قرارداد مهم ایران با شرکت فرانسوی توتال و اعلام قطر مبنی بر این که به میزان قابل ملاحظه ای تولید گاز را افزایش می دهد، می تواند آمریکا و متحدان آن را در خلیج فارس به چالش بکشد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، شبکه تی آر تی ترکیه در گزارشی نوشت: هفته گذشته در میان وقایع غم انگیز که صلح شکننده در خلیج فارس فارس را تهدید می کردند، دو اعلامیه مهم، کارت های امنیت انرژی منطقه ای را – اگر نخواهیم آن را جهانی بخوانیم - تغییر دادند.
در روز سه شنبه قطر از افزایش 30 درصدی تولید گاز طبیعی مایع طی پنج تا 7 سال آینده خبر داد. این تصمیم از سوی کشوری که در حال حاضر بزرگ ترین تولید کننده گاز طبیعی مایع در جهان است، به معنای افزایش عرضه، در نتیجه کاهش قیمت ها و اسیب جدی به ترازنامه های شرکت های انرژی به ویژه در آمریکای شمالی خواهد بود.
این اعلام تنها ضربه ای نبود که به امید «دونالد ترامپ» برای سلطه بخش انرژی آمریکا زده شد، زیرا تنها یک روز پیش از آن شرکت نفت توتال قرارداد تاریخی با ایران را امضا کرد که مهم ترین قرارداد سرمایه گذاری از زمان امضای توافق هسته ای و لغو تحریم ها بود. این قرارداد به منظور توسعه فاز 11 میدان «پارس جنوبی» به عنوان بزرگ ترین میدان گازی در جهان محسوب می شود.
با این تصمیم، توتال نخستین شرکت نفتی غربی است که دو سال بعد از لغو تحریم ها علیه ایران در سال 2015 مجددا وارد بازار این کشور شد. این قرارداد اجازه می دهد فرانسوی ها 50.1 درصد از کنسرسیوم شرکت ملی چینی 30 درصد و شرکت پتروپارس ایران را باقی سهام آن در اختیار بگیرد.
این سرمایه گذاری که ارزش قرارداد آن 4.8 میلیارد دلار ارزیابی می شود، به ایران امکان افزایش بودجه مالی مورد نیاز را می دهد و خروجی مثبتی از مذاکرات هسته ای و آزاد سازی اقتصاد آن را نشان می دهد. این قرارداد همچنین هوای تازه ای را به بدنه دولت «حسن روحانی» رئیس جمهور این کشور خواهد دمید که وعده داده است به لطف جذب سرمایه گذاری خارجی 50 میلیارد دلاری، اقتصاد این کشور را سر و سامان دهد. با این حال چندین سال پس از ریاست جمهوری او، به ویژه به دلیل ترس از انتقام گیری آمریکا، سرمایه گذاری ها به ندرت در کانون توجه سرمایه گذاران بوده است.
برخی تندروها در ایران نیز از مخالفان این توافق محسوب می شوند و معتقدند نباید برای مدیریت صنعت نفت و گاز به شرکت های خارجی وابسته بود.
اما همان طور که «بیژن نامدار زنگنه» تایید کرده است این کشور از سرمایه و علوم فنی لازم برای توسعه میدان گاز طبیعی که می تواند ایران را به صحنه مرکزی ژئوپلیتیک انرژی باز گرداند، برخوردار نیست. توتال که تکنولوژی آن برای توسعه مجتمع «راس لافان» قطر حرف اول را می زند، ایده آل ترین شریک برای ایران محسوب می شود.
با وجود تحریم های آمریکا، این شرکت فرانسوی همواره حضور خود را در ایران حفظ کرده است و این کشور را در مذاکرات در بخش انرژی پیشتاز شرکت های «شل» هلند و «انی» ایتالیا قرار داده است.
هم ایران و هم شرکت توتال در این معامله برنده خواهند شد. توتال امیدوار است که این توافق فرصت های دیگری را در بخش های نفت، گاز و پتروشیمی ایران ایجاد کند. تهران پس از روسیه، منبع دومین ذخایر بزرگ گاز در جهان است و چهارمین ذخایر نفت جهان را هم در اختیار دارد بنابراین پتانسیل های آن برای توتال بالاست. از دیدگاه دولت ایران، امید است که ورود توتال باعث تشویق سایر شرکت های غربی و آسیایی برای نفوذ و سرمایه گذاری در تهران شود.
امضای قرارداد توتال و ایران به رغم خصومت واشنگتن که مانع عادی سازی روابط اقتصادی ایران با سایر نقاط جهان شده است، صورت گرفت. بانک های بزرگ بین المللی از ترس اقدامات تنبیهی واشنگتن از همکاری با ایران سر باز می زنند.
مجلس سنای آمریکا در اواسط ماه ژوئن تحریم های جدیدی را علیه ایران تصویب کرد. در حالی که این قانون هنوز باید توسط مجلس نمایندگان بررسی و تصویب، و توسط رئیس جمهور امضا شود، تهران آن را اقدامی خلاف مفاد برجام می داند.
حتی در فرانسه که خشم آمریکا در سال 2014 به جریمه 9 میلیارد دلاری بانک فرانسوی «بی ان پی پاریباس» منتهی شد، باز هم این کشور پیشتاز سرمایه گذاری در ایران و در دست گرفتن ابتکار عمل است. همان طور که «پاتریک پویان» مدیر اجرایی توتال در مراسم امضای قرارداد در پیامی روشن به ترامپ گفته بود: «هدف توتال ساخت پل است، نه دیوار.»
از دیدگاه ژئوپلیتیک، این تحولات اخیر در معادن انرژی منطقه ای، دو تغییر عمده را برجسته می کند: اولا، فرانسه به عنوان قدرتی ظاهر شد که اعلام آمادگی کرد که می خواهد در زمینه مسائل انرژی مقابل دولت ترامپ قرار گیرد. «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور جدید فرانسه از رویارویی درباره تغییرات اقلیمی معاهده پاریس تا ابتکارات ژئوپولتیک در خاورمیانه آماده است تا آمریکایی ها را به چالش بکشد.
دوما، به نظر می رسد که قطر و ایران همزمان، عربستان سعودی را در بازی های خود گرفتار کرده اند. هنگامی که عربستان سعودی تصمیم گرفت که امتیازات خود را در زمینه تولید نفت نادیده بگیرد و در جنگ قیمت نفت دخالت کند، مقامات در ریاض قصد داشتند سیاست های دولت اوباما را متوقف کنند که آنها را به عقب بازگرداندند.
در حال حاضر قطر و ایران تاکتیک مشابهی را با افزایش تولید گاز طبیعی مایع در پیش گرفته اند.
انرژی یک سلاح قدرتمند بانفوذ است و هر دو طرف در بحران خلیج فارس آماده استفاده از آن هستند.
