شماره پنجاه و چهارم فصلنامه علمی- پژوهشی متین، که به صورت تخصصی به پژوهش در زمینه امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی میپردازد، توسط موسسه چاپ و نشر عروج منتشر شد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی و خبری جماران، فصلنامه علمی-پژوهشی متین که دارای رتبه علمی-پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است و در این شماره به مباحث حقوقی، اندیشه سیاسی و جامعهشناسی انقلاب اسلامی پرداخته است.
مقاله «بررسی صبر از دیدگاه امام خمینی(س)» به قلم علیاکبر افراسیاب نخستین مقاله مجله است: «اندیشمندان اسلامی اغلب با سه گرایش اصلی فلسفی، نقلی و عرفانی به علم اخلاق نگریسته است. امام خمینی با تلفیق این سه دیدگاه به نظری جامع رسیده است و به عنوان نمونه دربارهی فضیلتِ صبر میتوان به نوآوری ایشان راه یافت. نگارنده در این مقاله، این نظر را در مقایسه با آرای خواجه عبدالله انصاری، خواجه نصیرالدین طوسی و عزالدین محمود کاشانی مطرح کرده است؛ چرا که با هم در گرایشهای اخلاقی و مطالعهی صبر،مشترکاتی دارند که ضمن آن ابتکارهای امام خمینی درباره صبر هم روشن میشود. ایشان قرآن و حدیث را مبنا قرار دادهاند و ابتدا تفسیری حکیمانه کرده و سپس با ذوق عرفانی به دریافتهای معنوی پرداختهاند».
سید محمد موسوی بجنوردی و سمیه روحانی در مقاله «شاخصههای عدالت قضایی از منظر امیرالمومنین علی(ع) با رویکردی بر آرای امام خمینی(س)» آوردهاند: از مهمترین اهداف حکومت اسلامی برپا داشتن حق و احقاق حق صاحبان حقوق، دفع باطل و طرد باطلگرایان و در نهایت اجرای احکام و حدود الهی در مقام قضاوت و داوری است، که از آن به «عدالت قضایی» تعبیر میشود. این مقصد جز با وجود دستگاه قضایی مستقل، عدالتمحور، مقتدر، قاطع و استوار که با کمال دقت، احتیاط، پرهیز از لغزش و انحراف ضامن اجرای مقررات الهی باشد، قابل تصور نیست. در این چارچوب رویکرد امام خمینی(س) به شاخصههای عدالت قضایی با توجه به سیرهی عملی معصوم(ع) برای جامعه اسلامی در عصر حاضر لازم و ضروری است. از آنجا که روش دادرسی، یک نظام شکلی است نه محتوایی و در حال حاضر نظامهای قضایی و دادرسی غالبا به تقلید از یکدیگر تدوین میشود و دائما در حال تغییر هستند؛ از این رو، ضرورت تبیین روشهای دادرسی عادلانه در نظام قضایی اسلام و استقرار شاخصههای دادرسی اسلامی به منظور الگوسازی این نظام عادلانه، امری اجتنابناپذیر است».
عنوان مقاله بعدی «قاعده قرعه به عنوان رویه قضایی با رویکردی بر آرای امام خمینی(س)» توسط فریبا حاجیعلی و زینب ثمنی نگاشته شده است و در آن میخوانیم: «نظر جامعی میان فقها درباره قرعه وجود ندارد. دو آیه از قرآن، روایات، سیره عقلا و عقل دلالت بر حجیت قرعه در اسلام دارند، فقهای امامیه بر حجیت قاعده قرعه به نحو موجبه جزئیه اجماع دارند. قرعه در قانون اساسی، قوانین مدنی و قوانین کیفری جمهوری اسلامی ایران به کار گرفته شده است. با تبیین قاعده قرعه از دیدگاه امام خمینی(س)، باید قاعده قرعه در رویه قضایی حقوق ایران مورد استناد قرار گرفته، جایگاه مشخص و تعریف شدهای داشته باشد. اما با بررسی مصادیق اجرای این قاعده، به خصوص در مقایسه با مصادیق اجرای آن در فقه، این نتیجه به دست میآید که قاعده علیرغم اتفاقی بودنش، بسیار محجور واقع شده و جایگاه خود را آنچنان که باید، در رویه قضایی پیدا نکرده است».
