جذابیت تجاری ایران آشکار است و اتحادیه اروپا هم ابزار لازم برای مقابله با رویکرد جدید رئیس جمهور آمریکا را دارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی نوشت: سیاستمداران اروپایی راهبرد جدید «دونالد ترامپ» را به عنوان سرکشی و سرپیچی آمریکا در نظر گرفتند. کسب و کارهای اروپایی نمی توانند این اقدام را تاب بیاورند.
در روز جمعه ترامپ از تایید توافق هسته ای ایران سر باز زد و تهدید کرد که از آن به طور کامل خارج می شود و تحریم های جدیدی را علیه این کشور اعمال می کند آن را به کنگره ارجاع می دهد. اتحادیه اروپا با عجله برای دفاع از توافق اقدام کرد و تاکید کرد که هیچ کشوری اجازه ندارد به آن پایان دهد. «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «رئیس جمهور آمریکا قدرت بسیاری دارد اما در این خصوص نه.»
ترامپ به کنگره 60 روز فرصت داده است تا محدودیت ها را مجددا بر ایران اعمال کند. بعضی از این محدودیت ها و تحریم ها می توانند بر کسب و کارهای خارج از آمریکا اعمال شوند و به طور بالقوه آنها را مجبور به انتخاب بین بازارهای آمریکا و یا ایران کنند.
«روزبه پارسی» مدیر گروه تحقیقاتی اروپا-ایران مستقر در سوئد که همکاری بین اروپا و ایران را تقویت می کند، گفت: «اکنون شرکت ها منتظرند تا ببینند آیا می توانند بدون اینکه جریمه شوند، سود ببرند یا خیر؟»
جذابیت تجاری ایران آشکار است. ایران کشوری با 80 میلیون نفر جمعیت، با ثروت نفتی زیاد، یک طبقه متوسط بزرگ و تقاضای بالاست. غول های اروپایی مانند زیمنس و توتال در حال حاضر قراردادهای چند میلیارد دلاری به دنبال توافق هسته ای سال 2015 امضا کرده اند.
مدیران و تحلیل گران گفتند که عدم اطمینان در مورد اهداف ترامپ در قبال ایران تاثیر دوگانه ای دارد. کسانی که به تازگی وارد شده اند هنوز دلیلی برای خروج نمی بینند و کسانی که در حاشیه هستند، دلیلی جدید برای تردید دارند.
«علیرضا حق دوست» در هر دو جبهه مشتری هایی دارد. او مدیر اجرایی شرکت مشاور «اندرز» مستقر در «پاریس» پایتخت فرانسه است که به صادرات به ایران کمک می کند. یکی از مشتریانش، یک خرده فروش فرانسوی است که قرار است در هفته جاری با همتایان احتمالی اش در تهران ملاقات کند و پس از سخنرانی ترامپ هم گفت به این سفر خواهد رفت. اما حق دوست به یکی دیگر از مشتریان خود اشاره می کند که یک خرده فروش بزرگ اروپایی است که با آمریکا مراوده تجاری دارد اما به ایران هم علاقه مند است، اما تصمیم گرفته تا زمانی که سیاست ترامپ روشن نشود، دست نگه دارد.
حق دوست گفت: «برخی ها بسیار محتاط هستند. برخی دیگر نیز در بازارهای نوظهور تجربه دارند.»
گروه «آزیموت» ایتالیا یکی از این شرکت هاست. این شرکت هفته گذشته اعلام کرد که 20 درصد از سهام شرکت مدیریت دارایی ایرانی «مفید انتخاب» را خریداری کرده است. «سرجیو آلبارلی» مدیر عامل آزیموت اذعان می کند که خطراتی وجود دارد اما او می گوید دیگر وارد گود شده است.
آلبارلی در یک مصاحبه گفت: «هر فرصتی در 40 سال گذشته در بازارهای نوظهور با خطراتی مواجه می شود.» او گفت که خرید سهام وی کاملا با قوانین و تحریم های موجود سازگار است. آیا این قوانین تغییر خواهد کرد؟ او می گوید: «شاید. من سیاستمدار نیستم و نمی توانم پیش بینی کنم.»
