرج، گفت: فضای داخلی 200 هکتاری این قلعه محصور زیر کشت است، این در حالی است که زمین‌های ورامین سالانه سه بار با فاضلاب شهری کشت می‌شوند و استخرهای زیادی برای تأمین آب کشاورزی در قلعه ایرج وجود دارد.
وی با اشاره به حفاری‌های غیرمجازی در طی این سال‌ها در کنار کشاورزی به این قلعه تاریخی آسیب فراوانی وارد کرده افزود: این در حالی است که تاکنون بارها با کشاورزان در زمینه اهمیت این قلعه تاریخی صحبت شده اما تا وقتی زندگی این افراد به کشاورزی وابسته است تغییری ایجاد نمی‌شود.
موسوی‌نیا در ادامه بر لزوم جذب گردشگر به این محوطه تاریخی تأکید کرد و گفت: در حال حاضر هیچ گردشگری از این قلعه بازدید نمی‌کند.
وی قلعه ایرج را محوطه شاخص دوره ساسانی دانست و خواستار حضور حداقل یک نگهبان برای جلوگیری از تخریب‌های بیشتر در این محوطه تاریخی شد.
این باستان‌شناس ادامه داد: در مرحله بعدی باید قسمت‌های مورد کاوش باز و مسقف شود و در معرض دید عموم گذاشته شود.
وی همچنین پیشنهاد تبدیل شدن قلعه ایرج به یک سایت موزه را مطرح کرد و گفت: در صورتی که زمین‌های کشاورزی محوطه داخلی این قلعه خریداری شود، می‌توان در راستای ثبت جهانی آن گام برداشت.
موسوی‌نیا تصریح کرد: با توجه به شواهد موجود به نظر می‌رسد قلعه ایرج یک پادگان نظامی و مرکز آموزش نظامی متعلق به دوره ساسانی است.
به گفته این باستان‌شناس، در باروی قلعه ایرج بیش از 800 اتاق یک‌شکل وجود دارد، یک راهروی سراسری در بارو و 148 برج در بیرون وجود دارد.
وی با اشاره به ثبت قلعه ایرج در فهرست آثار ملی در سال 1382 از کشف سفال‌نوشته‌هایی خبر داد که خط روی آن‌ها پهلوی کتابی است، خطی که در اواخر دوره ساسانی روی سکه‌ها و بعد سفال نوشته‌ها مرسوم بوده است.
به گفته موسوی‌نیا تمام فضای قلعه در آخرین فاز استفاده به‌عمد با خشت پر شده است تا بعدها دوباره به این قلعه بازگردند، اما هرگز این اتفاق نیفتاده است.
