آنچه باید درباره انتخابات امروز در آلمان بدانیم

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، خبرگزاری آلمان در گزارشی نوشت: انتخابات فدرال در آلمان معمولا بیشترین میزان مشارکت را دارد. گروهی از شهروندان می ‌توانند با همیاری داوطلبانه و افتخاری خود، به فرایند اداری انتخابات کمک کنند.

آلمان با 61.5 میلیون نفر واجد حق رای، و سه میلیون رای اولی در آستانه انتخابات سراسری قرار دارد. نظم و انضباط آلمانی ها در جهان زبانزد است. این ویژگی در مدیریت اخذ رای در حوزه‌ های رای‌ گیری نیز دیده می ‌شود.

افراد داوطلب می‌ توانند با همیاری در حوزه‌های انتخاباتی، در فرایند رای ‌گیری مشارکت داشته باشند. این فعالیت مدنی و افتخاری، مستلزم علاقمندی شخصی و ارائه معرفی ‌نامه از طرف یکی از احزاب یا شهرداری حوزه انتخابیه است.

در اینجا به برخی از اصول انتخاباتی در آلمان اشاره ای داریم:

حوزه‌ ها راس ساعت 8 صبح باز می ‌شوند و راس ساعت 18 بسته می ‌شوند و هیچ استثنایی برای رای دادن در خارج از این بازه زمانی وجود ندارد.

کسانی که هنگام اتمام زمان رای ‌گیری در حوزه‌ ها باشند، همچنان اجازه دارند رای دهند اما کسی بیرون از ساختمان پس از انقضای مهلت اجازه ورود ندارد.

 شمارش آراء، دستی است و بلافاصله پس از اتمام مهلت رای ‌گیری، از ساعت 18 شروع می ‌شود.

اندکی پس از پایان رای ‌گیری، نتایج نخستین شمارش آراء اعلام می ‌شود. تجربه نشان می ‌دهد که نتایج رسمی انتخابات با نتایجی که راس ساعت 18 بعدازظهر اعلام می‌ شود، عملا تفاوت فاحشی ندارند. نتایج رسمی انتخابات در ساعات اولیه روز 25 سپتامبر اعلام خواهد شد.

وقتی صندوق ‌ها باز می ‌شوند و همه آراء برای شمارش روی زمین یا روی میز ریخته می ‌شوند، همگان می ‌توانند شمارش آراء را ببینند.

رای ‌دهندگان در آلمان، صرفا در حوزه‌ های انتخاباتی مشخصی رای می‌ دهند که در تقسیم ‌بندی اداری محل سکونت‌ شان قرار دارد.

نتایج هر حوزه پس از شمارش دستی، وارد رایانه های مخصوص می ‌شود و از این مرحله به بعد، انتقال آمار الکترونیک خواهد بود.

اعلام نتایج حوزه‌ ها به میزان آراء آن حوزه بستگی دارد. برخی حوزه‌ ها در مناطق کم‌ جمعیت‌، در طول 10 ساعت حدود 10 تا 15 مراجعه ‌کننده دارند و در برخی حوزه‌ ها هزاران نفر رای می ‌دهند.

تاکنون در انتخابات پارلمانی آلمان، زمان رای‌ گیری تمدید نشده است. رای‌ دهندگان در همان فاصله مقرر، به حوزه‌ ها رجوع می ‌کنند.

میزان مشارکت در انتخابات سراسری آلمان معمولا از سایر انتخابات بالاتر است. در انتخابات فدرال، مشارکت بین 70 تا 80 درصد است و در انتخابات ایالتی کمتر و حدود 50 درصد. در انتخابات شورای شهر و شهرداری این روند کمتر هم می ‌شود و در انتخابات پارلمان اروپا اشتیاق به کمترین میزان می ‌رسد اما از 50 درصد کمتر نمی‌ شود.

