ایران در مسیر تقویت گسترده حضور خود در آب های بین المللی است.تقویت حضور دریایی ایران مقامات آمریکایی را نگران کرده است به گونه ای که «هنری کسینجر» وزیر خارجه سابق آمریکا به تازگی بزرگترین چالش برای خاورمیانه را افزایش نفوذ ایران در منطقه عنوان کرده بود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، نشریه آمریکایی فارن افرز در گزارشی نوشت: در اواخر ماه نوامبر ایران اعلام کرد که برای ساخت پایگاه های دریایی در سوریه و یمن برنامه ریزی هایی دارد. گرچه ایران از دیرباز تلاش داشته خود را به عنوان یک قدرت منطقه ای مطرح کند و ایجاد پایگاه های دریایی کلید رسیدن به این هدف بوده است، اما این اولین باری است که تهران رسما از ساخت پایگاه هایی در خارج از مرزهای خود خبر می دهد.
پایگاه ها در سوریه و یمن به ویژه برای ایران مهم است. یمن در مسیر حمل و نقل استراتژیک تنگه «باب المندب» به عنوان یکی از آبراه های اصلی جهان قرار دارد و در اختیار داشتن پایگاه دریایی در این کشور، به تهران امکان دسترسی نامحدود به دریای سرخ را می دهد و آن را در یک موقعیت بهتر در برابر تهدیدات منطقه ای از جمله عربستان سعودی قرار می دهد. محاصره به رهبری عربستان در یمن مانع دسترسی کشتی های کمک رسانی از جمله کشتی های ایرانی به سواحل یمن شده بود. راه اندازی یک پایگاه ایرانی در یمن چنین مشکلاتی را تا حدی رفع خواهد کرد.
پایگاه دریایی ایران در سوریه نیز دسترسی این کشور را تا مدیترانه امکان پذیر می سازد و حضور نظامی ایران را در نزدیکی سواحل اروپا تقویت می کند. این پایگاه همچنین می تواند به متحدان تهران در لبنان، فلسطین و سوریه کمک کند. علاوه بر این، در نبرد منطقه ای بین ایران از یک سو، و عربستان سعودی و امارات متحده عربی از سوی دیگر، عربستان و امارات توانسته اند با افتتاح پایگاه های دریایی در جیبوتی و اریتره کنترل دریای سرخ را به دست بگیرند. راه اندازی پایگاه ایران در سوریه می تواند این عدم توازن قدرت را از بین ببرد.
این دو پایگاه می تواند قدرت ایران را در آب های بین المللی افزایش دهد. تهران در مسیر تقویت حضور خود در امتداد سواحل خلیج فارس و دریای عمان است؛ سیاستی که آن را در ماه نوامبر اعلام کرد. امیر دریادار «حبیب الله سیاری» فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران گفت: «ما در حال ایجاد دو منطقه دریایی و سه پایگاه دریایی در سواحل مکران هستیم. این اقدام در راستای سیاست ما برای بازگشت به آب های بین المللی است.» سیاری از برنامه هایی برای تجهیز نیروی دریایی ایران با موشک های وطنی سطح به سطح، هواپیماهای بدون سرنشین مستقر در دریا، و رادارهای رهگیری خبر داد.
سیاری به اهداف ایران در خارج از آب های منطقه ای نیز اشاره کرد. او گفت: «بی شک ناوگان نیروی دریایی ما در آینده ای نزدیک آفریقا را دور خواهد زد و از اقیانوس اطلس عبور خواهد کرد.» او همچنین به آب های شرق آسیا اشاره کرد. برای پیشبرد این هدف، ایران سفرهایی را به آفریقا و آسیا تدارک دیده و رزمایش های دریایی مشترکی را ترتیب داده است. در ماه مه 2013 نیروی دریایی ایران به بندر «ژانگ جیانگ» در چین سفر کرد و بعد از آن سال، دو کشتی جنگی و یک زیردریایی به شهر «کلمبو» سریلانکا اعزام کرد. در سال 2014 چین نیز متقابلا برای اولین بار دو کشتی به بندر عباس در ایران برای انجام رزمایش دریایی مشترک ارسال کرد. و در ماه ژانویه امسال تهران یک ناوشکن به بندر «ویساخاپاتنام» در هند برای انجام رزمایش دریایی مشترک اعزام کرد.
سیاری در آن زمان گفت: «اقیانوس هند از اهمیت بالایی برای جهان و جمهوری اسلامی ایران برخوردار است و امنیت آن برای ما و جهان بسیار مهم است. بنابراین ما اعلام کرده ایم که ما قادر به تامین امنیت شمال اقیانوس هند برای جلوگیری از هر ناامنی هستیم. یک ماه بعد ایران کشتی های نیروی دریایی خود را به بندر «کراچی» در پاکستان فرستاد و در مورد همکاری دریایی با اسلام آباد به بحث و تبادل نظر پرداخت. در نهایت در ماه نوامبر دو کشتی ایرانی پس از لنگر انداختن در بندر «دارالسلام» در تانزانیا، به بندر «دوربان» در آفریقای جنوبی روانه شدند. سیاری بعدا اعلام کرد که ایران برای اولین بار موفق شده سفر دریایی به دور قاره آفریقا داشته باشد و به اقیانوس اطلس سفر کند.
این تقویت حضور دریایی ایران مقامات آمریکایی را نگران کرده است به گونه ای که «هنری کسینجر» وزیر خارجه سابق آمریکا به تازگی بزرگترین چالش برای خاورمیانه را افزایش نفوذ ایران در منطقه عنوان کرده بود.
از سوی دیگر تقویت حضور دریایی ایران همسایگان این کشور را نگران کرده است. در سال 2009 ایران عملیات مستقلی را در نزدیکی خلیج عدن برای مبارزه با دزدی دریایی انجام داد و در سال 2011، دو کشتی از طریق کانال سوئز به بندر «لاذقیه» سوریه ارسال کرد. حرکت دوم تا حدی عربستان سعودی را نگران کرد که پیشنهاد تشکیل یک نیروی دریایی مشترک عربی را داد. اما ظاهرا اختلافات میان 11 کشور درگیر مانع تشکیل چنین ائتلافی شد.
ایران پتانسیل توسعه ظرفیت خود در خطوط اصلی دریایی در دریای خزر و اقیانوس هند را دارد. در نتیجه اطلاعیه اخیر ایران در مورد برنامه این کشور برای گسترش حضور منطقه ای اش به دریای سرخ و مدیترانه می تواند همکاری میان برخی کشورهای عربی و اسرائیل را برای کاهش نفوذ ایران افزایش دهد. آمریکا به نوبه خود در دوران ریاست جمهوری «باراک اوباما» رویارویی با ایران را تقریبا در تمامی موارد کنار گذاشته است. نیروی دریایی آمریکا تصمیم گرفته است هیچ اقدام تحریک کننده ای در خلیج فارس نداشته باشد. به گزارش نیروی دریایی آمریکا، تا سپتامبر 2016، 31 مورد «برخورد نا امن» با کشتی های ایرانی در خلیج فارس صورت گرفته که در مقایسه با 23 مورد در سال 2015 افزایش داشته است.
با توجه به آخرین اظهارات مقامات ایرانی، ایران به راستی در حال تقویت گسترده نفوذ خود در آب های بین المللی است.
