بسیاری از شواهد نشان می دهد عربستان سعودی از حج استفاده سیاسی می کند، از آن در جهت تقویت مواضع خود در جهان اسلام استفاده می کند و دشمنان خود را از ایران گرفته تا سوریه و قطر به واسطه آن متمایز می کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت: بیش از 1.7 میلیون مسلمان از سراسر جهان برای آغاز مناسک سالانه حج در این هفته وارد عربستان سعودی شده اند. زمانی که آنها در مکه - یکی از اماکن مقدس مسلمانان - باشند، به هر بهانه ای مدام به آنها یادآوری می شود که خاندان آل سعود تنها نگهبان این مکان است.
پرتره های بزرگ از پادشاه و بنیانگذار این کشور در لابی های هتل های سراسر این کشور آویزان شده است. یک برج بزرگ عظیم با نام سلف پادشاه سلمان، چراغ های سبز فلورسنت خود را بر روی نمازگزاران می تاباند. یک صحن جدید مسجد بزرگ مکه با نام شاه سابق سعودی نامگذاری شده و یکی از ورودی های مسجد نیز به نام دیگری است.
این تنها یکی از راه های بسیاری است که عربستان سعودی از حج استفاده سیاسی می کند و از آن در جهت تقویت موضع خود در جهان اسلام استفاده می کند و دشمنان خود را از ایران گرفته تا سوریه و قطر به واسطه آن متمایز می کند.
حج مدت هاست که به بخشی از سیاست بازی های عربستان سعودی تبدیل شده است.
تقریبا 100 سال است که خاندان آل سعود تصمیم گرفته اند که چه کسی وارد مکه بشود و چه کسی نشود، برای زائران از کشورهای مختلف سقف تعیین می کند، ویزا را از طریق سفارتخانه های عربستان سعودی در خارج از کشور تسهیل بخشد و اقامتگاه هایی برای صدها هزار نفر در داخل و اطراف مکه ایجاد کند.
این پادشاهی برای مدیریت جمعیت عظیمی که هر ساله به مکه می آیند، اعتبار دریافت کرده است. و در صورت وقوع حادثه طی این مناسک سرزنش نمی شود.
دولت سوریه می گوید مقامات عربستان همچنان محدودیت هایی را برای شهروندان سوری که مایل به شرکت در حج هستند، اعمال می کند. عربستان سعودی هیچ روابط دیپلماتیکی با دولت «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه ندارد و از سال 2012، از همه سوری ها خواسته برای گرفتن ویزا از کشور ثالث اقدام کنند.
بعد از تنش میان عربستان سعودی و قطر و زمانی که این پادشاهی و سه کشور دیگر عربی در سال جاری تمامی ارتباطات دیپلماتیک و حمل و نقل خود را با قطر قطع کردند، حج بیشتر درگیر سیاست بازی ها شدند. به طور شگفت انگیزی این ماه عربستان سعودی اعلام کرد که مرز خود را بر روی زائران قطری برای انجام حج باز خواهد گذاشت و پادشاه سلمان در طول حج به فرآیند پرواز و اقامت قطری ها کمک خواهد کرد.
با این حال، سعودی ها این کار را پس از آن انجام دادند که با «شیخ عبدالله آل ثانی» یکی از اعضای خانواده سلطنتی قطر که خارج از قطر ساکن است، دیدار کردند. خانواده وی بیش از چهار دهه پیش تبعید شدند.
گفته می شود که عربستان با این کار قصد تقویت موضع شیخ عبدالله و تضعیف مشروعیت امیر کنونی قطر را داشته است.
«گرده نونمان» استاد روابط بین الملل و مطالعات خلیج فارس در دانشگاه «جورج تاون» در قطر می گوید که حرکت عربستان سعودی «یک تبلیغات شفاف» بود.
وی گفت: «با توجه به اینکه حضور قطر در حج به وضوح تحت تأثیر تحریم ها قرار گرفته است، حج به طور واقعی سیاسی شده است - هیچ شکی هم وجود ندارد.»
دولت قطر علنا از اقدامات برای تسهیل حج استقبال کرده است، اما از عربستان سعودی نیز خواسته است که «از حج به عنوان ابزاری برای دستکاری سیاسی استفاده نکند.»
کمیته حقوق بشر قطر قبلا از محدودیت هایی که عربستان بر اتباع این کشور برای حضور در حج اعمال کرده است، با سازمان ملل شکایت کرده بود. «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان سعودی گفت که این شکایت قطر «اعلام جنگ» علیه مدیریت پادشاهی بر این مکان مقدس محسوب می شود و پادشاهی قطر متهم به تلاش برای سیاسی کردن حج است.
در حالی که حج یک ستون اصلی دین اسلام است، نگهداری از اماکن مقدس، ستون مشروعیت و قدرت خانواده آل سعود محسوب می شود.
دو سال پیش دستکم 2426 نفر در ازدحام جمعیت در مناسک حج جان خود را از دست دادند. 464 نفر از کشته شدگان ایرانی بودند. در آن زمان بحث هایی در مورد واگذاری کنترل این اماکن به یک نهاد مستقل مطرح شد اما عربستان این ایده را رد کرد و آن را تلاش برای سیاسی سازی حج دانست.
در سال 1987 هم با کشته شدن بیش از 400 زائر ایرانی در مراسم حج در مکه روابط دو کشور تیره و تار شد.
