آیت الله سید محمود طالقانی اولین امام جمعه تهران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در نوزدهم شهریور سال 58 رحلت کرد. آیت الله هاشمی رفسنجانی این واقعه تلخ را روایت کرده است.
به گزارش خبرنگار جماران، نوزدهم شهریور سال 58 بود که آیت الله سید محمود طالقانی که به عنوان اولین امام جمعه تهران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این مسئولیت را عهده دار شده بود، دعوت حق را لبیک گفت. مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی در خاطره ای به این رویداد مهم اشاره کرده و چنین گفته است:
در حالی که هنوز چند روز از شروع فعالیت مجلس خبرگان قانون اساسی نگذشته بود، خبر رحلت آیت اللّه طالقانی (در تاریخ 19 شهریور 1358) واقعه تلخ این ایام، برای ما بود. پخش این خبر، ماتمی بزرگ بر جان ملت نشاند. وجود ایشان در کنار امام، همیشه نقطه اتکا و امید بود. امام هم همواره نسبت به این مبارز بزرگ، حساسیت و توجهی ویژه، نشان می دادند. پیام ها، ملاقات ها، ملاطفت ها و احترام های ایشان نسبت به وی، جایگاه بلند ایشان را نزد امام به نیکی نشان می داد...
با اعلام خبر رحلت آیت اللّه طالقانی، تهران و تمام شهرهای کشور سیاه پوش شد و در ماتم و عزا فرو رفت. امام هم بیانیه ای صادر کردند و ایشان را ابوذر زمان خواندند و گفتند: «او یک شخصیتی بود که از حبسی به حبس و از رنجی به رنج دیگر، در رفت و آمد بود و هیچ گاه در جهاد بزرگ خود، سستی و سردی نداشت. من انتظار نداشتم که بمانم و دوستان عزیز و پر ارج خودم را یکی پس از دیگری، از دست بدهم. او برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود. زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر بود، برنده و کوبنده...» و شورای انقلاب، ریاست ایشان بر شورا را علنی کرد و دولت با اعلام عزای عمومی، فرصت حضور میلیون ها تن از مردم عزادار را در مراسم تدفین آیت اللّه طالقانی و خاکسپاری ایشان در بهشت زهرا(ُس) فراهم کرد.
در همین روز من به همراه آیت اللّه موسوی اردبیلی، برای دیدار با امام و عرض تسلیت، عازم قم شدیم. در این دیدار ابتدا امام متقابلاً تسلیت گفتند و سپس مذاکرات مهمی دربارۀ فقدان آیت اللّه طالقانی و اثر آن در شورای انقلاب و سایر کارهای عمومی کشور صورت گرفت. من در خاتمه این دیدار و در گفتگو با خبرنگاران، مذاکره با امام را بسیار مفید و مؤثر دانستم و درگذشت ناگهانی آیت اللّه طالقانی را حادثه ای اسفبار و پرخسارتی برای کشورمان معرفی کردم و گفتم که انقلاب اسلامی در این مرحله، به وجود ایشان نیاز داشت و کسی که بتواند جای ایشان را پر کند، نداریم.
با درگذشت آیت اللّه طالقانی، مسئولیت اقامه نمار جمعه تهران طبق فرمان امام، به آیت اللّه منتظری محوّل شد ـ که البته چند ماه بعد و با توجه به اظهار علاقه آقای منتظری نسبت به اقامت در قم و انجام بحث ها و مذاکرات علمی در حوزه ـ حضرت امام مسئولیت اقامه این نماز را ( در تاریخ 25 در ماه 1358)، به آیت اللّه خامنه ای سپردند.
برشی از کتاب امام خمینی (س) به روایت آیت الله هاشمی رفسنجانی
