نظر امام درباره کتب عرفانی چیست؟

به گزارش خبرنگار جماران، قران کریم سرچشمه فیاض معرفت الهی است، کتابی که بر قلب مبارک حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نازل شد و معجزه ایشان به شمار رفت. امام خمینی(س) این شاگرد مکتب ائمه اطهار علیهم السلام در دوره ای به بیان تفسیر سوره حمد پرداختند که متاسفانه ناتمام ماند. بانو فاطمه طباطبایی، عروس ایشان مدت ها از امام خواسته بودند که چند کلامی وی را درباره کتب عرفا راهنمایی کنند. بالاخره امام به این درخواست پاسخ مثبت دادند. بیست و پنجم دی ماه سال 67 مطابق با هفتم جمادی الثانی 1409 بود که امام در نامه ای خطاب به همسر مرحوم سید احمدآقا خمینی نوشتند که کتب مذکور با همه قدر و منزلتی که دارند و کمک های بسیار ارزنده‌ ای به معرفت قرآن کریم ـ سرچشمه فیّاض معرفة‌ اللّه‌ و کتب ادعیۀ ائمه معصومین، صلوات اللّه‌ و سلامه علیهم اجمعین، که آنها را حقّاً قرآن صاعد باید خواند و احادیث آن بزرگواران می‌ کنند، حلاوت و لطافت و جامعیت اسرار کتاب الهی را ندارند. متن نامه امام در ادامه مطلب آمده است:

"بسم‌ اللّه‌ الرحمن الرحیم

الحمدللّه‌ رب العالمین والصلوة والسلام علی محمد و آله الطیبین الطاهرین المعصومین واللعن علی اعدائهم اجمعین الی یوم الدین. یاد روزی که در ایام جوانی کتاب «فصوص الحکم»[1] و دیگر کتب عرفانی را که بزرگان مشایخ ارباب عرفان به یادگار گذاشته‌ اند در خدمت بعض از مشایخ اهل عرفان[2]ـ رضوان اللّه‌ علیه ـ استفاده نمودم و اکنون که در این سنّ کهولت و از پای درآمدگی دختر عزیزم (فاطی) خانم فاطمه طباطبائی از این بی‌بضاعت خواستند چیزی بنویسم باید بگویم که کتب مذکور با همه قدر و منزلتی که دارند و کمک های بسیار ارزنده‌ ای به معرفت قرآن کریم ـ سرچشمه فیّاض معرفة‌ اللّه‌ و کتب ادعیۀ ائمه معصومین، صلوات اللّه‌ و سلامه علیهم اجمعین، که آنها را حقّاً قرآن صاعد[3] باید خواند و احادیث آن بزرگواران ـ می‌ کنند، حلاوت و لطافت و جامعیت اسرار کتاب الهی را ندارند.

فی‌ المثل سورۀ مبارکه حمد مشتمل جمیع اسرار معارف الهیه است که تحمل آن از عهده این نویسندۀ دست و پا بسته خارج است، همین قدر بدان ای دختر عزیزم که در بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ. الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ معارف و اسرار غیرقابل تحمل برای ما است و اگر عارف صاحب سری در اَلْحَمْدُلِلّهِ با قدم صاحب ولایت غور[4] کند می‌ یابد که در عالم هستی غیر از اللّه‌ چیزی و کسی نیست که اگر بود حمد مختصّ به ذات الوهی نبود (تو خود حدیث مفصّل بخوان از این مجمل) پس باید قلم ها بشکنند اگر گمان شود ورای او هستند.

تو نیز ای عزیز کتب عرفا و اولیا را بخوان به قصد فهمیدن یا ذوق کردن همین کلمۀ شریفۀ جامعه. خداوند تعالی تو و احمد عزیزم و فرزندان عزیزت را که نور چشمان من هستید حفظ کند، و از شماها انتظار دعای خیر دارم بویژه پس از موتم. والسلام علیکم و رحمة‌ اللّه‌ و برکاته.

یکشنبه 25 دی 1367 / 7 ج 2 1409

روح‌ اللّه‌ الموسوی الخمینی" (صحیفه امام، ج 21، ص 237)

1 ـ «فصوص الحکم» کتابی است در عرفان، تألیف أبی عبداللّه‌ محمّد بن علیّ معروف به محی الدّین ابن عربی متوفّای سال 638 هجری قمری.

2 ـ عارف بزرگ: میرزا محمد علی شاه‌ آبادی، استاد امام خمینی.

3 ـ قرآن کریم را کتاب نازل و ادعیۀ وارد شده از ناحیۀ پیامبر اکرم (ص) و ائمۀ اطهار (ع) را که در حقیقت بازگوی مفاهیم قرآنی به زبان بشر است «قرآن صاعد» گویند. صاعد: بالارونده. 

4 ـ تفکر و اندیشه و به دقت نگریستن.