در جامعه عراق و در حالی که بحران های مختلف داخلی این کشور را درگیر کرده و منجی و اسطوره طلب می کند، روحانی قدرتمند و محبوب اما متفاوت عراقی به میدان آمده است و باید دید چه می کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، انتخابات پارلمانی عراق بعد از پایان داعش در این کشور، از رویدادهای بزرگ سیاسی در خاورمیانه است. «حیدر العبادی» در انتخابات عراق آراء مورد انتظار خود را به دست نیاورد اما «مقتدی صدر» خوش درخشید.
انتخابات پارلمانی عراق برخلاف تمامی پیش بینی ها رقم خورد و نتایج آن حکایت از پیروزی ائتلاف «السائرون» وابسته به مقتدی صدر»دارد؛ پیروزی که اگر چه نمی تواند اکثریت پارلمانی را برای او به ارمغان بیاورد اما اختلاف معنادارش با بقیه جریان های سیاسی، یقینا به این معناست که این روحانی بسیار متنفذ و البته محبوب عراقی، در تعیین سکان دار امور اجرایی کشور در چهار سال آتی حرف اول را می زند؛ به ویژه آن که مهم ترین پست سیاسی کشور که همان پست نخست وزیری است نیز توسط این جریان انتخاب می شود.
جا دارد این روحانی عراقی را بیشتر بشناسیم:
زندگی نامه
«مقتدی محمد محمد صادق» متولد 12 اوت 1973، چهارمین فرزند آیت الله سید محمد محمد صادق صدر، مجتهد شجاع با نفوذ عرب عراقی در دهه 90 میلادی است.
او همچنین نوه عموی «آیت الله سید محمدباقر صدر» از مراجع پیشین تقلید شیعیان عراق است که به دلیل مبارزه با صدام شکنجه شد و جان خود را از دست داد.
امام موسی صدر رهبر سابق شیعیان لبنان که هنوز هم بحث ها درباره ناپدید شدنش توسط «معمر قذافی» در لیبی وجود دارد، نیز پسر عموی پدر مقتدی است.
پدر مقتدی به همراه دو پسرش برادران مقتدی در دوران رژیم بعثی صدام حسین به دلیل نقش محوری که در مبارزه مردم این کشور داشتند، به دست صدام ترور و کشته شدند.
خاندان صدر، از جمله خاندان های اصیل و ریشه دار است. نسب خانواده صدر به پیشوای هفتم شیعیان موسی بن جعفر الکاظم (ع) می رسد.
مقتدی صدر مقلد «آیت الله سیدکاظم حائری» مرجع تقلید عراقی مقیم قم است. مقتدی چهار سال برای تکمیل دروس فقهی اجتهاد خود در شهر قم ایران سپری کرد؛ ولی هنوز مقام علمی شیعی- آیت الله - به وی داده نشده است.
فعالیت سیاسی
پس از حادثه ترور پدرش در سال 1998 به دست صدام، مقتدای جوان مخفی شد و به زندگی پنهانی و زیرزمینی روی آورد.
مقتدی که فردی توانمند بود و پیش از آنکه پدرش در حادثه ترور جان خود را از دست دهد، مسئولیت های حوزوی و فرهنگی تشکیلات گسترده پدرش را انجام می داد، فعالیت خود را صرف بازیابی روابط با بخشی از طرفداران پدرش کرد که همچنان پیرو وی باقی‌مانده بودند. این گروه که عمدتا از جوانان محروم تشکیل شده بود، هسته اولیه تشکلی شد که ابتدا با عنوان «جماعت صدرثانی» به طرفداری از مقتدی صدر فعالیت می کردند.
پس از سقوط صدام در سال 2003، مقتدی صدر اگر چه جوان 30 ساله بود اما اعتقادات سیاسی و مذهبی شیعی و سخنرانی های آتشین و شخصیت شجاع مبارز جذاب او که همگی علیه اشغالگران و برای برپایی «حکومت اسلامی» در عراق بود و توانست میلیون ها نفر از طیف های فقیر و محروم ولی پرشور شهرهای شیعی عراق به ویژه «شهرک صدر» در حومه بغداد را به سوی خود جذب کند.
