بقای برجام در هاله ای از ابهام قرار دارد. اما پس از اخراج وزیر خارجه آمریکا، احتمال خروج آمریکا از آن قوت گرفته است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، مجله آمریکایی فارن پالیسی در گزارشی نوشت: ناظران سیاسی یکی از دلایل مهم برکناری وزیر خارجه را اختلاف نظر رئیس جمهور با او درباره توافق هسته ای با ایران ارزیابی می کنند.
برکناری «رکس تیلرسون» وزیر خارجه و دیپلمات ارشد این کشور توسط ترامپ، ارسال پیامی از سوی او در خصوص خروج احتمالی آمریکا از توافق هسته ای ایران محسوب می شود.
آینده توافق هسته ای ایران پس از آنکه ترامپ در ماه ژانویه ضرب الاجل صادر کرد و در مورد خروج آمریکا هشدار داد، در هاله ای از ابهام فرور رفته است.
اما با انتصاب «مایک پومپئو» به عنوان یک مخالف جدی برنامه هسته ای ایران، پیام روشنی ارسال کرد که واشنگتن در آستانه پایان ضرب الاجل 12 مه برای بازگرداندن احتمالی تحریم های ایران، موضع گیری های خود را سختگیرانه تر می کند.
ترامپ روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگاران به اختلافات خود با تیلرسون بر سر برنامه هسته ای ایران اشاره کرد. ترامپ در هنگام ترک کاخ سفید به مقصد ایالت «کالیفرنیا» گفت: «ما با هم تفاهم داشتیم گر چه اختلافاتی هم بود. من فکر می کنم توافق هسته ای با ایران وحشتناک بوده، اما به نظر او [تیلرسون] خوب است.»
رئیس جمهور آمریکا همچنین تصریح کرده که خواهان کسی در راس وزارت خارجه است که «طول موج اش» با او یکی باشد. ترامپ افزوده که به پومپئو «اعتماد کامل» دارد، چرا که او مثل خودش فکر می کند.
در هفته های اخیر معاونان تیلرسون بر روی دستیابی به توافق با متحدان اروپایی هایشان متمرکز شده اند؛ تلاش هایی که بر روی حفظ توافق همزمان با رسیدگی به برخی نگرانی های ترامپ از جمله در مورد موشک های بالستیک و مفادی از توافق که دهه آتی و پس از آن منقضی می شوند متمرکز شده است.
«کالین کال» مشاور امنیت ملی «جو بایدن» معاون رئیس جمهور سابق گفت: «من فکر می کنم این اقدام برای توافق هسته ای مشکل ساز می شود.»
کال گفت: «در حالی که تیلرسون در بسیاری از مسائل در کاخ سفید طرف بازنده بود، اما تلاش های ترامپ برای آسیب زدن به توافق هسته ای را به تاخیر می انداخت.»
به باور بسیاری از ناظران سیاسی، در جابجایی تیلرسون و پومپئو، یک «باز» جانشین یک «کبوتر» می شود و فراکسیون شخصیت های میانه رو در دولت آمریکا بیش از پیش تضعیف می شود.
در حالی که تیلرسون تلاش می کرده توافق هسته ای با ایران را حفظ کند، پومپئو مخالف قاطع توافق با ایران است.
پومپئو پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری گفته بود «خوشحال است که توافق فاجعه بار با ایران متوقف می شود.»
پومپئو پیش تر نیز توجه عمومی را نسبت به خود به عنوان یک «باز» جلب کرده بود.
قرار است دور بعدی مذاکرات در مورد توافق هسته ای ایران میان آمریکا و دیپلمات هایی از انگلیس، فرانسه و آلمان چند روز دیگر در برلین برگزار شود. و نشست میان تمامی امضا کنندگان برجام قرار است روز جمعه در وین پایتخت اتریش برگزار شود.
به رغم برکناری تیلرسون، «برایان هوک» معاون ارشد او در نشست های پیش رو در اروپا شرکت خواهد کرد. هوک یکی از شخصیت های بانفوذ در دفتر تیلرسون بود و بعید است در دوره حضور پومپئو در وزارت خارجه در این وزارتخانه بماند.
اما در عین حال به نظر می رسد که اختلاف نظر میان ترامپ و تیلرسون به رویکرد نسبت به ایران محدود نبوده است، بلکه آن دو در برخی از مسائل اساسی سیاست خارجی نیز اظهار نظر های متناقضی کرده بودند. برای ناظران سیاسی این برداشت پیش آمده بود که در کانونی ترین مسائل سیاست خارجی آمریکا نیز هماهنگی وجود ندارد. تیلرسون نیز ناخشنودی خود را از این وضعیت پنهان نمی کرد. بیهوده نیست که شش ماه پس از آغاز کار خود به عنوان وزیر خارجه آمریکا آشکارا اعلام کرد که «خسته» است.
