هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا الجولانی به قول خود عمل خواهد کرد و امنیت گروه‌های مذهبی اقلیت تحت حکومتش را تضمین خواهد کرد یا نه. نمونه‌های قبلی از کنترل اسلام‌گرایان بر یک کشور دلگرم‌کننده نیست. در سال ۲۰۲۰، پس از خروج ایالات متحده از افغانستان، طالبان، که یک گروه تروریستی سنی‌گرای مشابه هیئت تحریر شام است، قول داد که به دختران و زنان اجازه خواهند داد تا به مدرسه و دانشگاه بروند. نزدیک به چهار سال بعد، دختران از رفتن به مدرسه پس از کلاس ششم منع شده‌اند و زنان دیگر اجازه ندارند در مکان‌های عمومی صحبت کنند.
پایگاه خبری جماران: در نیمه‌شب دوشنبه، الیاس، یک مسیحی سوری ۲۱ ساله که در برلین زندگی می‌کند، پیامی صوتی از مادرش در دمشق دریافت کرد. او در حال گریه می گوید: اگر اتفاقی برای ما بیفتد، به سوریه برنگرد. برای دفن ما نیایید. برای این قطعه زمین لعنتی، برای این خانه لعنتی نیایید. جایی که هستید بمانید.
وب سایت خبری – تحلیلی The Free Press در این باره می نویسد: یک ائتلاف شورشی سوری به رهبری ابو محمد الجولانی در روز یکشنبه گذشته پایتخت سوریه را تصرف کرده بود. در حالی که سوری‌ها به طور کلی سقوط رژیم بشار اسد را جشن می‌گیرند، مسیحیان سوری در مورد آینده خود در این منطقه نگران هستند. شورشیان اسلامی در سوریه سابقه آزار و اذیت مسیحیان سوری را دارند.
الیاس، که خواسته است برای حفاظت از خانواده‌اش از نام مستعار استفاده کنیم، به The Free Press گفت که اعمال واقعاً وحشتناکی از شورشیان دیده است. در سال ۲۰۱۴، زمانی که هنوز کودک بود، به خانه یک دوست خانوادگی رفت تا پس از ربوده شدن پسرشان توسط شورشیان اسلامی از یک منطقه مسیحی، به آنها تسلیت بگوید. در حالی که آنها آنجا بودند، سر بریده پسرشان در یک جعبه تحویل داده شد، دستمال صلیب او در دهانش بود. آنها سر او را در قبرستان مسیحیان در قطعه خانواده‌اش دفن کردند. در سال ۲۰۲۲، در مراسم افتتاح یک کلیسا که برخی از بستگان الیاس در آن حضور داشتند، یک پهپاد شورشی در وسط مراسم فرود آمد و دو نفر را کشت و ۱۲ نفر را زخمی کرد.
الیاس می گوید: من فقط ۲۱ سال دارم. اما من ۱۲ دوست را دفن کرده‌ام. این روزها به بدترین سناریوها فکر میکنم. هیچ دلیلی برای اعتماد به الجولانی نداریم. او یک تروریست است.
الجولانی عضو پیشین القاعده است که با داعش ارتباط داشت. آنها در سال ۲۰۱۱، در ابتدای جنگ داخلی سوریه، شاخه‌ای از القاعده به نام جبهه النصره را تشکیل دادند تا با سربازان اسد بجنگد.
جبهه النصره الجولانی در سال ۲۰۱۶ ارتباط خود را با القاعده قطع کرد و با دیگر گروه‌های شورشی ضد اسد در منطقه ادغام شد تا گروه هیئت تحریر شام را تشکیل دهد، که به معنی "سازمان آزادی‌بخش شام" است. این گروه تحت رهبری الجولانی بود که پس از ۱۳ سال جنگ با ارتش اسد، طی ۱۲ روز به سرعت کنترل سوریه را به دست گرفت.
دو ماه پیش، مری، که او هم به دلیل نگرانی از امنیت خانواده‌اش خواسته است از نام مستعار استفاده کنیم، به دیدار بستگان نزدیکش در منطقه دره مسیحیان در غرب سوریه رفت. وقتی او آنجا بود، رژیم اسد هنوز بر این منطقه کنترل داشت و معمولاً مسیحیان را به حال خود رها کرده بود. او در ایمیلی به روزنامه The Free Press نوشت که نیروهای اسلامگرا از آن زمان تا کنون روستای کوچک خانواده‌اش را تصرف کرده‌اند و در حال حرکت به سمت دمشق بودند. این اتفاق به قدری سریع افتاد که مسیحیان منطقه متوجه نشدند چه خبر است.
