خطرناک ترین و مهمترین ماجراجویی سیاسی اردوغان

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران،«عبدالباری عطوان»نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در سرمقاله روزنامه رأی الیوم  به جدیدترین تحولات ترکیه پرداخت و نوشت: چه بسا  بسیاری را غافلگیر و شگفت زده نمی کنیم وقتی که «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه را «پدر غافلگیری ها» توصیف کنیم زیرا وی در هر سخنرانی اش یک «غافلگیری» دارد چه در زمینه جنگ در سوریه و پیامدهایش و چه در مسائل داخلی صرف.

اردوغان امروز بمبی از نوع سنگین وزن منفجر کرد و سنگ بزرگی را در دریاچه سیاسی داخلی ترکیه که هرگز آرام نیست، انداخت زمانی که همه را از جمله اعضای حزبش یعنی حزب«عدالت و توسعه»غافلگیر کرد و به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی زودهنگام در 24 ژوئن آینده یعنی دو ماه از اکنون به بعد و یک سال و نیم پیش از موعد مقرر آن یعنی در نوامبر سال 2019 دعوت کرد.

این اقدام ریسک و چه بسا ماجراجویی  بزرگی توسط اردوغان و حزبش است که نه به دلیل آن که خطرناک است بلکه به این دلیل که برنده  آن ثمره های نتایج همه پرسی برای قانون اساسی را می چیند که در ماه آوریل سال 2017 برگزار شد و به رئیس جمهور اختیارات زیادی داد؛ تغییری که در آن اردوغان به دشواری و با فاصله میلی متری یعنی با کسب نزدیک به 50 درصد از آرا و با کمک همپیمانش یعنی حزب ملی گرای راستگرای تندرو برنده شد.

آقای«دولت بهجتلی» رهبر حزب جنبش ملی گرا شب گذشته علامت سووال های زیادی برانگیخت زمانی که برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و پارلمانی را پیش بینی کرد و پیشنهاد کرد که این انتخابات در ماه آگوست آینده برگزار شود و برخی از رسانه های ترکیه نیز به وجود اختلاف ها با اردوغان همپیمانش اشاره کردند لیکن اعلام دعوت به برگزاری انتخابات زودهنگام پس از دیدار دو جانبه با بهجتلی حالتی از شوک و تکان بزرگی در عرصه سیاسی ترکیه به وجود آورد و عرصه را برای تفسیرها و گمانه زنی ها برای این غافلگیری باز کرد که می توان آن را در این نقاط خلاصه کرد:

نخست: اردوغان به خوبی می داند که پس از موفقیت ارتش ترکیه در کنترل(اشغال) شهر «عفرین» سوریه و شکست یگا های حمایت مردمی کرد که این شهر را در کنترل خود داشتند، محبوبیت گسترده ای در میان افکار عمومی ترکیه به دست آورد؛ اقدامی که مقدمه ای برای بازگرداندن تعداد زیادی از مجموع 3.5 میلیون مهاجر سوری در ترکیه است که حضور آنها محور انتقاد از دولتش شده است و او یعنی اردوغان می خواهد ثمره این محبوبیت را از طریق صندوق های رأی بچنید تا مبادا تحولات آینده آن را کاهش دهد لیکن پیشروی نکردن به سمت شهر«منبج» (سوریه) در ماه های آینده یا بیشتر شدن تلفات نیروهای ترکیه در عفرین در نتیجه حملات کردها چه بسا نتایج برعکسی در پی خواهد داشت.

دوم: اقتصاد ترکیه، به رغم رشد خوبی که داشت و به 7.4 درصد یعنی دومین رشد بالا در جهان پس از ایسلند در معرض تهدید رکود و افول بنابر چندین است که بارزترین آنها تزلزل در روابط با روسیه و ایران پس از تأیید بزرگ تجاوز سه جانبه آمریکا،فرانسه و انگلیس به سوریه در بامداد روز شنبه گذشته توسط اردوغان است.این تأیید خشم همپیمانان ایرانی و روس را برانگیخت و چه بسا بلندپروازی های اردوغان در بالا بردن تبادل تجاری سالیانه با روسیه از 30 به 100 میلیارد دلار و با ایران از 10 به 30 میلیارد دلار در سال های آینده محقق نشود و لیره ترکیه نیز به شدت ارزش خود را از دست داد به طوری که 4.20 لیره مقابل هر دلار رسید، یعنی به یک پنجم ارزش در روزهای گذشته رسید و بانک مرکزی برای توقف افول لیره دخالت کرد.

سوم: حزب ملی راستگرای ترکیه همپیمان اصلی اردوغان از کاهش بزرگ محبوبیتش رنج می برد و برخی پیش بینی ها حکایت از آن دارد که 10 درصد ضروری برای ورودش به پارلمان را به دست نمی آورد آن هم در سایه افزایش محبوبیت حزب Good party  راستگرای رقیب یا«IYI» که خانم «میرال اکسینیز»،ستاره رو به صعود در عرصه سیاسی ترکیه رهبری آن را به عهده دارد. همچنین چه بسا اردوغان مجبور شد با همپیمان خود یعنی دولت بهجتلی برای برگزاری انتخابات زودهنگام برای نجاتش از محنت کنونی اش و جلوگیری از احتمال نرسیدن اش به پارلمان و جلوگیری از رسیدن رقیب سرسختش خانم میرال اکسینیز برای رسیدن به پارلمان موافقت کند.

بسیار دشوار است که یک عامل را بر دیگری ترجیح داد لیکن همه این تفسیرها تا حدودی منطقی و در عین حال درست است و هیچ کدام از آنها را نمی توان بعید دانست.

هنوز زود است که درباره نتایج ماجراجویی سیاسی اردوغان مثبت یا منفی گمانه زنی کرد لیکن چه بسا سخت ترین نبرد انتخاباتی و نمی گوییم آخرین آن است و جالب اینجاست که پرونده سوریه و دخالت نظامی ترکیه در این کشور به شکل مستقیم یا غیر مستقیم نقش سرنوشت سازی را در این انتخابات بازی می کند.