پولیتیکو: فعلا ترکیه و اسرائیل برندگان تحولات جاری در سوریه هستند/ اعتماد به رهبر یک گروه تروریستی مانند یک قمار است

پایگاه خبری جماران: پس از آنکه یک پیشروی برق آسای شورشیان،  دمشق را درنوردید و بشار اسد را مجبور به فرار از سوریه کرد، جهان در تلاش است تا آخرین گسست دراماتیک در خاورمیانه و پیامدهای آن را درک کند.

به گزارش جماران، «پولیتیکو» درباره بازیگرانی که می توان فعلا آنها را برنده این وضعیت میدانی در سوریه دانست، می نویسد:

سوریه (شاید)

مردم سوریه 13 سال جنگ داخلی چند لایه و نزدیک به نیم قرن حکومت وحشیانه توسط خانواده اسد را تحمل کرده اند که از سانسور، ترور دولتی، تبعیدهای دسته جمعی، استفاده از سلاح شیمیایی و قتل عام برای حفظ قدرت استفاده کرده است. این جنگ جان 470000 تا 600000 نفر را گرفته است که آن را به دومین درگیری مرگبار قرن بیست و یکم پس از جنگ دوم کنگو تبدیل کرده است.

بیش از 13 میلیون سوری به اجبار آواره شده اند که 6.2 میلیون از آنها به خارج از کشور گریخته اند. جنگ شرایط را برای ظهور گروه جهادی وحشیانه گروه داعش(موسوم به دولت اسلامی) مهیا کرد.  اینکه مردم عادی سوریه برنده باشند یا خیر، بستگی به این دارد که بعداً در کشور چه اتفاقی می افتد و اینکه آیا سوریه بتواند از خشونت بیشتر اجتناب کند و در امتداد خطوط صلح آمیز توسعه یابد. برخی می ترسند که خلاء قدرت ایجاد شود و جناح های مختلف سیاسی و گروه های مذهبی کشور با هم درگیر شوند.

اما دلیلی برای نگرانی وجود دارد. هیات تحریر الشام (HTS)، جناح اصلی شورشیان، از سوی ایالات متحده به عنوان یک گروه تروریستی معرفی شده است. رهبر آن، ابومحمد الجولانی، سابقه طولانی در مبارزات جهادی دارد و از متحدان سابق ابوبکر البغدادی، رهبر کشته شده گروه داعش است. این دو دوست در نهایت بر سر تاکتیک ها با هم اختلاف پیدا کردند و تبدیل به رقبا و دشمنان سرسخت شدند.

تحریر الشام از القاعده جدا شد، اما الجولانی کارهای زیادی برای تغییر نام گروه خود با حدود 30000 جنگجو به عنوان یک نیروی ملی گرا انجام داده و لحنی آشتی جویانه در قبال اقلیت های مذهبی سوریه اتخاذ کرده است. در منطقه ادلب که HTS از سال 2016 اداره می‌کند، این گروه نگرش خود را نسبت به اقلیت‌های مسیحی و دروزی ملایم‌تر کرده است. با تصرف حلب، الجولانی به مسیحیان قول داد که در امان باشند و کلیساهای شهر بدون مزاحمت به فعالیت خود ادامه دهند.

سوال این است که آیا الجولانی و HTS واقعاً ریشه های افراطی خود را پشت سر گذاشته اند؟ روز جمعه الجولانی گفت که این گروه تکامل یافته، و بازسازی سوریه اکنون در اولویت است: تحریر الشام تنها بخشی از این گفت‌وگو است و ممکن است در هر زمانی منحل شود. این به خودی خود یک هدف نیست، بلکه وسیله ای برای انجام یک وظیفه است: مقابله با این رژیم.

آلبرتو فرناندز، دیپلمات سابق ایالات متحده، هشدار داد: «امید این است که تحریر الشام واقعا تعدیل شده است، اما اعتماد به الجولانی و HTS بسیار شبیه به کنایه معروف اسکار وایلد در مورد ازدواج دوم است که می گوید این ازدواج «پیروزی امید بر تجربه» است.»

ترکیه

رجب طیب اردوغان و بشار اسد زمانی با هم دوست بودند، اما رهبر ترکیه از این شورش حمایت کرد که تقریباً 14 سال پیش شروع شد، عمدتاً به این دلیل که رقیب ژئوپلیتیک ترکیه، ایران از رژیم سوریه حمایت می کرد.

ترکیه حامی اصلی گروه های مخالف اسلامگرای مسلح سوریه بوده است. همانطور که جنگ توسعه یافت و جناح‌های شورشی میانه‌رو و سکولار طرفدار دموکراسی به حاشیه رفتند یا توسط رقبای سرسخت‌تر و منظم‌تر اسلام‌گرای خود مانور دادند، دست آنکارا قوی‌تر شده است. سقوط اسد اکنون احتمالاً به اردوغان کمک خواهد کرد تا برنامه ژئوپلیتیکی خود را پیش برد و به او فرصتی برای دستیابی به چندین هدف استراتژیک از جمله مهار جدایی طلبان کرد در شمال شرق سوریه که روابط نزدیک با جدایی طلبان کرد ترکیه دارند، می دهد. بازسازی مورد نیاز برای کسب و کارهای ترکیه نیز مفید خواهد بود.

رژیم اسرائیل

ایران به سرعت اسرائیل را به مهندسی سرنگونی اسد متهم کرده است. زمانی که حلب به دست شورشیان افتاد، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران گفت که این یک «توطئه رژیم اسرائیل برای بی ثبات کردن منطقه است.» در حالی که برای تهران راحت است که صهیونیست ها را مقصر بداند، اما هیچ مدرکی دال بر کمک نظامی مستقیم اسرائیل وجود ندارد. علاوه بر این، با توجه به حمایت ترکیه از شورشیان، به چنین کمکی نیازی نبود. با این حال، بنیامین نتانیاهو در برکناری بشار اسد نیز اعتباری برای خود قائل شد و گفت سقوط رهبر سوریه «نتیجه مستقیم اقدام قهرآمیز ما علیه حزب‌الله و ایران، حامیان اصلی اسد است.

او با این حال تاکید کرد که علیرغم فرصت بزرگی که این «روز تاریخی» ارائه می‌کند، همچنین مملو از خطرات قابل توجهی اس. وی به سربازان اسرائیلی دستور داد تا مواضع ارتش سوریه را پس از رها شدن در منطقه حائل بین اسرائیل و سوریه در بلندی‌های جولان به تصرف خود درآورند تا اطمینان حاصل کنند که هیچ نیروی متخاصمی درست در کنار مرز اسرائیل قرار نگرفته است.

نویسنده این مطلب در پایان ادعا می کند که «خروج اسد از قدرت در هر حالتی به نفع اسرائیل است، چرا که منتهی به تضعیف قدرت منطقه ای ایران می شود.  بدون اسد و یک رژیم دوست در سوریه، ایران هیچ مسیر زمینی برای ارسال کمک به حزب الله نخواهد داشت.»