برای سال‌ها، نگرش مسیحیان سوری این بود که اگر آنها اسد را تنها بگذارند، اسد هم آنها را تنها می‌گذارد. در بیشتر موارد همین طور بود. اما تفکرات رادیکال بسیاری از شورشیان اسلامگرای در سوریه باعث خشونت‌هایی علیه مسیحیان سوری شده است، از تخریب کلیساها گرفته تا ربودن و قتل.
بنابراین، وقتی جنگجویان مسلح مسلمانی که در خیابان‌های روستای مری ایستاده‌اند به مسیحیان می‌گویند که هیچ آسیبی به آنها نخواهد رسید، آنها هیچ دلیلی برای باور کردن آنها ندارند.
برای سال‌ها، مسیحیان در روستای مری جشن‌های کریسمس بزرگی برگزار می‌کردند. اما امسال، او گفت: وقتی درخت کریسمس محلی روشن شد، فقط چند نفر حضور داشتند. بعضی از فروشگاه‌ها باز هستند، اما بسیاری از مردم از خانه‌هایشان بیرون نمی‌آیند و منتظرند ببینند چه خواهد شد. بعضی‌ها هم فقط می‌خواهند به زندگی روزمره خود ادامه دهند.
روزنامه The Free Press با یک مسیحی لبنانی که نهادی را برای پناهندگان جوان سوری مسلمان و مسیحی در بیروت اداره می‌کند صحبت کرد. بسیاری از این پناهندگان به دلیل جنگ در لبنان بزرگ شده‌اند. او نیز خواسته که نامش فاش نشود و در این باره می گوید: اکثر مسلمانان جوانی که با آنها کار می‌کنیم امیدوارند که به سوریه برگردند. آنها می‌گویند حالا می‌توانیم به کشور خودمان بدون مشکل بازگردیم. قبلاً از این کار می‌ترسیدند، زیرا می‌ترسیدند که مجبور شوند به ارتش اسد بپیوندند، یا به زندان بروند و شکنجه شوند به ویژه اگر اعضای خانواده‌شان در گروه‌های شورشی بودند. پس خوشحال هستند و جشن می‌گیرند.اما پناهندگان مسیحی سوری کمتر امیدوارند. آنها می‌پرسند آیا سوریه تحت حکومت الجولانی تبدیل به یک کشور اسلامی سختگیر خواهد شد.
جولانی برای رسانه‌های غربی خود را به عنوان کسی معرفی می‌کند که «برندسازی» کرده است. او اخیراً با خبرنگار زنی از CNN مصاحبه کرد که در طول مصاحبه روسری بر سر کرده بود. پشت سر الجولانی، پرچم سیاه و سفید که همچنین توسط طالبان و دیگر گروه‌های جهادی به اهتزاز درآمده کنار پرچم قرمز، سیاه و سبز اپوزیسیون سوریه قرار داشت. در طول مصاحبه، الجولانی به خبرنگار سی ان ان گفت که تنها هدف او سرنگونی رژیم اسد است. او همچنین گفت که گروه‌های مذهبی اقلیتی در حکومت اسلامی او به طور صلح‌آمیز زندگی خواهند کرد: هیچ‌کس حق ندارد گروه دیگری را محو کند. این فرقه‌ها در این منطقه برای صدها سال با هم زندگی کرده‌اند و هیچ‌کس حق حذف آنها را ندارد.
جولانی بعد از اذعان به اینکه برخی از اقلیت‌های مذهبی توسط شورشیان در گذشته مورد تعرض قرار گرفته‌اند، گفت که هیئت تحریر شام این مسائل را حل کرده است.
اگرچه جولانی با رسانه‌های غربی به گونه ای از باب روشنفکری صحبت می‌کند، مری نگران است که وقتی دنیا دیگر نظاره‌گر تحولات سوریه نباشد، چه خواهد شد. او در ایمیل خود نوشت: «من به دعا کردن ادامه خواهم داد.»
