آتش بس مرحله بسیار دشواری را پشت سر می گذارد ولی آن چه باعث می شود این بار در مقایسه با دو توافقنامه آتش بس سابق برای پایداری اش خوش بین باشیم این است که گروه های مسلح سوری هچ گزینه ای جز پایداری به آن و وارد نشدن به هر گونه برخوردی با ضامن ترک ندارند زیرا بدون حمایت لجستیکی ترکیه چه بسا این گروه ها نتوانند باقی بمانند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه رأی الیوم به آتش بس در سوریه و آخرین تحولات در این کشور پرداخت و نوشت:برای هر ناظری که بحران در این کشور را از ابتدای آن در شش سال پیش تا کنون دنبال می کند، بسیار دشوار است که پیش بینی کند که هر گونه آتش بسی که به آن رسیده می شود پایدار بماند، بدون آن که نقض هایی سطحی یا اساسی در آن رخ دهد و این طبیعی است که توافقنامه آتش بس اخیر روسیه و ترکیه که در عمل اجرایش روز جمعه گذشته آغاز شد، استثنا باشد.
روز گذشته-سه شنبه- بیش از ده گروه مسلح سوری که توافقنامه را تأیید کردند، اعلام کردند که مشارکت شان در مذاکرات احتمالی در اواخر ماه جاری در شهر آستانه پایتخت قزاقستان را به حالت«تعلیق» درآوردند و نیروهای دولتی را متهم به نقض آتش بس در منطقه «وادی بردی»منبع اصلی که آب پایتخت دمشق را تامین می کند را نقض کرده اند این در حالی است که دو گروهی که حضور قوی در ریف دمشق دارند یعنی «جیش الاسلام» و «فیلق الشام» اعلام کردند که «توافقنامه آتش بس به پایان رسیده است.»
دولت سوریه گروه های مسلح را متهم به آلوده گردن آب رودخانه به گازوئیل کردند سپس آب را به طور کلی قطع کردند و این یعنی «تشنه کردن»همه ساکنان دمشق؛ امری که هیچ دولتی نمی تواند در برابر آن سکوت کند.این در بیانیه های رسمی آمده است. آن چه درستی و راستی این اتهام ها را تایید می کند،اذعان سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه،وابسته به مخالفان سوری، به قطع آب است. این سازمان اعلام کرد که این رخداد در نتیجه انفجار در یکی از پمپ های آب در «عین الفیحه» به دلیل جنگ میان طرفین رخ داد بدون آن که انگشت اتهام را به سمت طرف خاصی برای دست داشتن در این انفجار نشانه رود، و این امر حکایت از آن دارد که به احتمال زیاد گروه های مسلح این کار را کرده اند.
سخنگوی دفتر هماهنگی امور انسانی در سازمان ملل نیز به نوبه خود هشدار داد که چهار میلیون نفر در دمشق همچنان از آب محروم هستند؛ امری که منجر به شیوع بیماری ها می شود و چه بسا باعث مرگ و میر کودکان می شود.
در جنگ ها ارزش ها و اخلاقیاتی وجود دارد که طرف های درگیر به آنها پایبند می مانند و بارزترین آنها احترام حداقلی به نیاز های اساسی غیرنظامیان است و نمی دانیم برای چه این قاعده در ریف دمشق نقض شده و شاهرگ آبی برجسته که پایتخت سوریه را تأمین می کند، قطع شد و تفاوتی نمی کند مسئول آن چه طرفی باشد.
آتش بس مرحله بسیار دشواری را پشت سر می گذارد ولی آن چه باعث می شود این بار در مقایسه با دو توافقنامه آتش بس سابق برای پایداری اش خوش بین باشیم این است که گروه های مسلح سوری هچ گزینه ای جز پایداری به آن و وارد نشدن به هر گونه برخوردی با ضامن ترک ندارند زیرا بدون حمایت لجستیکی ترکیه چه بسا این گروه ها نتوانند باقی بمانند.