حوزه ‌های رای ‌گیری معمولا مدارس آلمان هستند. متصدی برگزاری انتخابات وزارت کشور، و عامل اجرایی آن حوزه های مربوطه در شهرداری ‌‌ها هستند.

واجدان حق رای، یک ماه مانده به روز انتخابات، دعوت ‌نامه ‌ای رسمی (کارت انتخابات) دریافت می ‌کنند. چنان چه کسی به دلایلی نتواند شخصا در روز انتخابات رای بدهد، می ‌تواند تقاضای وکالت کند یا برای رای کتبی و از راه دور درخواست بدهد.

وظیفه مسئولان حوزه‌ های رای‌ گیری، نظارت بر فرایند دموکراتیک، آزاد، محرمانه و منظم در روز انتخابات است.

محرمانه بودن رای به این معناست که رای ‌در فضای خصوصی (کابین) به صندوق انداخته می‌ شود و رای ‌دهنده خودش تصمیم می ‌گیرد که به چه کسی و چه حزبی رای دهد.

والدین حق ندارند فرزندانی را که قادر به خواندن و نوشتن هستند، همراه خود به کابین رای‌ گیری ببرند. نظارت بر این امر از وظایف سرپرست حوزه رای‌ گیری است.

مسئول حوزه رای ‌گیری باید مراقب باشد که هیچ دخالتی از سوی همراهان رای ‌دهنده در فرایند رای‌ گیری صورت نگیرد.

افراد سالخورده و بیماران اجازه دارند با کمک یک پرستار یا همراه رای دهند؛ اما رای باید محرمانه بماند.

سرپرست های حوزه‌ های رای‌ گیری باید کلیه جزئیات رای گیری را پروتکل و نتیجه شمارش آرا را تلفنی به مسئول مربوطه در شهرداری منطقه اعلام کنند.

مسئول دریافت آمار حوزه‌ ها در شهرداری، موظف است نتایج را با میزان واجدین حق رای در هر حوزه تطبیق دهد و صحت آنها را کنترل کند.

مشخصا کنترل می‌ شود که اگر در حوزه ‌ای 800 نفر حق رای داشته‌ اند، چه تعداد از این حق استفاده کرده ‌اند و تک ‌تک آراء چگونه نسبت به احزاب تقسیم شده‌ اند.

اگر در آمار اعلامی حوزه‌ ها، در جمع و تفریق‌ ها تنها یک رای جابجا شده یا در مورد برگه ‌ای تردیدی وجود داشته باشد، دوباره همه چیز از اول شمارش می ‌شود.

ضریب درستی پیش‌ بینی‌ ها در انتخابات آلمان بسیار بالاست. علت این است که نهادهای نظرسنجی، یک جامعه آماری نمونه از قشرهای اجتماعی را ملاک می ‌گیرند. این نمونه حداقل از 1002 نفر تشکیل می ‌شود.

آلمان به 299 دایره اداری تقسیم شده که هر کدام حدودا 250 هزار نفر جمعیت دارند. بر اساس قانون اساسی آلمان، از هر منطقه یک کاندیدا مستقیما به مجلس می ‌رود. هر حزب نیز برای هر دایره انتخاباتی می‌ تواند یک کاندیدا معرفی کند.

آلمانی ها در انتخابات پارلمانی دو رای می ‌دهند: یکی رای به فرد که موجب می ‌شود کاندیدای مورد نظر مستقیما وارد مجلس ‌شود. دوم رای به احزاب که به این وسیله، تعدادی نماینده به صورت غیرمستقیم وارد مجلس سراسری می‌ شوند.

احزاب باید لیست ایالتی تعیین کنند و تعداد کاندیداها در این لیست به نسبت ایالت است. احزابی می ‌توانند سهم بگیرند که از حد نصاب 5 درصد عبور کرده یا سه کاندیدای مستقیم داشته باشند.

احزابی که بیشترین درصد آراء را آورده ‌اند، می ‌‌توانند دولت ائتلافی تشکیل دهند. صدراعظم از حزبی خواهد بود که بالاترین درصد آراء را کسب کرده باشد.

