شکست سیاست های عربستان در منطقه، ریاض را در باتلاق انزوا فرو برده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، پایگاه خبری-تحلیلی «میدل ایست آی» در گزارشی نوشت: در 19 دسامبر عربستان سعودی موشک هایی را رهگیری کرد که توسط انصارالله یمن به سمت کاخ «الیمامه» اقامتگاه رسمی ملک سلمان در «ریاض» شلیک شده بودند. این حمله احتمالا پاسخ محکم به ویدئوی انیمیشنی است که چند روز قبل از آن در فضای مجازی پخش شده بود. در این نوار ویدئویی، حمله عربستان به ایران به تصویر کشیده شده بود.
حمله مستقیم به عالی رتبه‌ترین مقام سیاسی این پادشاهی و نماد اقتدار عربستان بسیار حائز اهمیت است. چنین حمله ای تا همین چند سال پیش غیرقابل تصور بود، اما سیاست ضعیف منطقه ای و خارجی عربستان سعودی اخیرا تا حد زیادی احترام ریاض را از بین برده، و این کشور را در منطقه منزوی کرده است.
تنش با ترکیه
در حالی که ترکیه در حفظ روابط مثبت با عربستان سعودی بسیار مشتاق بوده است، پادشاهی عربستان در سطح دیپلماتیک از چنین رویکردی چندان حمایت نمی‌کند. دلیل آن این است که ترکیه قاطعانه در کنار قطر ایستاد و بعد از بحران دیپلماتیک میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در ماه ژوئن، به قطر نیرو اعزام کرد. طی این بحران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین تصمیم به قطع روابط با قطر گرفتند و عملا این کشور را تحت محاصره قرار دادند.
در ابتدا ترکیه تلاش کرد از تمامی طرف های درگیر در این بحران فاصله بگیرد، و چندین بار بر لزوم گفت و گو تاکید کرد و از تلاش های کویت برای میانجیگیری حمایت کرد. زمانی که ترس از حمله به قطر و تغییر نظام آن بالا گرفت، ترکیه در این کشور سرباز مستقر کرد؛ اقدامی که به مزاج عربستان خوش نیامد.
مدت کوتاهی پس از آن یک خبرنگار سعودی هم که ارتباط نزدیکی با آل سعود داشت، با «فتح الله گولن» که آنکارا او را عامل کودتای نافرجام سال 2016 می داند، مصاحبه ای انجام داد.
حضور کمرنگ دیپلماتیک عربستان سعودی در نشست سازمان همکاری اسلامی که به دنبال اقدام «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل توسط «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه برگزار شد، یکی دیگر از نشانه های کناره گیری عربستان از اتحاد و یکپارچگی منطقه ای است. در واقع این اقدام نشان دهنده نزدیک تر شدن ریاض به آمریکا و اسرائیل در منطقه است که عربستان را از ترکیه دور می کند.
دو روز قبل از برگزاری نشست سازمان همکاری اسلامی، روزنامه سعودی «عکاظ» مصاحبه ای را با «رضا آلتون» عضو شورای رهبری «پ ک ک» منتشر کرد که ترکیه آن را یک سازمان تروریستی می داند. این مصاحبه قرار بود ابتدا با «جمیل بایک» رهبر پ ک ک صورت گیرد. چنین مصاحبه ای نمی تواند بدون تایید مستقیم مقامات سیاسی عربستان صورت گرفته باشد. این مصاحبه پیامی دارد و آن پیام این است که عربستان به دنبال تنش با ترکیه است.
ترکیه همچون ایران یک قدرت منطقه ای است. تنش با این دو کشور، عربستان را در منطقه به شکل گسترده ای منزوی می کند.
خروج از مدار عربستان
رویکرد افراطی عربستان در قبال قطر، موجب هراس دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس شد و آنها را وادار کرد تا به دنبال حامیان قدرتمندی در منطقه باشند. به عنوان مثال، کویت بعد از افزایش تنش با ایران و فراخوانی سفیرش در اواسط 2017، روابط نزدیک تر خود را با ترکیه آغاز کرد و قصد دارد تا همکاری نظامی با این کشور را نیز گسترش دهد.
پادشاهی کویت که کشورش در اجلاس سازمان همکاری اسلامی شرکت داشت، از سیاست خارجی عربستان سعودی دلزده شده و به همین دلیل به ترکیه نزدیک تر شده است.
عمان دیگر کشور شورای همکاری خلیج فارس است که روابط بهتری با ایران در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه دارد. این کشور عجله ای برای برقراری روابط با ترکیه ندارد اما به گفته یک دیپلمات عمانی، به دنبال تقویت امنیت خود در مقابل توطئه های سعودی ها است.
غیرمسئولانه ترین اقدامات حاکمیت عربستان، «سعد الحریری» نخست وزیر لبنان را وادار به استعفا کرد و عملا این فرد را مقابل خواست و اراده اش در شهر «ریاض» نگه داشت.
همین مسئله موجب شد که نخبگان سیاسی لبنان و عموم این کشور به شیوه ای بی سابقه در تاریخ روابط دو کشور عربستان و لبنان، مقابل ریاض قرار بگیرند. ریاض همچنین «صبیح المصری» میلیاردر اردنی را به عنوان بخشی از «تحقیقات خود درباره فساد مالی» دستگیر کرد تا به اردن فشار بیاورد که تصمیم ترامپ در به رسمیت شناختن قدس بعنوان پایتخت اسرائیل را بپذیرد.
مسجدالاقصی طی توافق های پیشین توسط پادشاه اردن مدیریت می شود. به همین دلیل پادشاه اردن به دلیل فشارهای بسیار، در اجلاس سازمان همکاری اسلامی حضور یافت.
اردن نیز به طور قطع از عربستان دور می شود و به دنبال نزدیک شدن به ترکیه و ایران است. به طور خلاصه می‌توان گفت که قطر، کویت، عمان، لبنان و اردن جزو کشورهایی هستند که در حال خروج از مدار عربستان و دور شدن از این کشور هستند.
شکست سیاست های عربستان
عربستان نه تنها قدرت های منطقه ای چون ترکیه و حتی کشورهای کوچک تر را از خود دور می کند، بلکه در حال تضعیف وجهه خود در جهان عرب و در میان افکار عمومی اعراب است.
جدا از سهمی که عربستان در فاجعه انسانی یمن داشته است، نمایش بی احترامی به حاکمیت سعودی در سراسر منطقه قابل مشاهده است.
هفته گذشته حین برگزاری مسابقه فوتبال در الجزایر، تصاویر ترامپ و ملک سلمان به عنوان «دو روی یک سکه» در مسئله قدس به تصویر کشیده شد. در طول تظاهرات غزه علیه تصمیم ترامپ در قبال قدس، تظاهرات کنندگان فلسطینی تصاویر ترامپ، ملک سلمان و پسرش، ولیعهد عربستان را به آتش کشیدند.
ایران هم به این مسئله اشاره کرده است و سردار «حسین سلامی» نیز به این قضیه اشاره کرد و آن را «شکست سیاست های سعودی» توصیف کرد.
عربستان سعودی که پیش از این هم با بحران داخلی روبرو بوده، هم اکنون مجبور است که با یک معضل دیگر مواجه شود و آن حس ناامنی بسیار گسترده ای است و ریاض می تواند باز هم هدف حمله موشکی قرار بگیرد.
سیاست های منطقه ای عربستان یک شکست کامل بوده است و این کشور را تا حد زیادی منزوی کرده است. اگر ریاض به همین رویه ادامه دهد، حتی بیشتر در انزوا فرو خواهد رفت.
