طرح ضد چینی ترامپ در سفر به آسیا

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، فارن پالیسی گزارش داد وحشت از گسترش نفوذ چین در منطقه، باعث شده که ژاپن در راستای ایجاد یک پیمان همکاری ‌اقتصادی، دفاعی و امنیتی با مشارکت آمریکا، هند و استرالیا تلاش کند. هدف از این پیمان، مقابله با پروژه «جاده ابریشم جدید» اعلام شده است.

در ژوئیه سال ۲۰۱۷ شهر «هامبورگ» آلمان میزبان اجلاس سران کشورهای گروه 20 بود. «شینزو آبه» نخست‌ وزیر ژاپن در جریان این نشست از آمادگی کشورش برای مشارکت در پروژه‌ های اقتصادی چین سخن گفت. موضوعی که ناراحتی بسیاری از مسئولان ژاپن را در پی داشت.

نخست ‌وزیر ژاپن با اعلام آمادگی این کشور در امر مشارکت در پروژه ‌های چین، عملا به نگرانی‌ های اقتصادی ژاپن اذعان کرده بود؛ نگرانی از اینکه چین با پیشبرد این پروژه عظیم ضربه‌ ای جدی به اقتصاد ژاپن وارد سازد.

در حقیقت، ژاپن بر سر یک دو راهی قرار دارد. از یک سو همراهی با چین برای ژاپن هزینه ‌ای کلان دارد و از سوی دیگر، بازماندن از این پروژه بزرگ می ‌تواند زیان ‌های اقتصادی زیادی برای ژاپن داشته باشد.

یک موضوع اما برای توکیو روشن است و آن اینکه افزایش نفوذ پکن در منطقه، پیامدهایی ورای تقویت توان اقتصادی چین خواهد داشت.

جاده ابریشم جدید

اساس اصلی پروژه جاده ابریشم جدید، ایجاد مجموعه ‌ای از خط آهن است که چین را به کشورهای آسیایی و اروپایی وصل می ‌کند. مجموعه ‌ای که به «یک کمربند، یک جاده» شهرت یافته است.

چین به اجرای این پروژه بزرگ اقتصادی که در سال ۲۰۱۳ مطرح شد، سرمایه ‌ای کلان اختصاص داده است. این پروژه دو مسیر خشکی و دریایی دارد.  مسیر خشکی جاده ابریشم قرار است چین را به آسیای میانه، روسیه، خاورمیانه و اروپا وصل کند و مسیر دریایی چین را به جنوب شرقی آسیا و از آن طریق به آفریقا متصل خواهد کرد.

پروژه «یک کمربند، یک جاده» حتی می‌ تواند از نظر جغرافیایی ۶۰ کشور را شامل شود. کشورهایی که بسیاری از آنها قادر به رقابت با قدرت اقتصادی و نظامی‌ کشوری همچون چین نیستند.

یک استراتژی نظامی

پروژه جاده ابریشم جدید صرفا یک پروژه اقتصادی نیست. هدف چین از طریق این پروژه، گسترش نفوذ سیاسی و توان نظامی خودش در بخش وسیعی از منطقه است. از این ‌رو، بدیهی است که ژاپن و یا حتی هند از بابت افزایش نفوذ سیاسی این کشور در منطقه ناخشنود باشند. استرالیا نیز که شاهد سرمایه‌ گذاری‌ های کلان چین در این کشور است، از افزایش بیشتر نفوذ چین ابراز نگرانی می ‌کند.

در مقابل، ترکیه، ایران و پاکستان از جمله کشورهایی هستند که از این پروژه استقبال کرده ‌اند. چین با سرمایه‌ گذاری کلان در منطقه گام به گام بر نفوذ سیاسی و نظامی خودش افزوده است. اجرای پروژه جاده ابریشم جدید می ‌تواند نقشی مهم در گسترش نفوذ سیاسی و افزایش توان اقتصادی چین ایفا کند.

همکاری با آمریکا

مقابله با نفوذ چین، ژاپن را به فکر تشکیل یک پیمان همکاری اقتصادی، دفاعی و امنیتی انداخته است؛ پیمانی متشکل از کشورهایی همچون آمریکا، هند و استرالیا. از این ‌رو، ژاپن روی حمایت آمریکا و نتایج حاصل از سفر «دونالد ترامپ» به قاره آسیا حساب باز کرده است.

سه ماه پس از برگزاری نشست کشورهای گروه ۲۰ در هامبورگ، «تارو کونو» وزیر خارجه ژاپن اعلام کرده است که توکیو در جریان سفر ترامپ به آسیا تلاش خواهد کرد تا نظر مثبت او را برای تشکیل چنین پیمانی جلب کند.

ژاپن تلاش دارد علاوه بر هند، استرالیا و آمریکا شماری از قدرت ‌های بزرگ اروپایی را نیز به همراهی با این پیمان فراخواند. در همین زمینه، از انگلیس و فرانسه سخن به میان آمده است.

ائتلاف ضد چینی

«یوایچی شیمادا» پروفسور روابط بین ‌الملل درباره پیمان مشترک کشورهای ژاپن، آمریکا، هند و استرالیا می ‌گوید: «طرح پیمانی که من دیده ‌ام، برای ژاپن بسیار مفید است. اما به همین ترتیب، برای کشورهای آمریکا، هند و استرالیا سودمند خواهد بود.»

به عقیده این پروفسور ژاپنی، این پیمان ظرفیت آن‌ را دارد که کشورهای دیگر و به ‌ویژه کشورهای جنوب شرق آسیا را نیز به خود جذب کند. او می‌ گوید: «داشتن یک جایگزین برای طرح ‌ها و ایده ‌های چین بسیار مهم است. چون شماری از کشورها می ‌توانند جذب برنامه پکن بشوند و پکن پس از جذب این کشورها می ‌تواند این برنامه‌ ها را به سود خود تغییر دهد.»

شیمادا در عین حال معتقد است که چین آن چنان قدرتمند و بزرگ است که بسیاری از کشورهای دیگر قادر به رقابت با آن نیستند. از این ‌رو، ایجاد یک پیمان جدید می ‌تواند مانع از آن شود که این کشورها توسط این پروژه‌ ها جذب پکن شوند.

«گارن مولای» کارشناس سیاست‌ های دفاعی و پروفسور رشته روابط بین ‌الملل دانشگاه «دایتو بونکا» در ژاپن معتقد است که هند از طرح ژاپن برای تشکیل چنین پیمانی استقبال خواهد کرد. به عقیده او، هند از سیاست ‌های توسعه‌ طلبانه چین در منطقه و به ‌ویژه از نقشی که چین در سریلانکا ایفا می‌ کند، ناراضی است و این اقدامات را آشکارا تهدیدی برای امنیت خود ارزیابی می ‌کند.

در چنین شرایطی، نگاه ‌ها به سفر ترامپ به آسیا است. ترامپ قرار است در اوایل ماه نوامبر به آسیا سفر کند.