وضعیت آشفته‌ای که هم‌اکنون در عرصه معماری و شهرسازی کشور با آن مواجه هستیم ازجمله بدان علت است که جریان‌های معماری امروز پیوند معنادار و سامانمندی با گذشته خود ندارند.
سبک‌های معماری هرگز در خلأ به وجود نیامده‌اند و همواره در پیوند همه‌جانبه با میراث گذشته و با بهره‌گیری از تجارب آن‌ها و البته تطابق با شرایط جدید شکل گرفته‌اند. مطالعه آثار شاخص معماری جهان و ایران همچنین سبک‌های معماری این واقعیت را به اثبات می‌رسانند.
یکی از علل این گسست این است که معماران امروز دسترسی اندک و دشواری به میراث مدون معماری گذشته و معاصر دارند به همین خاطر نمی‌توانند جمع‌بندی درستی از داشته‌ها و نداشته‌های معماری ایرانی داشته باشند.
عمده آثار معماری گذشته ما اگر تاکنون نابود نشده باشند در معرض خطر نابودی قرار دارند و این در حالی است که هنوز توسط مرجعی رسمی و به طرزی علمی مستند نگاری نشده‌اند. حتی در مورد آثار معماری معاصر با خلأ اطلاعاتی و اسنادی شدیدی مواجه هستیم و چه‌بسا نام سازنده برخی آثار درگذر ایام از یادها رفته باشد. اسناد، نوشته‌ها و اسکیس‌های مربوط به معماری معاصر یا گم شده‌اند یا آن‌قدر پراکنده و مغشوش هستند که عملاً غیرقابل استفاده است.
آثار نظری تولیدشده درباره معماری ایران هم تاکنون به شیوه‌ای علمی جمع‌آوری و آرشیو نشده است. مورخ معماری ایرانی برای بررسی سیر تحول آن کار بسیار دشواری دارد زیرا دستش از اسناد و شواهد تقریباً خالی است. شخصیت‌های برجسته معماری معاصر بدون آنکه بتوانند تجربیات و خاطرات و ایده‌های خود را با نسل آینده به اشتراک بگذارند یکی‌یکی از میان ما می‌روند و معمار جوان امروز ما برای خلق اثر خود باید دوباره از صفر بیاغازد و آزموده را دوباره بیازماید.
برای تحلیل درست یک اثر معماری و شناخت ارزش‌های آن باید بدانیم چه روندی برای خلق آن طی شده، این اثر برای پاسخ به چه نیازی ساخته‌شده، نیت اصلی معمار و کارفرما از خلق آنچه بوده، چه منابع الهامی داشته و از مرحله ایده تا اجرا با چه محدودیت‌هایی روبرو بوده است. واقعیت تلخ آن است که ما در مورد اکثر آثار معماری ایرانی هیچ‌کدام از این اطلاعات را نداریم.
ایجاد یک مرجع تاریخ معماری ایران در قالب یک موزه معماری می‌تواند این گسست تاریخی را تا حدود زیادی برطرف کند. این موزه زمینه بهره‌مندی نسل حاضر و آیندگان را از اندیشه و دستاورد معماران را فراهم می‌کند و حافظه تاریخی و هویتی معماری را در اقصا نقاط کشور در خود حفظ می‌کند و به‌عنوان دستاوردی فرهنگی به مشتاقان عرضه می‌کند. علاوه بر این بانک اسناد جامع و معتبری را از انواع مستندات به‌جامانده از گذشته و همچنین حال را در خود جای خواهد داد.
مسابقات معماری متعددی که در کشور برگزار می‌شوند باید هرکدام فایلی جداگانه در این بانک اطلاعاتی داشته باشند و علاوه بر توضیح کامل شرایط مسابقه، تمام آثار برگزیده‌شده و برگزیده نشده را در آن ثبت کنند. این کار به‌نوعی به حفظ حقوق مالکیت معنوی معماران هم کمک می‌کند. چنین موزه و بانک اطلاعاتی می‌تواند علاوه بر اینکه محل رفت‌وآمد مشتاقان معماری ایرانی باشد می‌تواند بستری باشد برای تاریخ‌پژوهی، اندیشه‌ورزی و نظریه‌سازی برای معماری ایران.
ازآنجا که بقا و اعتلای هویت معماری ایرانی از مأموریت‌های اساسی متولیان معماری در شهرها است کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در راستای مأموریت‌های خود پیگیر تأسیس و راه‌اندازی موزه‌ای شایسته برای معماری ایران‌زمین بوده است. با اینکه در شهریورماه سال 1397 پیشنهاد تشکیل موزه معماری در کمیته اعتلای معماری ذیل شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با حضور اساتید این عرصه مطرح و مورد استقبال اعضای کمیته مذکور واقع‌شده اما تا به امروز اقدام مدونی در زمینه تشکیل آن انجام نگرفته است. از همه دغدغه‌مندان معماری و شهرسازی تقاضا می‌کنیم که با مطالبه‌گری خود کمک کنند تا در کنار پیگیری‌های شورای شهر، این خواسته هرچه زودتر محقق شود تا به‌زودی روز جهانی موزه‌ها و میراث فرهنگی را در موزه معماری ایران جشن بگیریم.
