به گزارش ایرنا، مسجد جامع ورامین از نمونه‌های کامل مسجد چهار ایوانی کشور است که ساخت آن در زمان سلطان محمد اولجایتو(خدابنده) آغاز و در دوره فرزندش ابوسعید بهادرخان، تکمیل شد و در شبستان و گنبد اصلی آن ثبت تاریخ ۷۲۲ و ۷۲۶ هجری قمری دیده می شود.
این بنا در سال ۸۱۵ هجری قمری در عهد شاهرخ تیموری مرمت شد.
کتیبه کاشیکاری شده سر در حرم یا شبستان اصلی مسجد با آیه یا اَیُّهاَ الذَّینَ آمَنو اِذا نُودیَ لِلصَّلاهَ مِن یَومِ الجُمعَه و کتیبه بالای محراب دور تا دور حرم، آیه یُسَّبحُ لله ما فیِ السَّمواتِ وَ ما فِی الاَرض... نگاشته شده است.
این آیات زیر قوس اصلی سردر اصلی مسجد، همچنین دو ستون تزیینی که از دو طرف قوس تا بالا و راس آن ادامه پیدا کرده و در سر در حرم نیز زیر قوس نیم گنبد کاشیکاری از پایه قوس تا راس آن از دو طرف به طور کامل و همانند سردر اصلی مسجد وجود دارد.
بالای محراب، تا گوشواره ها هیچ کاشیکاری وجود ندارد.
شگرف ترین گچبری های این مسجد در بالا و اطراف محراب آن وجود دارد که با نقش‌های اسلیمی گل و بوته به شکل برجسته و کاملا زیبایی ایجاد شده، پیچیدگی این طرح‌ها به قدری است که انسان به راحتی نمی تواند باور کند که قدرت دست یک هنرمند، خالق آن بوده است.
در زمان حاضر به دور ساختمان دیواری کشیده شده که نقش حفاظ را به عهده دارد البته در گذشته این حصار وجود نداشته و در سال‌های اخیر، با استفاده از آجر و حفاظ‌های آهنی، مسیر عبور افراد را مسدود کرده‌اند ولی بازهم افراد ولگرد و معتاد، در ساعات مختلف شبانه روز از این حفاظ‌ها عبور کرده و وارد صحن اصلی مسجد می‌شوند.
حضور این افراد علاوه بر این که حریم این مسجد را خدشه دار می‌کند، امکان آسیب رساندن به این اثر مهم تاریخی را افزایش می‌دهد.
اجرای طرح ساماندهی حاشیه مسجد جامع تاریخی ورامین که توسط شهرداری ورامین اجرا شد نیز نتوانست از حضور این افراد در مسجد بکاهد هر روز تعدادی از آنان، توسط کادر اداری دفتر میراث فرهنگی که در حاشیه حیاط شمالی مسجد جامع مستقر می‌باشند، دستگیر و به پلیس تحویل داده می‌شوند.
۷۸ اثر تاریخی ورامین فقط یک نیروی یگان حفاظتی
رئیس دفتر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ورامین گفت: شهرستان ورامین ۷۸ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد که برای حفاظت از این آثار فقط یک نیروی یگان حفاظتی وجود دارد.
ژیلا خدادادی افزود: این یک نفر قطعا نمی‌تواند کار سرکشی و بررسی وضعیت آثار و محوطه‌های تاریخی شهرستان را انجام دهد و از این رو، سه نیروی اداری شهرستان، به صورت روزانه نسبت به سرکشی به مناطق مختلف مسجد جامع ورامین که از وسعت بسیار زیادی برخوردار است، اقدام می‌کنند تا اگر فردی به داخل ورود پیدا کرد، با آن برخورد نمایند.
وی تصریح کرد: وضعیت سازه مسجد جامع ورامین به گونه‌ای است که با بسته شدن درب اصلی نیز امکان ورود از دالان‌ها و پنجره‌های تاریخی به داخل و حتی رفتن به سقف مسجد وجود دارد از این رو برخی از افراد به راحتی وارد این بنای تاریخی می‌شوند.
خدادادی گفت: طی هفته گذشته در دو نوبت سه نفر از افرادی که به صورت غیرقانونی به مسجد وارد شده بودند توسط نیروهای اداری دفتر میراث فرهنگی دستگیر و به نیروی انتظامی تحویل داده شدند.
وی افزود: همکاری ادارات و ارگان‌هایی مانند شهرداری می‌تواند مشکل کمبود نیرو در ورامین را برطرف کند تا بتوان به درستی از آثار تاریخی شهرستان محافظت کرد.
رئیس دفتر میراث فرهنگی ورامین تأکید کرد: هر چند حفاظت از آثار تاریخی وظیفه ذاتی میراث فرهنگی است ولی حفظ و حراست از آثار و ابنیه تاریخی که میراث گذشتگان ما می‌باشد، به همکاری و همراهی همه دستگاه‌ها و مسئولان شهرستان نیاز دارد.
مسجد تاریخی جامع ورامین در سال ۱۳۱۰خورشیدی به شماره ۱۷۶ در شمار فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