مقتدی صدر با برخی اقدامات گسترده، موسسات خیریه و دفاتر دینی پدرش در شهرهای مختلف عراق را دوباره فعال ساخت و اشخاص مهم و تاثیرگذاری را که مقلد صدرِ پدر بودند، سازماندهی کرد و اطراف خود جمع نمود. سپس با تدوین مرامنامه ای که در آن به لزوم تشکیل حکومتی براساس احکام اسلامی و اقامه حدود شرعی برای آینده عراق تاکید شده، وارد صحنه سیاسی و اجتماعی این کشور شد.
او ضمن مخالفت با تجزیه عراق و حفظ یکپارچگی کشور، بر اتحاد همه اقوام شیعه، سنی، کُرد، ترکمن حتی اقوام غیرمسلمان تاکید دارد. تشکیلات جریان صدر با محبوبیت میلیونی بین شیعیان و گستردگی بسیار در مسائل اجتماعی، خدماتی، مذهبی، سیاسی، بین المللی، رسانه ای و نظامیان قدرتمندش به مثابه یک دولت، پهلو به پهلوی دولت عراق می زند.
مقتدی صدر در تابستان سال 2003 با تشکیل گروه قدرتمند شیعه «جیش المهدی» که تعدادشان در زمان اوج به 60 هزار نفر می‌رسید مخصوصا در چند سال اول بعد از صدام، در غیاب دولت مرکزی قدرتمند و حضور اشغالگران، از امنیت عمومی بیمارستان ها، مدارس، خیابان ها، منازل و اموال مردم محافظت می کردند و خدمات عمومی به شهروندان شیعی داده و با احیای مساجد و نماز جمعه با شرکت ده ها هزار نفر برگزار می کردند. صدر به عنوان ناراضی قدرتمند بانفوذ شیعی، سال ها در برابر نیروهای خارجی ائتلاف آمریکایی اعتراضات فراوانی داشت و بارها در شهرک صدر بغداد، کوت، اماره، کربلا و کوفه جنگید.
وی از سال 2007 در شهر قم زندگی می کرد. او چهار سال را در ایران برای تکمیل تحصیلات فقهی خود در حوزه علمیه قم سپری کرد و در سال 2011 به شهر نجف عراق بازگشت.
فعالیت های سیاسی و حکم دستگیری
در تاریخ 3 مارس 2004 میلادی، زمان حضور نیروهای آمریکایی و شورای حکومتی منصوب آمریکا؛ شورای عالی قضایی وقت عراق حکم دستگیری مقتدی صدر را صادر کرد. وی ضمن رد این حکم و در واکنش گفت: حکم جلب من یک حرکت برنامه ریزی شده و یک توطئه کثیف است. این اتهام واهی بهانه تهاجم نظامی آمریکایی ها برای سرکوب و کشتن مقتدی صدر در جنگ نجف 2004 شد.
در حالی آمریکایی ها برای دستگیری و کشتن مقتدی اقدام نموده بودند که فداییان بیشمارش از او و حرم حضرت علی بن ابیطالب(ع) در قبرستان وادی السلام و کوچه ها و خیابان ها، دفاع شجاعانه و مقاومت سختی در طول چند ماه کردند و تلفات زیادی بر آمریکایی ها وارد آوردند، به طوری که آمریکایی ها او را فردی خطرناک دانسته و از او بسیار بیمناک بودند.
صدر در پی اختلاف مواضع عملکرد با دولت مرکزی «نوری المالکی» برای ایجاد حکومت اسلامی در بصره در بهار 2008 با ارتش عراق درگیر شد که باعث جنگ خونین و تلفات زیادی شد.
بعد از مقاومت ها و رایزنی های میانجیگران نهایتا سال 2008 او فعالیت نظامی جیش المهدی را به دلیل مصلحت حفظ حاکمیت شیعه منحل کرد.
او در حال حاضر «سرایا السلام» را در اختیار دارد که اعضایش همان جیش المهدی سابق هستند.
صدر در فوریه 2014 با صدور بیانیه ای، خبر کناره گیری خود از فعالیت های سیاسی را اعلام کرد و اعلام کرد تمام دفاتر کاری وی به جز آنهایی که به امور خیریه اختصاص دارند، بسته خواهند شد. در 6 اوت همان سال مسئولان فراکسیون الاحرار وابسته به جریان صدر از رهبر این جریان خواستند از تصمیم خود در کناره گیری از فعالیت های سیاسی و اجتماعی عقب نشینی کند که او نیز موافقت کرده به سیاست بازگشت.
