بازداشت یک کارمند کنسولگیری آمریکا در ترکیه به اتهام دست داشتن در کودتای نافرجام بلافاصله تبدیل به یک تنش دیپلماتیک بزرگ میان دو کشور و تعلیق خدمات صدور روادید برای شهروندان آمریکایی و ترک شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، خبرگزاری بلومبرگ در گزارش نوشت: بازداشت یک کارمند در کنسولگری آمریکا در ترکیه به اتهام دست داشتن در کودتای نافرجام در ترکیه به سرعت تبدیل به تنش سیاسی بزرگ شد و باعث شد که دولت های هر دو کشور خدمات صدور روادید به شهروندان هر دو کشور را به تعلیق در بیاورند؛ امری که باعث شد بازارهای مالی ترکیه شاهد افول شود.
در گزارش بلومبرگ بحران میان ایالات متحده آمریکا و ترکیه به شکل پرسش و پاسخ به این پرسش ها آمده است که نشان دهنده دلایل وخامت و تنش در روابط دو کشور هم پیمانان از پایان جنگ جهانی دوم تا کنون را نشان می دهد دلایلی که مرتبط با تحولات 15 ماه اخیر و از زمان کودتای نافرجام علیه «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه است.
اردوغان همچنان «فتح الله گولن» روحانی مشهور ترک مقیم در ایالات متحده آمریکا که واشنگتن حاضر به تحویل وی به آنکارا نیست، متهم به دست داشتن در کودتای نافرجام می داند. همچنین اختلاف ها میان دو کشور درباره جنگ سوریه باعث افزایش تنش میان آنها شده است.
اما چرا بازداشت یک کارمند کنسولگیری آمریکا در ترکیه به اتهام دست داشتن در کودتای نافرجام بلافاصله تبدیل به یک تنش دیپلماتیک بزرگ میان دو کشور و تعلیق خدمات صدور روادید برای شهروندان آمریکایی و ترک شد. تنش میان دو کشور رو به فزونی است و اکثریت دلایل این تنش را نمی دانند حالا پشت پرده میان ترامپ و اردوغان چه اتفاقی در حال رخ دادن است که منجر به افزایش تنش شده است:
1-چرا کودتای نافرجام بار دیگر ظاهر شده است؟
برای اردوغان حوادث شب 15 سپتامبر زخم باز می ماند. این کودتا شوکی به دولت اردوغان وارد آورد و سرکوب نشد مگر پس از آن که پارلمان گلوله باران شد و تانگ ها به سوی خیابان های شهرهای اصلی حرکت کردند و نزدیک به 250 نفر کشته شدند.
ترکیه هواداران گولن را متهم به دست داشتن در کودتا کرد و دولت این کشور گفت که هواداران گولن به نهادهای نظامی و دولتی نفوذ کرده اند. تلاش های ترکیه طی پنج ماه گذشته برای بازگرداندن گولن به ترکیه نتیجه بخش نبود و مسئولان آمریکایی نیز بر این مساله اصرار کرده اند که مدارک علیه گولن که در مجتع مسکونی «کومپاوند» در ایالت پنسیلوانیا زندگی می کند، کافی نیست.
2-آیا ترکیه ایالات متحده آمریکا را متهم به دست داشتن در کودتا می کند؟
در گزارش بلومبرگ آمده است که مسئولان دولت اردوغان به دست داشتن ایالات متحده آمریکا در کودتای نافرجام اشاره کردند و این را علنا یکی از وزرای دولت مطرح کرد. واشنگتن این را تکذیب کرد که در این زمنیه اطلاعی دارد لیکن در چشم ترک ها شکست در اخراج گولن به رغم درخواست های مکرر آنکارا، نوعی حمایت ناقص از دولت همکار در سازمان پیمان ناتو است؛ دولتی که هدف یک تمرد نظامی قرار گرفت.
زمانی که ترکیه اقدام به پاک سازی گسترده در پی کودتای نافرجام کرد و طی آن ده ها هزار نفر را بازداشت کرد؛ این اقدام آنکارا را در معرض انتقادهای شدیدی توسط دولت های غربی قرار داد و دولت «باراک اوباما» رئیس جمهور سابق آمریکا نیز از ترکیه انتقاد کرد؛ امری که منجر به دوری بیشتر آمریکا و ترکیه از هم شد. طی این بازداشت های گسترده برخی از شهروندان آمریکایی نیز بازداشت شدند.
