در حالی که نخستین مناظره ریاست جمهوری ایران قرار بود در مورد مسائل اجتماعی باشد، این مناظره به سرعت به یک جنگ اقتصادی و سیاسی تبدیل شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، المانیتور در گزارشی نوشت: در 28 آوریل (8 اردیبهشت) ایرانیان در تلویزیون خود نخستین منظره انتخاباتی را تماشا کردند؛ برنامه ای که تا حد زیادی رویکرد رای دهندگان را شکل خواهد داد.
«حسن روحانی» رئیس جمهور وقت، «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس جمهوری و «مصطفی هاشمی طبا» وزیر سابق صنعت و معدن، از کاندیداهای اردوگاه اصلاح طلبان میانه رو هستند. در طرف دیگر این طیف سیاسی، محافظه کاران با کاندیداهای خود یعنی «ابراهیم رئیسی» تولیت آستان قدس رضوی، «محمد باقر قالیباف» شهردار تهران و «مصطفی میرسلیم» وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور دارند.
اولین مناظره تلویزیونی قرار بود در مورد مسائل اجتماعی باشد، اما به سرعت به یک نبرد بسیار سیاسی بر سر مسائل اقتصادی تبدیل شد. این مشاجره زمانی آغاز شد که روحانی قرار بود سخنان خود را ایراد کند، و قالیباف - که در انتخابات ریاست جمهوری 2013 از روحانی شکست خورده بود - ادعا کرده بود که قبلا به ایجاد چهار میلیون شغل متعهد شده بود. روحانی به سرعت این موضوع را انکار، و سخنان قالیباف را رد کرد.
در طول این مناظره، سایت های خبری ایران و کانال های تلگرام محبوب در گوشی های هوشمند بسیار فعال بودند. به این ترتیب، در حالی که قالیباف روحانی را متهم به دروغگویی می کرد، بیانیه ای که به سرعت منتشر شد، نشان داد که روحانی قبل از انتخابات 2013 گفته بود که 4 میلیون شغل می تواند ایجاد کند – اما به شرطی که صنعت گردشگری کشور رونق بگیرد و 10 میلیون گردشگر جذب ایران شوند.
این تنها موضوع مشاجره میان روحانی و قالیباف نبود. یکی دیگر از بخش های مهم این مناظره زمانی بود که قالیباف روحانی را به فریب مردم از طریق کاندیداتوری جهانگیری متهم کرد که انتظار می رود در مناظره ها در کنار روحانی باشد اما در نهایت به نفع او کناره گیری کند.
قالیباف به ظاهر اصلا انتظار نداشت که جهانگیری به طور جدی با او مشاجره کند. در عوض شهردار تهران خود را زیر آتش انتقادات معاون رئیس جمهور به دلیل حمله به سفارت عربستان در ژانویه سال 2016 که منجر به قطع روابط بین ایران و عربستان سعودی شد، گرفت.
وی خطاب به محمدباقر قالیباف گفت: کسانی که به سفارت عربستان حمله کردند امروز در ستاد کدام کاندیدا هستند؟
اما اتهامات جهانگیری، قالیباف را از حملات بیشتر به دولت روحانی باز نداشت. در آخرین دقیقه از مناظره، شهردار تهران از دو روسای جمهور سابق ایران تقلید کرد.
پس از مناظره، چهار نفر از نامزدها - روحانی، قالیباف، میرسلیم و رئیسی – اعتراضات خود را به کمیسیون نظارت بر تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری ارائه کردند. «حسام الدین آشنا» مشاور فرهنگی روحانی گفت: رئیس جمهور به دلیل اتهامات قالیباف و اینکه تلویزیون دولتی به او فرصت دفاع از خود در برابر ادعاهای شهردار تهران را نداده، به کمیسیون شکایت کرد.
یکی دیگر از جنبه های مهم مناظره، تصمیم آشکار رئیسی برای عدم مداخله خود در مشاجره قالیباف با روحانی و جهانگیری بود. برخی معتقدند که رئیسی از رویارویی مستقیم با روحانی که یک سخنران ماهر است، ترسیده است.
با توجه به بررسی های آنلاین، نکته برجسته این مناظره این بود که اتهامات جهانگیری در مورد حمله به سفارت عربستان به او کمک کرد تا نظر رای دهندگان را به خود جلب کند.
هیچ انتظاری نمی رفت که قالیباف بخواهد چنین حملات تند و تیزی علیه دولت داشته باشد. برخی بر این باورند که هدف واقعی شهردار تهران به تصویر کشیدن خود به عنوان تنها نامزد محافظه کار انتخابات بود. در واقع حامیان رئیسی پس از مناظره، او را به دلیل ناتوانی و عدم شجاعت و انفعال برای دخالت در نبرد داغ بین قالیباف و روحانی و جهانگیری هدف انتقادات خود قرار دادند.
از سوی دیگر حامیان رئیسی از اقدامات قالیباف انتقاد کردند و این گمانه زنی را مطرح کردند که برخورد مستقیم شهردار تهران با روحانی در به تصویر کشیدن قالیباف به عنوان کاندیدای بالا دست رئیسی در نظرسنجی ها تاثیر دارد.
قالیباف با متهم کردن روحانی و مردم پشت سر او به عنوان «قشر چهار درصدی» که حقوق «96 درصدی ها» را ضایع می کنند، از «برنی ساندرز» کاندیدای انتخاباتی آمریکا تقلید، و تلاش کرد آراء قشر متوسط جامعه را به نفع خود به دست آورد.
«سعید لیلاز» تحلیلگر برجسته اصلاح طلب روز شنبه گفت: آقای قالیباف قطعا نمی تواند خود را به عنوان نماینده طبقات فقیر و یا آن گونه که خود عنوان کرده نماینده 96 درصدی ها به تصویر بکشد. این حرکت با سوابق قالیباف مطابقت ندارد.
قرار است پیش از انتخابات 19 مه (29 اردیبهشت) در ایران، دو مناظره دیگر با محورهای اقتصادی و سیاسی میان شش کاندیدای انتخاباتی برگزار شود.