چندین طرف هستند که از رایزنی هایی که منجر به توافقنامه آتش بس شد،مستثنی شدند و دارای نفوذ و تاثیر بر گروه های مسلح سوری هستند و اینها هیچ مصلحتی در موفقیت آن ندارند بلکه چه بسا مصلحت شان در تخریب آن یا حتی فروپاشی کامل آن است و ما در این جا درباره ایالات متحده آمریکا و هم پیمانان اش در منطقه خلیج فارس و به طور مشخص عربستان سعودی(گروه های جیش الاسلام و فیلق الشام از هم پیمانانش هستند)و قطر سخن می گوییم.گویی زبان حال اینها این است که می گوید یا آن که یک طرف بازی باشم یا آن که بازی را به هم می زنم.
حمله ای که ائتلاف روسی-سوری روز سه شنبه به شهر «ادلب» انجام داد و منجر به کشته شدن 25 عنصر گروه جبهه «فتح الشام» یا همان جببه النصره سابق شد که باور بر این است که در میا آنها فرماندهان ردیف اول هستند، پیامی است به گروه های مسلح سوری که پایبندی خود به آتش بس یا مشارکت در مذاکرات آستانه را متوقف کردند.
درست است که این توافقنامه آتش بس بر جبهه فتح الشام و داعش انطباق ندارد زیرا این دو گروه در فهرست گروه های تروریستی قرار دارند اما این نیز درست است که آنها دارای روابط خوب با برخی از گروه هایی هستند که میانه رو توصیف می شوند و شاید مهمترین چیزی که در این پیام وجود دارد این است که نبرد ادلب پیش از آغاز نبرد آزادی«تدمر» آغاز شده است و گروه هایی که از این دو گروه دور نشوند به همان سرنوشت دچار می شوند.گروه های «فتح الشام» و «احرار الشام»و نیز «جیش الفتح» که «عبدالله المحیسنی» مفتی تروریست سعودی یکی از بارزترین فرماندهانش به شمار می رود، در این شهر به عنوان آخرین پناهگاه شان تمرکز دارند.
همه توافقنامه های آتش بس عبارت است از آرامش هایی موقت برای نفس تازه کردن طرف های درگیر و موضع گیری مجدد و به دست آوردن زمان بودند و تعجب نمی کنیم اگر حال و روز این آتش بس نیز چنین باشد با این تفاوت اساسی که ضامن های این آتش بس برگه برنده های قوی برای فشار بر هم پیمانان خود دارند و بازپس گیری شهر حلب به طور کامل توسط ائتلاف سوریه، ایران و ورسیه با همکاری ترکیه بسیاری از معادله ها را روی اراضی سوریه تغییر داد؛امری که باعث می شود فرصت های بهره برداری این ائتلاف از توافقنامه را قطعی کند.
احتمال پایداری آتش بس به رغم نقض های آن و تبادل اتهام ها همچنان زیاد است و گروه های مسلحی که پشت میز مذاکرات برای اولین بار با نمایندگان شان نشستند و از معارضان در خارج پیشی گرفتند، هیچ گزینه ای پیش روی خود ندارند جز اینکه به آستانه بروند؛ ترکیه که منبع اصلی حمایت از آنهاست در شرایط سخت اقتصادی،امنیتی و نظامی به سر می برد و انفجار اخیر استانبول و فروپاشی لیره یکی از این مثال ها در این زمنیه هستند.عربستان نیز اولویت قطی اش جنگ یمن و چگونگی بیرون آمدن از این دام با کمترین خسارت هاست و می خواهد بار سیاسی و مالی که بحران سوریه و معارضان مسلح تحمیل می کنند را کاهش دهد.
پرده برداری از فصل های جنگ و گشودن پرده دیگری برای آغاز مذاکرات و گفت و گو بارزترین ظواهر صحنه سوریه در سال جدید هستند.