3-آیا اوضاع در دوران ریاست جمهوری ترامپ تغییر کرد؟
به ظاهر روابط دو کشور در دوران ترامپ رو به بهبودی رفت. دو رئیس جمهور ماه گذشته در نیویورک با هم دیدار کردند و ترامپ گفت که اردوغان« دوست وی خواهد شد» و «به درجات بسیار بالایی می رسد» لیکن این رویارویی کنونی اشاره به این دارد که اختلاف ها میان دو کشور به شکل ساختاری حل نشده است.
4-اختلافات درباره سوریه چیست؟
در دوران ریاست جمهوری اوباما دولت ایالات متحده آمریکا تصمیم گرفت که در جنگ علیه گروه تروریستی داعش با سوریه با شبه نظامیان کرد به عنوان همپیمان قابل اعتماد تکیه کند. ایالات متحده آمریکا حمایت گسترده ای را از کردها از جمله حمایت هوایی طی درگیری با داعش را تأمین کرد.
ترکیه به شدت این ائتلاف را رد کرد و بر ایالات متحده فشار زیادی آورد تا از آن چشم پوشی کند زیرا کردهای سوریه با گروه شورشی کرد در ترکیه که برای خودمختاری در مناطق کردنشین در ترکیه می جنگد و دولت های دو کشور آن را در فهرست تروریسیم قرار داده اند، در ارتباط هستند.
ترکیه از ترامپ خواست که در این سیاست بازنگری شود لیکن ترامپ به جاری کاهش حمایت از کردهای سوریه آن را دو برابر کرد به طوری که تسلیح کردهای سوریه را به شکل مستقیم انجام داد. نیروهای ترکیه نیز به کردهای مورد حمایت ایالات متحده آمریکا در سوریه حمله کردند.
5-آیا ترکیه به دنبال هم پیمانان دیگری است؟
نشانه هایی وجود دارد مبنی بر اینکه ائتلاف ترکیه و روسیه عمیق تر می شود به رغم آن که این دو کشور از طرف های متفاوت و متضاد با هم در جنگ سوریه حمایت می کنند و میان این دو کشور دو سال سال پیش زمانی که ترکیه یک جنگنده روسیه را به دلیل نقض حریم هوایی اش برای چند ثانیه، سرنگون کرد، نزاع رخ داد.
امروز اردوغان به طرح روسیه و ایران برای آتش بس میان نیروهای دولتی سوریه و گروه های مسلح در چهار منطقه کاهش تنش ملحق شده و نیروهایش را نیز برای کمک به این طرح اعزام کرده است.
در گزارش بلومبرگ همچنین آمده است که ترکیه با خرید سامانه دفاع موشکی(اس 400) به رغم اعتراض های غربی ها موافقت کرده است.همچنین «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه نیز ماه گذشته به آنکارا سفر کرد تا شام را با همتا و «دوست» ترک خود یعنی اردوغان بخورد.
6- چه چیزی باعث باقی ماندن ترکیه در همپیمانی با غرب می شود؟
در گذشته منافع مشترکی وجود داشت که باعث شد از شدت گرفتن تنش و اختلاف ها و تبدیل شدن آن به شکاف جلوگیری می کرد و این منافع همچنان باقی است.اقتصاد ترکیه از ناتوانی خارجی بزرگی رنج می برد امری که باعث می شود به سرمایه گذاران خارجی که بیشتر آنها آمریکایی هستند یا حداقل از اقدام های واشنگتن تبعیت می کنند، وابسته باشد.
در عین حال، ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه اسلامی متحدان چندانی ندارد تا بتواند به آنها تکیه کند زیرا ستاره روسیه و همپیمان ایرانی اش رو به صعود است. ترامپ خودش را برای مواجهه شدید با ایران آماده می کند و چه بسا مایل نیست که ترکیه را که دومین ارتش بزرگ در ناتو را دارد دور کرده و به اردوگاه مخالف هل دهد.