عنوان مقاله بعدی «مربیان باطنی و خارجی سعادت انسان در اندیشه امام خمینی(س)» است که توسط عطیه زندیه نوشته شده و در آن میخوانیم: «انسان موجود پیچیدهای است که به دلیل قوای متعددش، توانایی سیر وجودی در کلیه عوالم خلقت را داراست. خداوند متعال برای کمک به بندگان طی این طریق، مربیانی قرار داده است: مربی باطنی یا عقلی و مربی خارجی یا پیامبران. امام خمینی به عنوان معلم اخلاق، بحثی فلسفی در مورد عقل، ماهیت آن، تقسیم آن به عقل نظری و عملی و بحثی با صبغه نقلی در مورد نقش انبیاء در هدایت انسانها مطرح کردهاند. در این مقاله بر ملازمه و مکمل بودن عقل و شرع در هدایت انسان به سوی سعادت تاکید شده است».
«حدود اطاعت از امام(ع) و فقیه با رویکردی بهآرای امام خمینی(س) » عنوان مقاله دیگری است که توسط علی فقیهی نگاشته شده است و در آن میخوانیم:«اهمیت و لزوم حدود وجوب اطاعت از فقیه واضح است. از آنجا که مرز اطاعت از فقیه فروتر از امام(ع)است. تعیین حدّ اطاعت از امام ضروری است. نگارنده بر این عقیده است که اگر چه اصل وجوب اطاعت از امام (ع) یا فقیه به نظر فقها قطعی است ولی ادله نیابت عامه که مستند آنان نسبت به فقیه است دلالت بر وجوب اطاعت ندارد و این نکته را میتوان از سخنان صاحب جواهر و معدودی از فقها استفاده کرد. آری میتوان به حکم عقل، اصل و حدود آن را نسبت به فقیه معلوم کرد. در این نوشتار با رویکردی به آراء امام(س) ابتدا حدود وجوب اطاعت از امام(ع) را بررسی کرده و سپس وارد بحث وجوب اطاعت از فقیه میشویم».
«گفتمان امام خمینی(س) و شالوده شکنی گفتمان غربگرا» عنوان مقاله بعدی است که توسط آسیه مهدیپور و علیرضا آقاحسینی نگاشته شده است و در ابتدای مقاله میخوانیم:«پرسشی که این مقاله تلاش دارد پاسخگوی آن باشد اولا، امام خمینی چه نگرشی نسبت به گفتمان غربگرا دارد، و ثانیا، اینکه آیا ایشان جایگزینی در مقابل گفتمان غربگرا مطرح میکند یا خیر؟
در پاسخ، با پذیرش این فرض که گفتمان روشنفکران غربگرا تحت تاثیر اندیشه مدرنیته قرار دارد، گفتمان امام خمینی به شالوده شکنی گفتمان غربگرا و در سطحی بالاتر به شالودهشکنی خودبنیانی غربی میپردازد. در شرایطی که هیچ یک از گفتمانهای مدرنیته قادرنبودند پاسخگوی مسائل جامعه ایرانی باشند، امام خمینی(س) با احیای گفتمان اسلامگرایی و شالودهشکنی از گفتمان غربگرا قرائتی بدیع از هستی، انسان و دین ارائه داد که میتوان آن را در قالب گفتمانی که نه ریشه در مدرنیته غربی و تفکر وابسته به آن دارد، و نه متاثر از موج نسبیگرایی و نهلیسم پست مدرنی، و نه سنتگرا و نوستالژیک است، مطرح کرد.
آخرین مقاله شماره پنجاه و چهارم فصلنامه متین با عنوان «اسماء و صفات الهی در عرفان اسلامی با رویکردی با آرای امام خمینی(س)» است که توسط سید محمود یوسف ثانی و حسین زحمتکش نگاشته شده است. در این مقاله میخوانیم: «اسماء و صفات حق تعالی در مجرای تجلیات و تعینات ذات الوهی علیالدوام دست اندرکار آفرینش و جلوهگر نمودن مظاهر و موجودات عالم فیض هستند. آنچه بدیهی است، آن است که ذات حضرت ربوبی بیپرده، رخ نمینماید. آنچه در این مقاله به اختصار بدان پرداخته میشود، ماهیت اسماء و صفات الهی در حوزه عرفان نظری اسلام است که در نظرگاه عرفای اسلامی با رویکردی به اندیشه عرفانی امام خمینی(س) مورد بررسی و تامل قرار می گیرد. شایان ذکر است که در انتهای این مجموعه، چکیدهای انگلیسی از مقالات پیش رو نیز، ارائه شده است.
پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی (وابسته به موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی) صاحب امتیازی این نشریه را برعهده دارد و آیتالله سید محمد موسوی بجنوردی نیز مدیرمسئول و سردبیر این نشریه و خانم دکتر فاطمه طباطبایی قائم مقام سردبیر است.