جنوب ورامین دروازه ورود به کویر مرکزی است ولی تاکنون تالاب فصلی بندعلیخان، مراتع جنوبی و تاغزارها مانع از پیشروی کویر و ایجاد کانون گرد و غبار و ریزگرد در استان تهران بوده، اما با خشک شدن تالاب و جنگل تاغ این دشت به کانون ایجاد ریزگرد در فصول گرم سال تبدیل شده‌است.
به گزارش جماران، ایرنا نوشت: جنوب دشت ورامین در لبه کویر مرکزی قرار دارد و تا کنون تالاب فصلی بندعلیخان و مراتع جنوبی از جنوب و جنگل دست‌کاشت تاغ از جنوب شرق، مانع ورود ریزگردها به مناطق مسکونی شده‌اند ولی بارش‌های اندک و تخصیص پیدا نکردن حق‌آبه تالاب و مراتع از محل رودخانه شور و شیرین روند خشکی آن را تسریع کرده و هر آن ممکن است که منطقه به کانونی وسیع از گرد و غبار تبدیل شود، غباری که به بخشی از فاضلاب حامل فلزات سنگین شهرک صنعتی چرمشهر نیز آلوده شده و آن را به خطری برای سلامتی مردم تبدیل می‌کند.
در شرق ورامین و در مجاورت ایستگاه راه‌آهن ابردژ نیز بیش از ۱۰ هزار هکتار جنگل دست‌کاشت تاغ وجود دارد که از پیشروی کویر و ورود شن و ماسه روی ریل‌های راه‌آهن جلوگیری ولی کمبود بارش‌ها، حال و روز این تاغزارها را نیز نگران کننده کرده تا جایی که بسیاری از این گیاهان کویری خشک و نابود شده است و اقدماتی نظیر ایجاد هلالی توسط اداره منابع طبیعی نیز نتوانسته مانع از خشکی آن‌ها شود.
مشکل تالاب بندعلیخان فقط مربوط به ورامین نیست
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ورامین در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: خشک شدن تالاب فصلی بندعلیخان فقط مشکل ورامین نیست چرا که قطعا تأثیرات منفی آن، کل استان تهران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
محمد فریدی اظهار داشت: تالاب بندعلیخان و مراتع جنوبی ورامین، سدی مستحکم در برابر پیشروی کویر محسوب می‌شود که علاوه بر تأمین علوفه مورد نیاز عشایر، در تغییر اکولوژی منطقه نیز نقش مهمی ایفا می‌کند بنابراین مسئولان استانی برای زنده نگه داشتن آن باید وارد میدان شده و با تخصیص حق‌آبه قانونی آن، از نابودی این تالاب جلوگیری کنند.
وی خاطرنشان کرد: با وجود تلاش‌های صورت گرفته از سوی مسئولان ورامین برای ورود آب به این تالاب فصلی، کمبودهای برجای مانده از گذشته نتوانسته به طور کامل موجب آبگیری آن شود و لازم است تا مسئولان شهرستان‌های ورامین، قرچک و ری که کشاورزان آن از آب رودخانه شور و شیرین بهره می‌برند برای اختصاص حق‌آبه تالاب به نقطه نظر مشترکی دست پیدا کنند.
حال ناخوش تاغزارهای دشت ورامین
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ورامین نیز از وضعیت نامناسب تاغزارهای دست‌کاشت جنوب ورامین خبر داد و گفت: کمبود منابع آبی و بارش‌های اندک، وضعیت تاغزارهای ورامین را که سدی محکم در برابر نفوذ کویر به اراضی کشاروزی و مسکونی محسوب می‌شود، نا مساعد کرده است.
اصغر سپه‌وند در گفت وگو با خبرنگار اظهار داشت: در جنوب ورامین و حاشیه ایستگاه راه‌آهن ابردژ، جنگل ۱۰ هزار هکتاری تاغ طی‌سال‌های گذشته کاشته شده و از پیشروی کویر به اراضی کشاورزی و نفوذ بر روی ریل‌های راه‌آهن جلوگیری می‌کند ولی در سال‌های اخیر به دلیل کمبود منابع آبی و بارش‌های بسیار اندک، وضعیت تاغزارها بسیار نامناسب شده است.
وی افزود: خشکی زمین، تاغ‌ها را بسیار ضعیف کرده و اگر بارش‌های فصلی تا اردیبهشت آغاز نشود، وسعت زیادی از این تاغزارها نابود می‌شود که این امر شرایط را برای ورود ریزگردها و شن و ماسه به مناطق مسکونی فراهم می‌کند.
رئیس منابع طبیعی ورامین خاطرنشان کرد: در اراضی جنوبی و مراتع شهرستان ورامین نیز چنین وضعیتی وجود دارد و بارش اندک و تأمین نشدن حقابه تالاب فصلی بندعلیخان باعث شده تا پوشش گیاهی مراتع در منطقه سیاهکوه بسیار فقیر شود به گونه‌ای که بسیاری از عشایر امسال ترجیح دادند که در مناطق زندگی خود مانده و دام ها را سمت مراتع کوچ ندهد چرا که در اصل، علوفه‌ای برای چرای دام وجود ندارد و تلاش اداره منابع طبیعی برای احیاء مراتع با کاشت بذر در ۲۰۰ هکتار از اراضی مرتعی به دلیل نبود بارش در فصل زمستان و بهار، را با شکست مواجه کرده است.
وی ادامه داد: در شرایطی که سال قبل برای ۳۳ هزار رأس دام سبک پروانه چرا صادر شده بود، این عدد برای امسال برای ۲۰ هزار رأس است و اگر شرایط خشکی در این بخش از شهرستان ورامین به ویژه تالاب فصلی بندعلیخان همچنان ادامه داشته باشد، قطعا این منطقه به کانون مهمی برای ایجاد گرد و غبار و ریزگرد در استان تهران تبدیل می‌شود.
