مدتی است درگیر مهمان ناخوانده‌ای شده‌ایم که با نیت شوم در بین مان به قصد جان عزیزمان قدم گذاشته است؛ ویروس کرونا که هم اکنون یک بحران جهانی است اما نه فقط سلامت جسمی بلکه سلامت روان بسیاری را تهدید می کند.
این ویروس باتوجه به سرعت انتقال آن برای تمام جمعیت کره زمین یک بحران به شمار می‌آید اما این بحران نه تنها سلامت جسمی بسیاری از نسل بشر را تهدید می‌کند بلکه مانند بیش از بحران‌های دیگر جوامع انسانی، سلامت روان مردم را نیز دستخوش آسیب می کند.
در کنار آثاری جسمانی و حتی از دست دادن برخی از اطرافیانمان، کرونا به مرور زمان مهمترین ابزار ما(سلامت روان) ضعیف و ضعیف تر خواهد کرد اما می‌توان بعدها باری از پشیمانی را حمل نکنیم با کمی اندیشیدن و داشتن مدیریت درست در زمان بحران می توانیم این بحران را با آسیب‌های کمتری پشت سر بگذاریم.
«فرزانه اندیشمند» نویسنده ای در حوزه‌ی روانشناسی و آسیب‌های اجتماعی است که در خصوص مقابله با بحران کرونا به خبرنگار ایرنا می گوید: زمانی که انسان با مشکلات مواجه می‌شود مطمئنا اولین چیزی که به سراغش می‌آید اضطراب و استرس است، قاعدتا برای مقابله با مشکلات باید استرس را از خود دور کرده و به جای فرار از مسئله با مشکل مواجه شد چرا که اگر برنامه‌ای برای حل مشکلات نداشته باشیم بعد از مدتی دچار افسردگی خواهیم شد.
این نویسنده ادامه می دهد: کنترل اضطراب نقش عمده‌ای برای مقابله با مشکلات دارد بنابراین می‌توانیم با مدیریت بحران آن را تقویت کنیم، مدیریت بحران شامل کنترل اضطراب، بررسی مشکل یا مسئله از ابعاد و زوایای مختلف و پیدا کردن راه‌حل مسئله بدون اضطراب می شود.
او مهمترین رکن مبارزه با ویروس کرونا را تهیه برنامه ای مناسب زندگی عنوان کرده و می گوید: درمورد مشکل مهمی که به غیر از ترس از خود ویروس در خیلی ها باعث بروز اضطراب شده که همان تغییر روش روزمره‌ی زندگی یا قرنطینه‌ی خانگی است که برای رفع اضطراب آن بهتر است در اولین قدم از قلم و کاغذ استفاده کنیم، جدولی از کارهای روزانه خود تهیه کرده و در سه حالت ضروری گاهی ضروری و غیر ضروری آنها رادرجه بندی کنیم.
اندیشمند می افزاید: در اولین قدم شروع به حذف کارهای غیر ضروری کنیم البته اغلب کارهای غیر ضروری خارج از منزل شامل بعضی خریدها، تفریح، سرگرمی، مسافرت و موارد دیگر است، در قدم‌بعدی همین روش را در جهت کاهش کارهای گاهی ضروری به کار می بریم در نهایت تنها کارهایی می ماند که بسیار ضروریست.
او با تاکید بر اینکه هر تهدیدی یک فرصت است، بیان می کند: در راستای قرنطینه خانگی اقشار مردم بخصوص نوجوانان و جوانان با دو مشکل عمده مواجه‌ایم؛ اولین مسئله حذف سرگرمی ها، تفریحات خارج از منزل می باشد و دومین موردنیز محدودیت ارتباطات با افرادی غیر از خانواده است.
به گفته این روانشناس، در طول دهه های اخیر به علت استفاده نامناسب و آموزش نیافته از تکنولوژی و نیز فرهنگ سازی منفی غربی شاهد ضعیف شدن ارتباطات والدین و فرزاندان بوده‌ایم و امروزه کمتر روانشناس و آسیب شناسی است که در مورد راهکارهای داشتن خانواده سالم سخن نگوید، اگر به مسئله به اجبار خانه ماندن به عنوان یک فرصت نگاه کنیم بهترین زمانی است که نقاط ضعف روابطمان با خانواده هایمان را پیدا کنیم.
او اضافه می کند: در این راستا بهتر است رسانه ها و فضای مجازی آموزش اصول ارتباطات صحیح را در خانواده مدنظر قرار دهند، برنامه ریزی صحیح جهت استفاده از تکنولوژی، اختصاص برنامه روزانه برای مطالعه کتاب و اشتراک این مطالعات بین اعضای خانواده، برنامه ریزی جهت کنترل وضعیت بهداشتی ویروس و ریشه کنی آن در منزل (البته که شرط اصلی ریشه کنی ویروس کرونا در خانه ماندن به همراه رعایت کامل اصول بهداشتی می باشد) را مدنظر قرار دهند.
اندیشمند تاکید می کند: از دیگر موارد می توان به حضور بازی ها و روش‌های سرگرمی سنتی، تلاش برای ایجاد محبت و مودت بیشتر بین اعضای خانواه، تلاش برای رفع تنش و رواج فرهنگ مذاکره سالم، ایجاد جلسات بین اعضای خانواده و به کار گیری اصول مدیریت بحران در خانواده اشاره کرد.
اینها بخشی از راهکارهای یک نویسنده است که می تواند راهگشای در حل این بحران کرونایی باشد و از سوی دیگر تکنولوژی و رسانه ها می تواند در کاهش بار آسیب های اجتماعی ناشی از بحران کرونا تاثیر گذار باشد.
همچنین باتوجه به اینکه تکنولوژی امروزه توانمندترین ابزار بشر برای پیشرفت و مهمترین عامل ایجاد ارتباط جهانی می باشد، هرچند که آموزش نحوه درست استفاده از تکنولوژی بعد از خودآن حضور پیدا کرد. ضمن این که اما یکی از راه‌های استفاده از این ابزار جایگزینی ارتباط از طریق فضای مجازی به جای رفت‌وآمدهای واقعی برای کاهش انتقال ویروس است.
همانطور که گفته شد رسانه ها و فضای مجازی می‌توانند آموزش اصول ارتباطات صحیح را در خانواده داشته باشد اما این نکته را باید مدنظر قرار داد قبل از هرچیزی رسانه‌ها و فضای مجازی مهمترین رکن اطلاع رسانی هستند که در عین حال می‌توانند منجر به بروز التهاب در جامعه شوند یا اینکه آرامش کمرنگ شده دوران بحران را مجددا به جامعه تزریق کنند.
بنابراین سخت ترین وظیفه رسانه‌ها و فضای مجازی، اطلاع رسانی درست در عین حال بازگرداندن آرامش جامعه، حفظ و تقویت روحیه مردم برای مقابله با بحران‌های پیش آمده است.
بنا به اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تاکنون در ایران ۱۶ هزار و ۱۶۹ نفر به این ویروس مبتلا شده اند که از این تعداد، ۵ هزار و ۳۸۹ نفر بهبود یافته و ۹۸۸ نفر نیز جان خود را از دست داده اند.
سهم استان تهران از کل مبتلایان به ویروس کرونا به ۴ هزار و ۴۷ نفر می رسد که بالاترین رقم در کشور است.
