اگر آمریکا از برجام عقب نشینی کند، چهار پیامد ناگوار قابل پیش بینی است و کنگره در این میان، باید برای کنترل اوضاع وارد عمل شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، مجله فارن پالیسی در گزارشی نوشت: با توجه به اینکه ضرب الاجل 12 مه - که نیازمند این است که کاخ سفید یا تجدید تحریم های ایران را لغو کند یا از توافق هسته ای ایران عقب نشینی کند - به سرعت در حال نزدیک شدن است، ایالات متحده نیازمند یک رویکرد فوری است تا ایرادهای احتمالی(ادعایی) این توافق را بدون ایجاد دردسر جدید در سیاست خارجی رفع کند. کنگره باید این مهلت ساختگی را از بین ببرد و اجازه دهد دولت به تمرکز بر طیف وسیعی از تهدیدات ایران و چگونگی مقابله با آنها بپردازد.
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در ماه ژوئیه سال 2015 به اجرا گذاشته شد، برنامه های غنی سازی ایران را متوقف کرد، مجوز بازرسی بین المللی را به اجرا گذاشت و طی چند سال، مسیر این کشور را به سمت سلاح های هسته ای متوقف کرد(چیزی که ایران بارها آن را رد کرده و تأکید کرد برنامه هسته ای اش کاملا مسالمت آمیز است). منتقدان از این توافق به دلیل معاف شدن سایت های نظامی از بازرسی و گنجانده نشدن فعالیت های موشک بالستیک ایران انتقاد می کنند.
نه تنها رئیس جمهور، بلکه جمهوری خواهان و دموکرات ها در کنگره، نگرانی های زیادی دارند. ترامپ هر 90 روز یک بار با بی میلی ادامه این توافق را تایید می کرد. اما در ماه ژانویه او روشن کرد که در تاریخ 12 مه مجددا این کار را انجام نخواهد داد مگر اینکه کنگره و طرفین توافقنامه اقدامات قوی تری علیه ایران انجام دهند. آمریکا و مقامات اروپایی برای بررسی برجام با یکدیگر ملاقات کرده اند. نتیجه این بحث ها هنوز مشخص نشده است. مقامات ایرانی می توانند اعلام کنند که هر تلاشی برای تغییر مقررات درتوافق در سال 2015 نقض این معامله محسوب می شود.
اگر آمریکا از برجام عقب نشینی کند، چهار عواقب ناگوار قابل پیش بینی است:
اولا، واشنگتن می تواند با اتهام زنی از سوی متحدان اروپایی، که به مذاکره در به سرانجام رسیدن این توافق کمک کرده است و اکنون قراردادهای تجاری عمده ای با ایران منعقد کرده، روبرو شود. دوم اینکه ایران می تواند فعالیت های غنی سازی خود را از سر بگیرد؛ اما این بار بدون هیچگونه ممنوعیت یا تحریم های سازمان ملل متحد. سوم، مسابقه تسلیحات هسته ای منطقه ای می تواند آغاز شود و همسایگان عرب ایران به دنبال دستیابی به منافع هسته ای خود باشند. و چهارم، اختیارات اجرایی رئیس جمهور برای مذاکره در مورد توافقنامه های بین المللی ممکن است دچار آسیب شود.
هر کدام از این تبعات به منافع امنیتی آمریکا و متحدان آن آسیب خواهد زد. با برچیده شدن برجام، ایران بدون تعهد می تواند کار بر روی سیستم های تحویل موشکی و سلاح های هسته ای را بدون بازرسی آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) ادامه دهد. تهران در این کارشکنی آمریکا، نقش قربانی را بازی خواهد کرد و دولت ترامپ را مقصر خواهد ساخت.
اما در این میان راه بهتری وجود دارد. کنگره بایستی بندهای «قانون بررسی توافق هسته ای» (اینارا) را اصلاح کرده و الزام گزارش دهی های دوره ای رئیس جمهور برای تایید آن را لغو کند.»
کنگره آمریکا قانون موسوم به «اینارا» را سال 2015 برای نظارت نهاد قانونگذار آمریکا بر توافق هسته ای با ایران به تصویب رساند. برخی بندهای این قانون، رئیس جمهور آمریکا را ملزم به گزارش دهی به کنگره درباره پایبندی ایران به برجام می کنند.
در عوض، دولت باید به عنوان یکی از شرط های صدور معافیت های تحریمی برای ایران، به طور منظم هر سایت مظنون به انجام فعالیت های غیرمجاز هسته ای را به کنگره گزارش داده و با همکاری متحدان بر بازرسی فوری از آنها توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی اصرار کند.»
دولت آمریکا به موجب بندهای برجام ملزم است تحریم های وضع شده علیه ایران را تعلیق کند. واشنگتن علی رغم پایبندی ایران به تمامی تعهداتش در برجام تلاش کرده با کارشکنی، مزایای ایران از توافق را به حداقل برساند.
در نهایت باید گفت کنگره باید با سلب چنین اختیاراتی از ترامپ، جلوی بحران کنونی را بگیرد.