پس از تظاهرات در استان های غرب عراق ضد دولت مرکزی مالکی و در ادامه، ظهور داعش و سقوط شهرهایی از جمله «موصل» در 2014، مقتدی صدر در کنار فتوای دیگر مرجع شیعیان آیت الله سیستانی، اعلان جهاد داد و به دفاع از «اماکن مقدس» و «شیعیان» و «مرز» اقدام کرد.
در شیعیان مذهبی عراق که حدود 60 درصد جمعیت عراق را تشکیل می دهند، در عرصه سیاست در مثلث قدرت: «الدعوه-صدر-حکیم»؛ مقتدی صدر بسیار تاثیرگذار و با نفوذ است: هم در شوراهای استانی دارای نمایندگان بسیار بوده و هم در پارلمان عراق با فراکسیون «احرار» حضور دارد. او 28 کرسی نماینده در آخرین انتخابات پارلمانی 2014 را به دست آورد که با احتساب جریان های وابسته تعدادشان به 34 کرسی می رسد. او سهم چند وزیر و معاون را در دولت عراق نیز دارد.
جریان صدر مردمی و گسترده و فراگیر در عراق است که در مقابل اشغالگری مقاومت می‌کند و به دنبال گسترش شریعت و دین مبین اسلام است.
انتخابات 2018
مقتدی صدر با شعار مبارزه با فساد کارزار انتخاباتی خود را آغاز کرد و وعده تشکیل دولتی تکنوکرات به دور از قومیت و مذهب گرایی را داده است و مذاکرات خود با دیگر جریان های سیاسی مطرح را از همان ساعات اولیه پس از رای گیری آغاز کرده که بنا به گزارش ها، این مذاکرات به احتمال قریب به یقین بیش از 180 کرسی پارلمانی را برای او تضمین خواهد کرد.
این دوره از انتخابات عراق را می توان متفاوت ترین دوره در این کشور به حساب آورد.
ائتلاف «سائرون» وابسته به جریان صدر موفق شد در این انتخابات بیشترین کرسی یعنی 54 کرسی را از آن خود و پیروز انتخابات پارلمانی عراق در سال 2018 شود.
دیدگاه ها در قبال دیگر کشورها
مقتدی صدر که سیاست مستقل فراگیر عراقی دارد، نسبت به دخالت های دیگر کشورها در عراق مخالف است. وی روابط حسنه ای با حزب الله لبنان دارد. او ضمن مبارزه با اشغالگری آمریکا در عراق، با دخالت های سیاسی آمریکا در امور داخلی عراق مخالفت صریح داشته است.
رهبر جریان صدر ایران و عراق را دو روح در یک بدن دانسته است.
او همیشه از مسجدالاقصی و ملت فلسطین حمایت کرده است.
مقتدی صدر با ترکیه نیز در مورد تاثیر بر اقوام داخل عراق به رایزنی پرداخته و از برخی اقدامات ترکیه نیز انتقاد کرده است. همچنین سفر وی به عربستان سعودی، بعد از انتقادات شدیدش به سیاست های عربستان در یمن و عوامیه و بحرین، واکنش های متفاوتی در پی داشت.
مقتدی صدر در سال 2012 با اعلام موضع گیری خود در قبال تحولات سوریه گفته بود: فرق زیادی میان آنچه که در سوریه می گذرد با آنچه در سایر کشورهای بهار عربی می گذرد وجود دارد. وی از ملت سوریه خواسته بود تا بلندی های جولان را آزاد کنند و به جنگ داخلی در سوریه نپردازند. «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه در تقدیر از مواضع رهبر جریان صدر در قبال مسائل کشورش نشان دولت سوریه را به او اعطا کرد.
صدر از آمریکا، روسیه و گروه های دیگر خواسته است که از آزار و اذیت سوریه دست بردارند.
زندگی شخصی
همسر مقتدی صدر، دختر سید محمدباقر صدر است و آنها فرزندی ندارند.
