دیوان عالی آمریکا مجوز اجرای فرمان ممنوعیت مسافرتی ترامپ برای چند کشور از جمله ایران را به طور کامل صادر کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، شبکه ای بی سی نیوز آمریکا گزارش داد دیوان عالی آمریکا حکم به اجرای کامل فرمان مهاجرتی دونالد ترامپ داد. بر اساس فرمان رئیس جمهور آمریکا، ورود شهروندان ایران و هفت کشور دیگر شامل ممنوعیت ها و محدودیت هایی می شود.
از میان 9 عضو دیوان عالی آمریکا، 7 قاضی به برچیده شدن احکام دادگاه های دیگر برای جلوگیری از فرمان مهاجرتی ترامپ رای مثبت دادند و 2 قاضی با آن مخالفت کردند. در نتیجه این فرمان به طور کامل اجرایی می شود.
قرار بود این فرمان از تاریخ 18 اکتبر اجرایی شود، اما یک روز پیش از اجرای آن، «درک واتسون» قاضی فدرال ایالت هاوایی با صدور حکمی، به طور موقف این فرمان اجرایی را لغو کرد.
کدام کشورها از این فرمان متاثر می شوند؟
در فرمان سوم دونالد ترامپ آمده است محدودیت ها و موانع مسافرتی به آمریکا شامل شهروندان کشورهای ایران، چاد، لیبی، کره شمالی، سومالی، سوریه، یمن و ونزوئلا می شود.
البته شدت اجرای این محدودیت ها در مورد هشت کشور یکسان نیست؛ برای نمونه شهروندان سوری با منع نامحدودی در صدور روادید روبرو هستند، و محدودیت ها در مورد ونزوئلا مربوط به روادید غیرمهاجرتی می شود.
در ابلاغیه دولت آمریکا گفته شده دولت ایران به طور مرتب از همکاری با واشنگتن برای کشف خطرات امنیتی، و تهدیدهای تروریستی ناموفق بوده و از پذیرش شهروندان خود که دستور اخراج آنها از آمریکا صادر شده، خودداری کرده است. ایران اتهام حمایت از تروریسم را رد می کند.
قاضی فدرال ایالت «هاوایی» آمریکا در 17 اکتبر (25 مهر) حکم به تعلیق این فرمان داده بود. وزارت دادگستری آمریکا نیز همان موقع اعلام کرد علیه این حکم فرجام خواهد خواست.
در هفته های اخیر یک دادگاه فدرال در ایالت «مریلند» و یک دادگاه استیناف در ایالت «کالیفرنیا» اجازه اجرای محدود آن فرمان را داده بودند. بنا بر حکم این دادگاه ها، شهروندان ایران و پنج کشور عمدتا مسلمان دیگر در صورتی که «روابط اصیل» با فرد یا نهادی در آمریکا داشته باشند، امکان دریافت روادید ورود به آمریکا را خواهند داشت.
در ماه اکتبر دادگاهی در هاوایی موقتا اجرای تازه ترین دستور ترامپ را به طور کامل معلق کرده بود که باعث خشم دولت شد. در پی تصمیم اخیر دادگاه استیناف وکلای دولت فورا از دیوان عالی خواستند که اجازه اجرای کامل فرمان را صادر کند.
نظر دادگاه های فدرال چیست؟
دادگاه های اولیه که در چند مورد دو فرمان قبلی و مشابه ترامپ را هم معلق کرده بودند به اظهارات او در جریان مبارزات انتخاباتی سال گذشته که خواستار منع ورود مسلمانان به آمریکا شده بود، اشاره کرده اند.
دادگاه های بدوی همچنین گفتند که دستور مهاجرتی ناقض متمم اول قانون اساسی آمریکا است که آزادی مذهبی را تضمین می کند.
قاضی دادگاهی در ایالت مریلند در ماه اکتبر گفت: اعلام اولیه درباره منع کردن مسلمانان، که ترامپ در بیانیه هایش مکررا و صریحا به آنها اشاره می کرد، مقصود او را با قوت و شدت به زبانی قرائت ناپذیر بیان می کرد.
قاضی فدرال در هاوایی گفت که دولت «یافته های کافی که نشان دهد ورود بیش از 150 میلیون نفر از شهروندان شش کشور نام برده برای منافع ایالات متحده خطرناک است» در اختیار ندارد.
دادگاهی در ویرجینیا هم گفت که جمعیت کشورهای قرار گرفته در فهرست ترامپ 90 تا 99 درصد مسلمان هستند و نوشت: «غیرمنطقی بودن دعاوی دولت محسوس است.»
آیا چنین فرمانی قبلا وجود نداشت؟
این حکم بازتابی از همان تصمیمی بود که دیوان عالی در ژوئیه ارائه کرده بود، و بر پایه آن فرمان پیشین ترامپ به طور محدود اجرایی شد.
بنا بر تفسیری که دولت آمریکا پس از حکم دیوان عالی، برای مراکز دیپلماتیک ارسال کرد، آن دسته از شهروندان ایران، لیبی، سوریه، یمن، سومالی و سودان می توانند درخواست روادید آمریکا بکنند که دارای روابط خانوادگی بسیار نزدیک در آمریکا باشند: شامل، پدر و مادر، همسر، فرزند، دختر یا پسر بالغ، همسر فرزندان، خواهر یا برادر و نامزد.
دیوان عالی آمریکا، در نشست آن زمان خود گفت پدر بزرگ و مادر بزرگ، و «دیگر خویشان و اقوام» نیز شامل «روابط واجد شرایط» شوند.
طی روزهای گذشته و در جریان دادرسی، ایالت هاوایی از دیوان عالی آمریکا خواسته بود اجرای کامل آخرین فرمان مهاجرتی ترامپ را تایید نکند، کاخ سفید آمریکا از همین دیوان خواسته بود تا حکم به اجرای کامل فرمان بدهد.
توجیه صدور این فرمان چیست؟
دولت ایالات آمریکا مدعی است که فرمان های مهاجرتی رئیس جمهور آن کشور برای ایجاد امنیت بیشتر در خاک آمریکا، مقابله با تروریسم و افراطیون لازم است. اما منتقدان می گویند این فرمان ها به طور مشخصی شهروندان کشورهای مسلمان را هدف قرار داده و روح آن با قانون اساسی آمریکا مغایرت دارد.
پس از این صدور حکم دیوان عالی چه می شود؟
این حکم تا زمان بررسی کامل شکایات در دادگاه های پایین تر قابل اجراست
دادگاه تجدیدنظر ناحیه 9 شهر «سان فرانسیسکو» کالیفرنیا و همچنین دادگاه تجدیدنظر ناحیه 4 شهر «ریچموند» در ویرجینیا، قرار است همین هفته در مورد قانونی بودن این بخش نظر دهند.
در صورتی که این دادگاهها رای نهایی خود را در این زمینه صادر کنند، دیوان عالی قادر خواهد بود نظرات دو طرف را در این مورد شنیده و در نهایت رای نهایی را صادر کند.