تیلرسون با ظریف تماس بگیرد

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، روزنامه محافظه کاران آمریکایی (امریکن کانزروتیو) در گزارشی نوشت: هنگامی که 10 ملوان آمریکایی در سال گذشته در آب های خلیج فارس به بازداشت ایران درآمدند، «جان کری» وزیر خارجه وقت توانست در کمتر از 16 ساعت آزادی آنها را تضمین کند. او با استفاده از یک ابزار قابل توجه این پیروزی خیره کننده را به دست آورد: تلفن.

در عرض چند ساعت پس از دستگیری این ملوانان، کری با «محمدجواد ظریف» همتای ایرانی خود تماس تلفنی گرفت. آنها در همان شب پنج بار با هم تلفنی صحبت کردند، اما در تماس دوم با هم به توافق رسیدند. مکالمات بعدی به منظور رسیدگی به مسائل مربوط به تدارکات و حل مشکلات و سوء تفاهم هایی بود که در طول مسیر به وجود آمده بود.

به عنوان مثال، در یک زمان کشتی ها و بالگردهای نیروی دریایی آمریکا به جزیره ایرانی که ملوانان آمریکایی نگهداری می شدند، نزدیک شدند. ظریف به کری گفت: «لطفا به نیروی دریایی خود بگویید نزدیک نشوند.» لحن صدای او فوریت موضوع را نشان می داد. «ما قصد درگیری نظامی نداریم. اما اگر هواپیماهای شما نزدیک شوند، ما مشکلات جدی خواهیم داشت.» کری بلافاصله وارد عمل شد و با ژنرال «جوزف دانفورد» رئیس ستاد مشترک ارتش تماس گرفت و از او خواست تا عقب نشینی کند. کری به طور کلی گفت: «ما در حال تشدید خطرات در باره این موضوع هستیم.» دانفورد پیروی کرد و از رویارویی خطرناک اجتناب کرد: «آنها به ما نشان دادند که آنها این بچه ها (ملوانان) را آزاد می کنند، بنابراین ما باید اکنون بالگردها را بازگردانیم و اگر این مسئله واقعی باشد، آزمایش می کنیم.» ظریف برای اثبات اینکه امنیت ملوانان تامین می شود، عکسی از آنها را از حساب جیمیل خود به ایمیل وزارت خارجه آمریکا فرستاد.

برای کری و ظریف دو سال طول کشید تا توانستند از طریق مذاکرات جدی به نقطه ای برسند که بتوانند بحران های پیش بینی نشده مانند بازداشت ملوانان آمریکایی را به سرعت حل کنند. اما هنگامی که کانال ارتباطی برقرار شد، کاربرد و کارایی آن غیر قابل انکار بود.

امروزه بحران های پیش بینی نشده زیادی وجود دارد که خطر رویارویی مستقیم میان آمریکا و ایران - و در واقع کل خاورمیانه - را به وجود می آورد. آمریکا و ایران علاقه مشترکی به شکست داعش در عراق دارند، اما پس از آزادی شهر «موصل»، تعادل منافع آنها می تواند آنها را در جهت مقابله بیشتر قرار دهد. پویایی مشابهی نیز در مورد سوریه پیش بینی می شود. علاوه بر این، تنش ها در خلیج فارس در حال افزایش است زیرا عربستان سعودی به نظر می رسد از دولت ترامپ چراغ سبز گرفته تا درگیری ها و قلدری های خود را دو چندان کند.

«رابرت گیتس» وزیر دفاع پیشین آمریکا در مورد هدف نهایی سعودی ها هیچ توهمی نداشت. او در سال 2010 به همتای فرانسوی خود گفت که «سعودی ها همیشه می خواهند با چراغ سبز آمریکا با ایرانیان مبارزه کنند.» از آن زمان عربستان اشتیاق نشان داده که جنگ میان ایران و آمریکا تنها افزایش یابد.

با وجود این نقاط ضعف، دولت ترامپ و «رکس تیلرسون» وزیر خارجه اجازه داده است که خط ارتباطی این کشور با تهران سرد شود. با وجود خطر قابل توجهی از بروز جنگ، بین تیلرسون و ظریف هیچ تماس تلفنی انجام نشده است. هیچ تلاشی هم برای حل تنش ها به صورت دیپلماتیک صورت نگرفته است.

هنگامی که از تیلرسون در طول سفرش به پادشاهی عربستان سعودی در مورد دیپلماسی با ایران پرسیده شد، تیلرسون گفت که او قصد این کار را ندارد؛ اگر چه احتمال آن را در آینده نیز رد نکرد.

این کار خوبی نیست. مسئولیت اصلی رئیس جمهور و دولت او حفظ امنیت آمریکا است و زمانی که از تمامی گزینه های موجود خسته شوند، نیروهای آمریکایی را در معرض خطر قرار می دهند.

در هر حالت، دولت ترامپ نه تنها شکست می خورد، بلکه این شکست سنگین خواهد بود؛ زیرا حتی سعی در آزمودن گزینه های موجود نیز نکرده است. آمریکا در مسیر یک جنگ ویرانگر دیگر در خاورمیانه قرار دارد و بدون اینکه به دیپلماسی اجازه ورود دهد، در حال به خطر انداختن منافع ملی آمریکا است. دیگر دشمنان بالقوه در جهان این رفتار را به عنوان پایان رفتارهای صلح آمیز آمریکا می بینند. آیا ما می خواهیم به آن بازیگران پیام بدهیم که آمریکا اول شلیک کرده و بعد تازه پیگیر قضیه شده است؟!

«جورج دبلیو بوش» برای آغاز جنگ عراق دستکم تلاش کرد نظر افکار عمومی را جلب کند. و با وجود آنکه او جرقه ای را  زد که اشتباه بود، جنگ عراق را به رای گیری در کنگره گذاشت. اگرچه بوش از دیپلماسی اجتناب کرد با این وجود توضیح داد که چرا دیپلماسی دیگر گزینه روی میز نیست. ترامپ و تیلرسون به سادگی حتی به خود زحمت این کار را نمی دهند.

بی نظمی در دولت ترامپ، آمریکا را به خطر می اندازد و جان نظامیان آمریکایی و زنان را به خطر می اندازد. اگر قرار بود تیلرسون در اتاق فرمان ترامپ در جهت درست حرکت کند، او نیاز داشت شخصا وارد عمل شود.

قبل از آنکه تنش با ایران به نقطه ای غیرقابل بازگشت برسد، دیپلماسی باید فرصت اجرا داشته باشد. این مسئولیت تیلرسون است. مدیر عامل سابق شرکت «اکسون موبیل» قطعا شماره تلفن ظریف را دارد. اکنون زمان آن است که با او تماس بگیرد.