*عضو شورای اسلامی شهر تهران
تهرام/7244//1348
انتهای پیام سبک‌های معماری هرگز در خلأ به وجود نیامده‌اند و همواره در پیوند همه‌جانبه با میراث گذشته و با بهره‌گیری از تجارب آن‌ها و البته تطابق با شرایط جدید شکل گرفته‌اند. مطالعه آثار شاخص معماری جهان و ایران همچنین سبک‌های معماری این واقعیت را به اثبات می‌رسانند.
یکی از علل این گسست این است که معماران امروز دسترسی اندک و دشواری به میراث مدون معماری گذشته و معاصر دارند به همین خاطر نمی‌توانند جمع‌بندی درستی از داشته‌ها و نداشته‌های معماری ایرانی داشته باشند.
عمده آثار معماری گذشته ما اگر تاکنون نابود نشده باشند در معرض خطر نابودی قرار دارند و این در حالی است که هنوز توسط مرجعی رسمی و به طرزی علمی مستند نگاری نشده‌اند. حتی در مورد آثار معماری معاصر با خلأ اطلاعاتی و اسنادی شدیدی مواجه هستیم و چه‌بسا نام سازنده برخی آثار درگذر ایام از یادها رفته باشد. اسناد، نوشته‌ها و اسکیس‌های مربوط به معماری معاصر یا گم شده‌اند یا آن‌قدر پراکنده و مغشوش هستند که عملاً غیرقابل استفاده است.
آثار نظری تولیدشده درباره معماری ایران هم تاکنون به شیوه‌ای علمی جمع‌آوری و آرشیو نشده است. مورخ معماری ایرانی برای بررسی سیر تحول آن کار بسیار دشواری دارد زیرا دستش از اسناد و شواهد تقریباً خالی است. شخصیت‌های برجسته معماری معاصر بدون آنکه بتوانند تجربیات و خاطرات و ایده‌های خود را با نسل آینده به اشتراک بگذارند یکی‌یکی از میان ما می‌روند و معمار جوان امروز ما برای خلق اثر خود باید دوباره از صفر بیاغازد و آزموده را دوباره بیازماید.
برای تحلیل درست یک اثر معماری و شناخت ارزش‌های آن باید بدانیم چه روندی برای خلق آن طی شده، این اثر برای پاسخ به چه نیازی ساخته‌شده، نیت اصلی معمار و کارفرما از خلق آنچه بوده، چه منابع الهامی داشته و از مرحله ایده تا اجرا با چه محدودیت‌هایی روبرو بوده است. واقعیت تلخ آن است که ما در مورد اکثر آثار معماری ایرانی هیچ‌کدام از این اطلاعات را نداریم.
ایجاد یک مرجع تاریخ معماری ایران در قالب یک موزه معماری می‌تواند این گسست تاریخی را تا حدود زیادی برطرف کند. این موزه زمینه بهره‌مندی نسل حاضر و آیندگان را از اندیشه و دستاورد معماران را فراهم می‌کند و حافظه تاریخی و هویتی معماری را در اقصا نقاط کشور در خود حفظ می‌کند و به‌عنوان دستاوردی فرهنگی به مشتاقان عرضه می‌کند. علاوه بر این بانک اسناد جامع و معتبری را از انواع مستندات به‌جامانده از گذشته و همچنین حال را در خود جای خواهد داد.
مسابقات معماری متعددی که در کشور برگزار می‌شوند باید هرکدام فایلی جداگانه در این بانک اطلاعاتی داشته باشند و علاوه بر توضیح کامل شرایط مسابقه، تمام آثار برگزیده‌شده و برگزیده نشده را در آن ثبت کنند. این کار به‌نوعی به حفظ حقوق مالکیت معنوی معماران هم کمک می‌کند. چنین موزه و بانک اطلاعاتی می‌تواند علاوه بر اینکه محل رفت‌وآمد مشتاقان معماری ایرانی باشد می‌تواند بستری باشد برای تاریخ‌پژوهی، اندیشه‌ورزی و نظریه‌سازی برای معماری ایران.
ازآنجا که بقا و اعتلای هویت معماری ایرانی از مأموریت‌های اساسی متولیان معماری در شهرها است کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در راستای مأموریت‌های خود پیگیر تأسیس و راه‌اندازی موزه‌ای شایسته برای معماری ایران‌زمین بوده است. با اینکه در شهریورماه سال 1397 پیشنهاد تشکیل موزه معماری در کمیته اعتلای معماری ذیل شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با حضور اساتید این عرصه مطرح و مورد استقبال اعضای کمیته مذکور واقع‌شده اما تا به امروز اقدام مدونی در زمینه تشکیل آن انجام نگرفته است. از همه دغدغه‌مندان معماری و شهرسازی تقاضا می‌کنیم که با مطالبه‌گری خود کمک کنند تا در کنار پیگیری‌های شورای شهر، این خواسته هرچه زودتر محقق شود تا به‌زودی روز جهانی موزه‌ها و میراث فرهنگی را در موزه معماری ایران جشن بگیریم.
*عضو شورای اسلامی شهر تهران
تهرام/7244//1348
کپی شد