بر اساس قانون اساسی آلمان، بوندس ‌تاگ 598 نماینده دارد. سرنوشت 299 کرسی مستقیما با رای نخست به نمایندگان حوزه‌ های انتخابی تعیین می ‌شود و 299 نماینده نیز از طریق رای دوم به احزاب مشخص می‌ شوند. شهرهای بزرگ ‌تر در قیاس با شهرهای کوچک ‌تر، تعداد نماینده‌ بیشتری به پارلمان می ‌فرستند.

ویژگی سیستم رای ‌گیری آلمان این است که صاحبان حق رای می ‌توانند درباره هر دو رای خود جداگانه تصمیم بگیرند. به این ترتیب، مثلا یک شهروند آلمانی می‌ تواند رای نخست خود را به نامزد حزب دموکرات مسیحی بدهد و رای دوم خود را به حزب دموکرات آزاد و از این طریق به آن حزب برای ورود به پارلمان و تشکیل دولت ائتلافی با حزب دموکرات مسیحی کمک کند.

در شرایط کنونی پنج حزب در بوندس ‌تاگ حضور دارند: حزب دموکرات مسیحی، یعنی حزبی که رهبری آن را «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان در اختیار دارد. این حزب در پیوند با حزب سوسیال مسیحی است که در ایالت «بایرن» فعالیت دارد. سه حزب دیگر موجود در مجلس آلمان عبارتند از حزب سوسیال دموکرات، حزب سبزها و حزب چپ‌ های آلمان.

برخلاف سیستم انتخاباتی در کشورهایی همچون فرانسه و آمریکا، شرکت‌ کنندگان در انتخابات مستقیما صدراعظم را برنمی‌ گزینند. مجلس باید پس از پایان انتخابات و حداکثر یک ماه پس از آن تشکیل جلسه دهد. اگر مذاکرات مربوط به تشکیل ائتلاف پیش از آن موفقیت ‌آمیز بوده باشد، ممکن است که بوندس ‌تاگ پیش از آن تشکیل جلسه دهد. نامزد اصلی آن حزبی که بیش از سایر احزاب رای به دست آورده باشد، به عنوان صدراعظم انتخاب می ‌شود.

در آلمان محدودیتی برای تداوم کار صدراعظم وجود ندارد و یک نفر می ‌تواند چند دوره به طور متوالی این مقام را از آن خود کند. اما تاکنون هیچ صدراعظمی در آلمان 16 سال در راس قدرت نبوده است. در صورت پیروزی مرکل، دوره زمامداری او به 16 سال خواهد رسید.

محبوبیت آنگلا مرکل و برتری حزب او

اکثر ناظران آلمانی موفقیت های اتحاد دموکرات مسیحی و افزایش هواداران آن را تنها به حساب محبوبیت مرکل گذاشته اند.

آخرین نظرسنجی سه موسسه پژوهشی «آلنسباخ»، «فورسا» و «ایزنا» که نتایج آنها روز چهارشنبه گذشته منتشر شد، نشان می دهند که حزب اتحاد دموکرات مسیحی به رهبری مرکل بیش از 36 درصد و حزب سوسیال دموکرات به رهبری «مارتین شولتس» رقیب انتخاباتی او 22 درصد رای خواهند آورد.

در فوریه امسال، پس از آن که مارتین شولتس به عنوان رهبر حزب سوسیال دموکرات و نامزد این حزب برای رقابت با آنگلا مرکل بر سر مقام صدراعظمی برگزیده شد، تعداد طرفداران حزب سوسیال دموکرات ناگهان با سرعتی برق آسا بالا رفت.

نظرسنجی های فوریه و آوریل امسال نشان می دادند که دست کم نیمی از مردم آلمان مایل هستند که مرکل جای خود را در کاخ صدراعظمی به مارتین شولتس بسپارد و تنها 39 درصد هنوز مرکل را برای این مقام شایسته می دانند.

