مرحوم عماد افروغ در یادداشتی با عنوان شهید مطهری و آینده جمهوری اسلامی به نکته های مهمی اشاره می کند از جمله به ویژگی های اندیشه استاد مطهری،نگاه عقلی و فلسفی اش و... و اینکه ایشان جانب انصاف را هم در داوری ها و هم در ارزیابی های خود رعایت می کرد.
به گزارش خبرنگار جماران، مرحوم عماد افروغ، اندیشمند حوزه جامعه شناسی در یادداشتی با عنوان "شهید مطهری و آینده جمهوری اسلامی" که در مجله شماره 76 حضور به رشته تحریر در آورده بود بر اینکه اگر به حرف های استاد شهید مرتضی مطهری توجه می کردیم حال و روز بهتری داشتیم تاکید کرده و چنین نگاشته است:
حقیقت این است که اگر به حرف های استاد مطهری توجه می کردیم، امروز حال و روز بهتری داشتیم. استاد شهید مرتضی مطهری با ضرورت های زمانی و مکانی کاملا آشنا بود، دغدغه یک روشنفکر حقیقی و واقعی را داشت و همواره می کوشید مدافع مردم باشد. شهید مطهری به عنوان یک عالم اسلامی تلاش کرد ایدئولوژی اسلامی را احیا کند و در مواجهه با چالش های پیش رو سربلند بیرون آید و به مسائل، معضلات و پرسش هایی پرداخت که هنوز جزو پرسش های اساسی ما محسوب می شوند. می توان گفت که شهید مطهری درد آشناست، وی با مسائل و دغدغه های روز کاملا آشنا بود و درک بسیار بالایی از سؤالات و چالش های روز داشت.
دومین نکته را که درباره ویژگی های شاخص اندیشه های استاد مطهری می توان مطرح کرد باور بالایی است که وی نسبت به جامعیت اسلام داشت و این که مطهری اسلام را دین کامل می داند به همین دلیل در بیشتر آثار وی استناد به آیات و روایات زیاد به چشم می خورد چرا که سعی می کند حسب باورهایی که دارد پاسخ دینی کاملا ناب به پرسش ها ارائه دهد. از سوی دیگر مطهری تفکر فلسفی و عرفانی بالایی داشت. مسئله سوم درباره ویژگی های اندیشه های مرتضی مطهری نگاه عقلی و فلسفی وی است، شهید مطهری عقلی بارور و شکوفا داشت. سال ها زحمت کشیده با آرای فیلسوفان و عرفای بزرگ آشنا بوده و تفکر فلسفی و عرفانی بالایی داشت و با این پیشینه سراغ آثار و مکاتب مختلف می رفت و با دلیل و برهان به مناقشات پاسخ می داد و در این بین، جانب انصاف را هم رعایت می کرد که هم در داوری ها و هم در ارزیابی های خود منصف بود.
مطهری هم در انتقال مفاهیم مدعیان مکاتب جانب انصاف را رعایت کرده و هم در داوری ها و ارزیابی ها، به طوری که گاهی وقتی آثار وی را مطالعه می کنید متوجه نمی شوید که این قول متعلق به خود است یا مکتبی که قرار است نقد شود. وی به علوم اسلامی تسلط داشت که غنا و محتوای آثار وی را بیشتر می کرد. شهید مطهری خودباور بود و به هیچ وجه شیفته مکاتب و آثاری که بررسی می کرد نبود. احساس می کرد با توجه به اندوخته ها و منابعی که دارد می توان به این شبهات پاسخ گفت و در پاسخ گفتن نیز به هیچ عنوان تعارف نمی کرد. گاهی فرد پاسخ را دارد اما تحت تأثیر مقتضیات و شرایط روز قرار می گیرد اما این امر در مورد مطهری صدق نمی کرد.
کسی که با قلم استاد شهید آشنا باشد طهارت را حس می کند علاوه بر آن آثار شهید مرتضی مطهری بهجت آفرین و امیدبخش است و علت آن دینی بودن این آثار است چرا که دین سرشار از امید است. مطالعه این آثار امید و بهجت را به خواننده منتقل می کند. از آنجا که مطهری نگاه عقلی و همچنین فلسفی داشت، تأویل گرا نبود اما به تأویل هم درس می داد بلکه تلاش می کرد اتفاقاتی که بر اسلام گذشته اما اساسا ربطی به اسلام نداشته را بررسی کند. وی هر عقیده ای را بر نمی تابد. حسب همان نگاه تأویل گرایانه با متون و رسوم منحرف ولو به نام دین سخت در ستیز بود که این امر در کتاب حماسه حسینی مشاهده می شود.
دغدغه های شهید مطهری، دغدغه های امروز است. من اعتقاد دارم استاد شهید مرتضی مطهری بیشتر متفکر بعد از انقلاب اسلامی است، گرچه این امر نفی تلاش و نقش وی در ایجاد جمهوری اسلامی نیست اما آثار وی برای بعد از جمهوری اسلامی هم کاربرد دارد، به ویژه دغدغه هایی که در کتاب آینده جمهوری اسلامی مطرح کرده است. دغدغه هایی مثل آزادی تفکر، عدالت اجتماعی، استقلال فکری و معنویت و حتی هشدارهایی که به روحانیت داده، که تا حد امکان وارد مشاغل دولتی و تصدی گری نشده و از نقش نظارتی خود غافل نشوند. اگر به حرف های او توجه می کردیم حال و روز بهتری داشتیم. وی در کتاب " آینده جمهوری اسلامی" تصریح کرد که اعتقاد دارد آینده جمهوری اسلامی، آینده روحانیت است. چرا که برای روحانیت جایگاه بلندی قائل است.
مجله حضور، ج 76، ص 315- 317
