اختلافات میان ترکیه و آمریکا می‌رود تا کنترل ناپذیر شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، مجله فارن پالسی در گزارشی نوشت: به نظر می رسد که دولت ترامپ، پس از سلسله دیدارهایی در هفته گذشته توانسته روابط خود را با ترکیه به عنوان یکی از متحدان خود در ناتو از «نقطه بحرانی» بیرون آورد. اما با توجه به اختلافات شدید در مورد همه مسائل، از جنگ سوریه گرفته تا نقش روسیه در خاورمیانه، بعید است که ایالات متحده بتواند به این زودی با این کشور روابط گرمی برقرار کند.
«رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی در روز جمعه در شهر «آنکارا» پس از جلساتی با مقامات ترکیه از جمله «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه و «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور این کشور گفت: «ما دیگر قصد نداریم به تنهایی کار کنیم. ما نمی خواهیم آمریکا یک کار انجام دهد و ترکیه یک کار دیگر. باید هماهنگ باشیم.»
تیلرسون گفت: «ما قصد داریم بر روی مسائل مشکل ساز همکاری کنیم و آنها را حل کنیم.»
چاووش اوغلو از تلاش ها برای بهبود روابط خبر داد. او گفت: «ما چرخش مهمی برای عادی سازی روابط داشته ایم. ما به یک توافق و یک درک مشترک رسیدیم.»
اما جزئیاتی در این خصوص فاش نشد. مقامات آمریکا و ترکیه به صورت شبانه روزی تلاش کردند تا یک بیانیه مشترک را در روز جمعه به منظور دستیابی به پیشرفت های دیپلماتیک تدوین کنند. این تلاش ها شامل برنامه ای برای ایجاد چیزی به نام «مکانیسم نتایج محور» برای تقویت روابط آنها بود که به نظر نمی رسد تا قبل از اواسط ماه مارس فعال شود.
هیچ جزئیاتی در مورد چگونگی این مکانیسم - و یا اینکه چگونه ممکن است به اختلافات اساسی بین واشنگتن و آنکارا در سال های گذشته که در هفته های اخیر رشد بیشتری داشته پایان دهد - ارائه نشده است.
رکس تیلرسون در بحبوبه سردی و تنش در مناسبات ترکیه و آمریکا به آنکارا رفته است. خطر رویارویی آمریکا و ترکیه در سوریه جدی تلقی می شود.
تیلرسون در این تلاش ها تنها نبود. این نگرانی ها در حاشیه دیدار روز پنجشنبه وزیران دفاع ناتو در «بروکسل» بلژیک نیز مطرح شد و «نورالدین چانیکلی» وزیر دفاع ترکیه با «جیم ماتیس» همتای آمریکایی خود در این زمینه گفتگو کردند. وزیر دفاع آمریکا پس از این دیدار گفت اختلاف نظرهایی وجود دارد.
جدی ترین نقطه اختلاف بین دو طرف - به غیر از سوء ظن های طولانی مدت ترکیه مبنی بر اینکه آمریکا به نوعی پشت یک تلاش برای ایجاد کودتای ماه ژوئیه 2016 در ترکیه بود- اختلافات گسترده ای در مورد چگونگی مقابله با بحران سوریه است. آمریکا از کردها در سوریه حمایت می کند؛ ترکیه اما با آنان می جنگد. این اختلاف باعث تنش در روابط دو عضو ناتو شده است.
اکنون دغدغه اردوغان بیشتر چالش با آمریکا است. روابط بحرانی دو کشور چنان اوج گرفته است که گاهی اوقات احتمال رویارویی نظامی دو کشور نیز می رود.
اردوغان اعلام کرده که پس از تصرف شهر «عفرین»، حمله به «منبج» آغاز خواهد شد؛ شهری که در آن نیروهای آمریکایی نیز مستقر هستند.
هفته گذشته نیویورک تایمز اظهارات یک ژنرال آمریکایی را نقل کرده و مدعی شده بود که این فرمانده نظامی آمریکایی به هنگام دیدار از شهر منبج با اشاره به ترکیه گفته بود: «چنانچه به ما حمله کنید، پاسخی سخت خواهیم داد و از خود دفاع خواهیم کرد.»
ترکیه نگران اعلام بودجه پنتاگون است که در نظر دارد 550 میلیون دلار برای آموزش، تجهیزات نظامی و تثبیت مرزهای سوریه اختصاص دهد. ترکیه از آن نگران است که بیشترین سود را در این برنامه پنتاگون، کردهای سوریه ببرند.
همچنین قرار است 5800 سرباز آمریکایی همچنان در سوریه و عراق بمانند. این تصمیم آمریکا در حالی گرفته شده که داعش در دو کشور سوریه و عراق تقریبا از بین رفته است.
روابط آمریکا با ترکیه تنها با آخرین اظهارات اردوغان بحرانی نشده بلکه از مدت هاست که آمریکا بر این باور است که ترکیه به مشکلی برای منطقه خاورمیانه بدل شده است. البته مقامات آمریکا این نظر را هنوز به وضوح بیان نکرده اند.
تحلیلگر مجله آمریکایی «پولتیکو» حتی بر این باور است که ترکیه از کنترل خارج شده و زمان آن فرارسیده که آمریکا این مساله را بیان کند. گفته می شود اختلافات میان ترکیه و آمریکا تنها در ارتباط با کردها نیست و موردهای مختلف متعددی را در بر می گیرد.
ترکیه خواستار آن است که آمریکا «فتح الله گولن» را که اردوغان او را متهم به رهبری کودتای نظامی ماه ژوئیه 2016 کرده، به این کشور پس دهد. آمریکا نیز خواستار آزادی کلیه شهروندان آمریکایی و کارکنان تُرک نمایندگی آمریکا است.
به همین دلایل است که دیپلمات های اروپایی و کارشناسان سیاست خارجی می گویند که ممکن است هوای جدید همکاری با توجه به خطوط گسل و شکاف های موجود در این رابطه پایدار نباشد. علاوه بر اختلاف کردها، مقامات آمریکایی، اردوغان را به حرکت به سمت اقتدارگرایی متهم کرده اند.
«آرون استین» کارشناس مسائل ترکیه در شورای آتلانتیک مستقر در شهر «واشنگتن» گفت: «این دیدارها موفقیت آمیز بود، اما مشکلات و اختلافات سیاسی پیچیده تر از این حرف هاست.»
«آماندا اسلوات» معاون وزیر خارجه در جنوب اروپا و مدیترانه شرقی در دولت اوباما گفت: «من این تلاش ها را یک درمان موقت، و نه یک راه حل طولانی مدت می بینم.»
این تنش ها به این زودی کاهش نخواهد یافت؛ به ویژه که ترکیه به فصل انتخابات نزدیک می شود. اردوغان و سیاستمداران دیگر می توانند با تظاهر به دیدگاه های ضد آمریکایی و ضد اروپایی، به امتیازات سیاسی خوبی در تبلیغات انتخاباتی دست یابند. نظرسنجی های اخیر مرکز تحقیقات «پیو» نشان داد که تنها 18 درصد از ترک ها، آمریکا را دوست دارند. و هرچند ترکیه از سال 1952 عضو ناتو بوده است، تنها 23 درصد از ترک ها نظرمطلوبی نسبت به این اتحاد دارند.
استین گفت: «پیشینه ضد آمریکایی سیاست داخلی ترکیه، سیاست خوبی است.»
اشتباهات مداوم در دیپلماسی آمریکا به هیچ وجه مفید نیست.