مقامات اروپایی می گویند سعی خواهند کرد از خطرات ناشی از تغییر سیاست آمریکا بر تجارت و کسب و کار شرکت های این قاره جلوگیری کنند. «برونو لی مایر» وزیر دارایی فرانسه روز پنجشنبه در «واشنگتن» پایتخت آمریکا گفت: «ما خواهان شفاف سازی در مورد امنیت قانونی شرکت هایمان هستیم.» «دیوید او سولیوان» سفیر اتحادیه اروپا در آمریکا گفت که اگر کنگره مجددا تحریم ها را بازگرداند، اروپا برای محافظت از منافع مشروع شرکت های ما با تمام ابزار موجود در اختیار ما اقدام خواهد کرد.
اتحادیه اروپا ابزار لازم را دارد. به گفته «علی واعظ» تحلیلگر ایرانی در گروه بحران بین المللی، اروپا می تواند برای مقابله با تحریم های ایالات متحده از آنچه «مقررات مسدود کننده» نامیده می شود، استفاده کند. این مقررات در دهه 1990 اعمال شده است. واعظ گفت که این امر باعث می شود شرکت های اروپایی از اقدامات یک جانبه و خارج از مرزهای آمریکا پیروی نکنند و مشمول جریمه های اعمال شده توسط قانونگذاران آمریکا نشوند.
پارسی می گوید اتحادیه اروپا می تواند اقدامات بیشتری را انجام دهد، پرونده خود را به سازمان تجارت جهانی ارجاع دهد و یا در اقدامی تلافی جویانه، از کسب و کار آمریکایی ها در اروپا ممانعت به عمل آورد. او گفت، اما اروپایی ها ممکن است برای رویارویی آماده نباشند و ممکن است ترجیح دهند از توافق هسته ای در سطح سیاسی دفاع کنند، در حالی که از اقدامات تلافی جویانه اجتناب کنند.
حتی قبل از تغییر موضع ترامپ، شرکت های اروپایی علاقه مند به تجارت با ایران با موانع قانونی بسیاری مواجه بودند.
مارک ورزشی «دکاتلون» فرانسه پایه گذاری قرار است سال آینده اولین فروشگاه خود را در تهران افتتاح کند. این شرکت هیچ دلیلی برای از دست دادن این فرصت طلایی نمی بیند.
اما در اینجا مسئله مالی هم مطرح می شود. چندین بانک بین المللی به دلیل معامله با ایران جریمه شده اند. دکاتلون که در بازار امریکا هم حضور دارد، بیش از شش ماه زمان گذاشت تا بانک های کوچک تری را برای همکاری بیابد.
این در حالی است که از منظر ایران، جریان یافتن سرمایه گذاری و تجارت بهره توافق هسته ای است. اگر این خواسته تامین نشود، انگیزه این کشور برای ماندن در این توافق کاهش می یابد.
«امیر علیزاده» قائم مقام مدیر عامل اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان گفته است هیچ نشانه ای از تلاش شرکت های کوچک و متوسط برای تغییر مسیر دیده نمی شود. بر عکس بسیاری طرح های خود را وارد فاز بعدی کرده اند و در حال انجام تحقیقات در بازار، یافتن شریک و یا ثبت نام شرکت هستند.
دولت های اروپایی چنین اقدامی را تشویق می کنند. در هفته های اخیر انگلیس قراردادی به ارزش 720 میلیون دلار با ایران در بخش انرژی خورشیدی امضا کرده است، و بانک دولتی بی پی آی فرانس (BpiFrance) فرانسه متعهد به ارائه 600 میلیون دلار اعتبار به شرکت های اروپایی در این پروژه شده است. اتریش هم هزینه صادرات را ارائه می کند.
آیا این پشتیبانی با تغییر رویکرد ترامپ تغییر خواهد کرد؟ آلبارلی گفت پیش بینی اینکه سیاستمداران چه خواهند کرد، تنها هدر دادن وقت است.
او گفت: «ما فرصت اقتصادی را می بینیم. البته برخی خطرات سیاسی هم وجود دارد. مشکلی نیست. این هم بخشی از بازی است.»
