اصلاحات معکوس بن سلمان با طعم سرکوب

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، نیویورک تایمز در سرمقاله خود نوشت: «محمد بن سلمان» از زمانی که به عنوان ولیعهد عربستان منصوب شد، به عنوان یک اصلاح طلب جوان که کشورش را با چشم انداز جدیدی به سمت عصر مدرن پیش می برد، برای خود شهرتی تراشید.

تمرکز اصلی او روی تغییرات اقتصادی بوده است، اما پسر 32 ساله پادشاه عربستان سعودی، همچنین سیاست های اجتماعی بهتر، از جمله برای زنان را وعده داده است و غرب را به ستایش خود واداشته است.

تا چند هفته دیگر، در روز 24 ژوئن، عربستان سعودی قصد دارد ممنوعیت طولانی مدت رانندگان زن را لغو کند و چشمگیرترین اصلاح اجتماعی را که شاهزاده محمد از آن حمایت کرده را به اجرا درآورد.

همه چیز به خوبی پیش می رود، درست است؟ نه خیلی سریع. طی دو هفته گذشته، شاهزاده جوان اصلاحات خود را معکوس کرده و به سرکوب شماری از فعالان پرداخته که قبلا از حق زنان برای رانندگی دفاع می کردند.

در حال حاضر دست کم 11 نفر که بیشتر آنها را زنان تشکیل می دهند و همچنین تعداد کمی از مردان، اکنون دستگیر شده و بدون دسترسی به وکلا، بازجویی می شوند. گفته می شود یک زن به صورت غیرقانونی نگه داشته شده است.

دادستانی سعودی اسامی کسانی که دستگیر شده اند و یا اتهاماتی علیه آنها مطرح شده را فاش نکرده است. اما بر اساس گزارش های خبری، این فهرست شامل «لجین الهذلول» یکی از فمینیست های برجسته عربستان سعودی است که قبلا در سال 2014، پس از تلاش برای ارسال یک ویدئوی آنلاین از رانندگی خود به طرف این کشور از امارات متحده عربی، بیش از 70 روز در بازداشت به سر می برد.

سازمان عفو بین الملل پنجشنبه شب گزارش داد که مقامات سعودی چهار تن از بازداشت شدگان را آزاد کرده اند، اما ظاهرا الهذلول در میان آنها نبود.

تحلیلگران عربستان سعودی می گویند این اقدام معکوس، بازتاب سیاست های عربستان سعودی و تمایل شاهزاده برای نشان دادن لغو ممنوعیت رانندگی به عنوان هدیه ای از سلطنت به زنان عربستان است تا اعطای امتیاز در برابر فشارهای بین المللی یا داخلی.

اما  در عین حال این سرکوب ها، تعهد شاهزاده به برابری زنان و آزادی را زیر سوال می برد. رسانه های طرفدار دولت، عکس هایی از فعالان بازداشت شده را علنی کردند و آنها را متهم به «خیانت» کردند؛ یک حمله تکان دهنده به یک گروه که اعتراض صلح آمیز تنها گناه آنها بود. آنها باید بلافاصله آزاد شوند.

این اقدامات همچنین سبب می شود که توانایی شاهزاده محمد برای تحقق وعده هایش در مورد ایجاد تغییر اساسی در جامعه پدرسالارانه ای که در آن مردان کنترل قانونی زنان را بر عهده دارند، زیر سوال برود.

وهابیون مخالف اعطای حق رانندگی به زنان و دیگر پیشنهادات برای تعدیل فرهنگ و مذهب سعودی هستند که بخشی از طرح های شاهزاده محمد هستند.

اگر شاهزاده محمد نتواند پروژه لغو ممنوعیت رانندگی زنان را به خوبی اجرا کند، چگونه می توان برای اجرای تعهدات سخت تر به او اعتماد کرد. یکی از مهم ترین آنها، خلاص شدن از قانون سرپرستی است که می گوید هر زن باید یک سرپرست مرد - شوهر، پدر، برادر، و حتی یک پسر - داشته باشد که می تواند از طرف او تصمیم گیری های مهمی را از جمله درخواست گذرنامه و ازدواج انجام دهد.

این اولین بار نیست که شاهزاده محمد اعتبار اصلاح طلبان را تضعیف کرده است. سال گذشته نیز او ده ها تن از نویسندگان، روشنفکران و روحانیون اعتدال گرا را که از منتقدان سیاست خارجی او بودند، دستگیر کرد.

شاهزاده محمد همچنین بازداشت 200 شاهزاده ثروتمند و بازرگانان را به عهده گرفت و آنها را مجبور کرد تا در یک کارزار مقابله با فساد بسیار سوال برانگیز، برای آزاد شدن، مقادیر قابل توجهی از ثروت خود را تسلیم کنند.

با افزایش شک و تردید در مورد تعهد پادشاهی به حقوق بشر و حاکمیت قانون، این رفتار بعید است برای شرکت های خارجی که شاهزاده به دنبال سرمایه گذاری آنها در کشورش است، جذاب باشد.

سپس این موضوع مطرح می شود: مطالعات نشان می دهد که اقتصادهایی که نیمی از جمعیت شان - زنان - را نادیده می گیرند، نمی توانند به پتانسیل کامل خود برسند. غیر ممکن است که شاهزاده محمد تا زمانی که از دسترسی زنان به جایگاه کامل و قانونی شان در آینده عربستان سعودی جلوگیری کند، بتواند خود را اصلاح طلب جا بزند و به اهداف اقتصادی خود دست یابد.