مسیحیان بیش از ۲ هزار سال در سوریه زندگی کرده‌اند، اما تعداد آنها از آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ کاهش یافته است، از ۲.۲ میلیون نفر به حدود ۵۰۰ هزار نفر یا کمتر، که فقط بیش از ۲ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهد. ریچارد غزال، یک مسیحی سوری از کلیسای ارتدوکس سریانی و مدیر اجرایی سازمان In Defense of Christians در واشنگتن گفت که تحت حکومت اسد، مسیحیان سوری معمولاً توسط اسد محافظت می‌شدند به شرطی که به سیستم حکومتی او اعتراض نکنند. اما همیشه با آنها به عنوان شهروندان درجه دوم رفتار می‌شد. بسیاری از آنها در طول جنگ به لبنان پناهنده شدند.
غزال به The Free Press گفت: اسقف‌ها و کشیش‌ها در سوریه و حتی در ایالات متحده می‌دانستند که همه سخنان و اعمال آنها تحت نظارت دولت اسد قرار دارد. حالت سومی وجود نداشت یا از اسد تعریف می کردید یا در صورت حتما مخالف او بودید.
این هفته، پدر بهجات کاراکش، یک کشیش فرانسوی در حلب، به خبرگزاری واتیکان گفت که مسیحیان تحت حکومت اسد نه زندگی می‌کردند، بلکه فقط زنده بودند.
غزال با وزارت امور خارجه و سیاستمداران کنگره ملاقات کرده و از آنها خواست که به الجولانی تفهیم کنند که آمریکا نظاره‌گر رفتار او با اقلیت ها در سوریه است. غزال گفت که گزارش‌هایی از سوریه دریافت کرده مبنی بر اینکه شورشیان فروشگاه‌های مشروبات الکلی را تخریب کرده‌اند، چون الکل در اسلام ممنوع است و به زنان گفته‌اند که موهای خود را بپوشانند. او در این باره می گوید: این تازه اول ماجرا است. هیئت تحریر شام هنوز در تلاش است تا جهان را فریب دهد."
با این حال، در حلب، دومین شهر بزرگ سوریه و اولین شهری که به دست هیئت تحریر شام افتاد، تلاش ها برای عادی سازی شرایط ادامه دارد. هادل عیسی، یک مسیحی سوری که در ایالات متحده زندگی می‌کند و در حلب بزرگ شده در این باره می گوید: گروه‌های شورشی اسلامی می‌خواهند به جامعه جهانی نشان دهند که تغییر کرده‌اند. آنها می‌خواهند نامشان از فهرست گروه‌های تروریستی حذف شود. بنابراین آنها خود را مهربان نشان می‌دهند. عیسی در سال ۲۰۱۱ بازداشت شد و به دلیل پست کردن اطلاعاتی در مورد اعتراضات ضد اسد در حلب در زندان بود. او می گوید با وجود تسلط شورشیان، اعضای خانواده‌اش توانسته‌اند به کار خود ادامه دهند.
مرکز ارتباطات صلح، جایی که عیسی در آن کار می‌کند، مصاحبه‌هایی با مسیحیان حلب بعد از تسلط الجولانی انجام داد و بیشتر آنها با احتیاط خوش‌بین بودند. زنی که نام خود را بیان نمی کند می گوید : روزهای اول کمی ناخوشایند بود و خیلی ترسیدیم. ما از جنگ خسته شده‌ایم. ۱۳ سال گذشته و بچه‌های ما نتوانسته‌اند زندگی کنند. اما بعد از چند روز، وضعیت برق بهتر شد و وضعیت ما بهتر و امن‌تر شد.
هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا الجولانی به قول خود عمل خواهد کرد و امنیت گروه‌های مذهبی اقلیت تحت حکومتش را تضمین خواهد کرد یا نه. نمونه‌های قبلی از کنترل اسلام‌گرایان بر یک کشور دلگرم‌کننده نیست. در سال ۲۰۲۰، پس از خروج ایالات متحده از افغانستان، طالبان، که یک گروه تروریستی سنی‌گرای مشابه هیئت تحریر شام است، قول داد که به دختران و زنان اجازه خواهند داد تا به مدرسه و دانشگاه بروند. نزدیک به چهار سال بعد، دختران از رفتن به مدرسه پس از کلاس ششم منع شده‌اند و زنان دیگر اجازه ندارند در مکان‌های عمومی صحبت کنند.
