اقتصاد مهمترین موضوع در انتخابات ریاست جمهوری ماه آینده خواهد بود؛ در حالی که نظر ایرانیان در مورد تبعات امضا و اجرای برجام بر اوضاع اقتصادی کشور متفاوت است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، شبکه الجزیره گزارش داد: بازار بزرگ در پایتخت ایران شلوغ و پر از مشتری است. صدای همهمه بعد از ظهر در سقف های بلند بازار انعکاس می یابد اما داخل مغازه کوچک «محسن دلیری» تنها یک یا دو مشتری دیده می شوند که آنها هم در نهایت بدون خرید مغازه را ترک می کنند.
دلیری به الجزیره می گوید که با وجود انتظارات از یک بهبود اقتصادی سریع بعد از توافق هسته ای ایران، بسیاری از کسب و کارها همچنان از رکود رنج می برند.
وی با اشاره به اینکه با وجود لغو تحریم ها هنوز برخی کشورهای غربی اجناس خود را وارد نکرده اند، گفت: «هیچ تغییری محسوسی در بازار دیده نمی شود. امید داشتیم اوضاع بهتر از این شود.»
دلیری افزود: «پس از نوروز کسب و کار خیلی بد بود. بسیاری از مغازه داران هنوز مغازه های خود را باز نکرده اند و حتی برخی کارکنان خود را اخراج کرده اند ... مردم بر این باورند که ره آورد توافق هسته ای تنها سه هواپیما و دیگر هیچ بوده است.»
اجرای توافق هسته ای در اوایل سال 2016 توسط «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران به عنوان یک نقطه عطف برای اقتصاد ایران مورد ستایش قرار گرفت. روحانی در آن زمان با استناد به «صفحه طلایی» در تاریخ این کشور گفت: «توافق هسته ای فرصتی است که ما باید از آن برای توسعه کشور، بهبود رفاه ملت، و ایجاد ثبات و امنیت در منطقه بهره گیریم.»
در واقع نشانه هایی از بهبود اوضاع کشور پس از برجام دیده شده است: بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول (IMF) در ماه فوریه، لغو تحریم ها و به تبع آن افزایش صادرات نفت موجب رشد اقتصادی ایران شده است و انتظار می رود در میان مدت به 4.5 درصد برسد. صندوق بین المللی پول گزارش داده است: «با این حال نقاط ضعف سیستم بانکداری، تنگناهای ساختاری و تردید بانک های خارجی به برقراری مجدد ارتباطات مالی، مانع گسترش فعالیت های غیر نفتی شده است.»
اما با توجه به نرخ بالای بیکاری، بسیاری از ایرانیان احساس می کنند که شخصا از توافق هسته ای بهره مند نشده اند.
«آریان طباطبایی» یک تحلیلگر سیاسی ایران و استاد مدعو در دانشگاه «جورج تاون» در شهر «واشنگتن» گفت در میان این پیش زمینه، اقتصاد مهمترین موضوع در انتخابات ریاست جمهوری ماه آینده خواهد بود.
وی به الجزیره گفت: «بسیاری در واقع تاثیر تحریم ها بر زندگی خود را احساس نمی کنند. چالش های اقتصادی و سیاسی یکی از دلایل این امر است.»
«غلامرضا کیامهر» کارشناس اقتصادی و روزنامه نگار مستقل که از داخل یک دفتر مالی در مرکز تهران با الجزیره صحبت می کرد، گفت که توافق هسته ای یک گشایش بسیار مهم در اقتصاد ایران ایجاد کرده است. در داخل کشور، تورم از رقم بیش از 40 درصد به 7.5 درصد تا سال گذشته کاهش یافته است.
کیامهر با اشاره به اتصال مجدد بانک های ایران به شبکه تجارت جهانی گفت: «این توافق هسته ای یک نقطه عطف تاریخی محسوب می شود که زمینه را برای لغو تحریم ها، از جمله تحریم های بانکی، به خصوص سوئیفت که برای آغاز به کار واقعی یک سیستم بانکی بسیار ضروری است، فراهم می کند.» با این حال چالش های عمده ای از جمله نبود کارت های بدهی خارجی و کارت های اعتباری در بازار دیده می شود.
با این وجود کیامهر گفت: لغو تحریم ها «مقدمه ای برای آغاز تجارت های آینده» با کمک از بین بردن بسیاری از نگرانی های کنونی کشورها در مورد تجارت با ایران است.
او گفت: «بعضی از مردم از دولت به دلیل ادامه رکود اقتصادی انتقاد می کنند، اما من معتقدم اگر این توافق ادامه یابد، سرمایه گذاری خارجی و ایجاد فرصت شغلی بسیار بیشتری در کشور دیده خواهد شد.»
گروه بحران بین المللی اخیرا هشدار داده است این اتفاقات در صورتی خواهد افتاد که «دونالد ترامپ» به تهدیدات خود در مورد پاره کردن توافق هسته ای و یا خروج از آن عمل نکند.
«الکس واتانکا» یک کارشناس مسائل ایران در موسسه خاورمیانه مستقر در شهر «واشنگتن» به الجزیره گفت چنین اقدامی پیشرفت هایی را که در دو سال گذشته در مورد جذب سرمایه گذاری های جدید به ایران صورت گرفته، تضعیف خواهد کرد.
در بازار بزرگ تهران عقاید مردم از مغازه ای به مغازه دیگر متفاوت است؛ برخی مغازه داران به الجزیره گفته اند وضعیت بازار از زمان اجرای توافق هسته ای بهبود یافته است، برخی اوضاع را بدتر توصیف کرده و برخی نیز گفته اند تغییری در اوضاع به وجود نیامده است.
