موضع اردوغان یا به عبارتی تحریم شخصی نشست سران اسلامی در ریاض به نظر متفاوت است و بازتاب دهنده موضع سیاسی و شخصی وی است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در یادداشتی نوشت: نزاع میان مرجعیت های اصلی سنی به ویژه الازهر و استانبول همچنان به قوت خود باقی است هر چند این نزاع به شکل غیرعلنی است اما شکل سیاسی به خود گرفته است و بنابر شرایط، نوعی «آتش بس موقت» اعلام می شود.
نشست سنی ترامپی ریاض که روز یکشنبه گذشته در ریاض پایتخت عربستان سعودی با حضور نمایندگانی از 52 کشور اسلامی از جمله یک مشت کوچک از رهبران اسلامی برگزار شد، به نحوی از انحاء این نزاع را بازتاب داد اگر چه به شکل علنی مدعی شدند که ایران منبع تروریسم و بی ثباتی در منطقه است و محکومش کردند و ادعا کردند که ضرورت دارد با این کشور و گروه هایی که در عراق و سوریه ، یمن ، لبنان و فلسطین اشغالی مورد حمایت قرار می دهد مقابله شود.
دو مساله در این نشست سران جلب توجه می کند؛ نشستی که چه موافق باشیم چه مخالف بر زعامت عربستان سعودی و رهبری اش بر جهان اسلام که یک ملیارد و نیم مسلمان را شامل می شود،به ویژه در شق سنی آن را مورد تأکید قرار داد:
اول: غیبت «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه و فرستادن وزیر خارجه اش یعنی آقای «مولود چاوش اوغلو» و نه نخست وزیرش برای ریاست هیأت ترکیه؛ به رغم آن که گمان می رود روابط عربستان و ترکیه قوی باشد.
دوم: حضور«عبدالفتاح السیسی»رئیس جمهور مصر که کشورش جهان های عربی و اسلامی را به دلیل ثقل سیاسی و میهنی و بودن امپراتوری های ایوبی، فاطمی و مملوکی به طور مثال در آن و نیز وجود مرجعیت الازهر که دارای ثقل دینی است، به مدت چند دهه رهبری کرد.
عبدالفتاح السیسی برای حضور در این نشست که پادشاه عربستان سعودی برای برگزاری آن دعوت کرد، دچار تردید شد و به نظر می رسد که رهبران عربستان سعودی نیز این تردید را احساس کردند به همین دلیل وزیری از درجه دوم پیش وی فرستادند و این وزیر دعوت نامه را با خود برایش برد و نه «عادل الجبیر» وزیر خارجه یا یکی از شاهزادگان برجسته. دلیل تردید السیسی نیز این است که وی نمی خواهد عربستان در جایگاه رهبریت جهان اسلامی قرار داده شود، علاوه بر اینکه وی نمی خواهد از طرح عربستان برای کشیدن شمشیر از رو علیه ایران و طایفه اسلامی شیعه حمایت کند و نیز نمی خواهد که از جنگ های کنونی عربستان در یمن، سوریه و جنگ احتمالی اش در آینده علیه عراق یا ایران حمایت کند.
نقطه تحولی که باعث شد موضع السیسی رئیس جمهور مصر تغییر کند، گفت و گوی تلفنی ترامپ با وی چند روز پیش از برگزاری نشست بود که از وی خواست در نشست حاضر شود و به السیسی وعده داد که بعدا ،بدون آن که زمانش را مشخص کند، به قاهره سفر می کند.
رئیس جمهور مصر السیسی و بیشتر مصری ها از حالت عظمت میهنی که عنوانش رهبری مصر و زعامتش و برتری اش و نیز جایگاه منطقه ای متمایزش است، برخوردار هستند و«باراک اوباما» رئیس جمهور سابق آمریکا این واقعیت را فهمید و قاهره را به عنوان نخستین ایستگاه اصلی اش به عنوان تریبونی برای مخاطب قرار دادن جهان اسلامی استفاده کرد. کاری که ترامپ انجام نداد و طلا و قرادادهای مالی کلان (460 میلیارد دلار) را ترجیح داد.
موضع اردوغان یا به عبارتی تحریم شخصی حضور در نشست سران اسلامی در ریاض به نظر متفاوت است و بازتاب دهنده موضع سیاسی و شخصی وی است. رئیس جمهور ترکیه به تازگی از سفر شکست خورده از واشنگتن برگشته که در آن به هیچ کدام از اهدافش در منع تکیه آمریکایی ها به کردها به عنوان هم پیمانان استراتژیک و ارائه نکردن هر گونه سلاحی به آنها که مقدمه ای برای تشکیل دولت شان در شمال سوریه شود، نرسید. همچنین آمریکایی ها هیچ گونه پاسخی به وی برای تحویل«فتح الله گولن» که وی را متهم به دست داشتن در کودتای نظامی اخیر می کند، ندادند.
دیداری که میان اردوغان و ترامپ در کاخ سفید برگزار شد کاملا تصادمی و متشنج بود و فقط 22 دقیقه طول کشید و کنفرانس مطبوعاتی که پس از آن برگزار شد، نیز سرد بود و فقط چند دقیقه طول کشید و تحلیلگران سیاسی ترک این سفر را بدترین سفر در تاریخ روابط ترکیه و آمریکا توصیف کردند.