در این دو ماه، رسانه های آلمانی با تکیه بر نظرسنجی ها بارها نوشتند که مردم آلمان از مرکل خسته شده اند.

اما این روند به سرعت تغییر یافت. در فاصله سه ماه بعد، اتحاد دموکرات مسیحی به رهبری مرکل در انتخابات سه ایالت مهم آلمان بر حزب سوسیال دموکرات پیروز شد و در همه نظرسنجی های بعدی، طرفداران این حزب دست کم 10 درصد بیش از طرفداران حزب سوسیال دموکرات بودند.

در نظرسنجی ماه ژوئن، 60 درصد از اعضای اتحاد دموکرات مسیحی اعلام کردند که در انتخابات امسال به مرکل رای خواهند داد.

در سه سال اخیر، بسیاری از چهره های سیاسی و احزاب دست راستی آلمان کوشیدند سیاست پناهندگی مرکل را به پاشنه آشیل او تبدیل کنند. بسیاری از منتقدان نیز گفتند و نوشتند که صدراعظم پناهجویان را در اجرای خواست سرمایه داران راه داده است، زیرا آنها به نیروی کار ارزان نیاز دارند.

اما مقاومت صدراعظم آلمان آنها را خلع سلاح کرد. مرکل همواره تاکید داشت که دولت او نمی توانسته انسان های آواره ای را که از لهستان و مجارستان رانده شده بودند در سرمای سیاه زمستان پشت مرزها رها کند و آلمان آنقدر توانایی دارد که بر این بحران نیز پیروز شود.

آرامش همیشگی و پافشاری جسورانه بر سر اصولی که به آن باور دارد یکی از مهم ترین دلایل محبوبیت مرکل در میان اکثریت آلمانی ها است. در عین حال، نقش ثبات و رشد اقتصاد آلمان را نیز در سال های بحرانی نمی توان نادیده گرفت. اقتصاد آلمان در دوران 12 ساله صدراعظمی مرکل هر سال بین یک تا سه درصد رشد داشته است.

دلایل ناکامی مارتین شولتس

ناظران بر این باورند که پشتیبانی «گرهارد شرودر» صدراعظم پیشین آلمان از مارتین شولتس به جای آن که به او کمک کند، از محبوبیت او کاسته است.

گرهارد شرودر که در انتخابات میان دوره ای سال 2005 از آنگلا مرکل شکست خورد، در این سال ها از روسای گازپروم بوده و به تازگی از سوی دولت روسیه به عضویت هیئت مدیره «روس نفت» درآمده است. بسیاری از آلمانی ها خواستار قطع مزایای صدراعظم پیشین برای شرودر شده اند.

یک دلیل دیگر کاهش نفوذ سوسیال دموکرات ها آن است که آنها در گذشته نشان داده اند در جایگاه اپوزیسیون از حقوق کارگران و قشر محروم و مستضعف دفاع می کنند، اما وقتی به قدرت می رسند برای ماندن بر مسند قدرت در مسیر جذب آراء محافظه کاران گام بر می دارند.

آیا پیروزی مرکل حتمی است؟

هنوز پیروزی مرکل کاملا قطعی نیست چون با وجود پیشتازی حزب او در نظرسنجی ‌ها، هنوز تعداد زیادی از رای ‌دهندگان تصمیم نهایی خود را نگرفته ‌اند و در نظرسنجی‌ ها حدود 45 درصد نام مارتین شولتز را به زبان می ‌آورند. اما حزب شولتز - حزب سوسیال دموکرات - در نظرسنجی‌ ها 14 درصد از حزب مرکل عقب است و بعید است بتواند این فاصله را تا روز رای‌ گیری جبران کند.

او در تنها مناظره انتخاباتی نتوانست ضربه ‌ای کاری به مرکل بزند و درخواست‌ هایش برای مناظره دوم هم راه به جایی نبرد.