دونالد ترامپ در ماه ژوئیه با ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان به عنوان یکی از نزدیکترین متحدانش در اروپا دیدار کرد تا در مورد این جنگ گفتگو کند. اوربان پس از این دیدار گفت: او حتی یک پنی هم به جنگ اوکراین و روسیه نخواهد داد.
به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، بروکسل نگران پیروزی دونالد ترامپ و قطع کمکها به اوکراین است. آیا اروپا به تنهایی میتواند جای خالی امریکا را پر کند؟
اتحادیه اروپا بی صبرانه و البته نگران منتظر نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده است، چرا که این رایگیری میتواند بسیاری از سیاستهای اتحادیه اروپا از تجارت و یارانههای صنعتی تا نظارت دیجیتال و قوانین ضد انحصار را دستخوش تغییر کند. اما هیچ حوزهای بیش از جنگ روسیه و اوکراین برای اتحادیه اروپا اسباب نگرانی نیست، چرا که هرگونه اختلال در حمایت از اوکراین، هرچند ناچیز میتواند نتایج میدان جنگ را تغییر دهد.
این نگرانی عمیق از اظهارات دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواهان ناشی میشود که بارها نارضایتی خود از کمکهای آمریکا به اوکراین را آشکار کرده است.
اوایل امسال، در جریان مذاکرات کنگره آمریکا درباره بسته کمک خارجی ۶۰ میلیارد دلاری به اوکراین، ترامپ تلاش کرد تا با فشار بر ساختارها، این کمکها به صورت وام و با شروط بازپرداخت و نه به عنوان کمک بلاعوض ارائه شود. ترامپ در شبکه اجتماعی «تروث سوشال» که خود صاحب آن است نوشت: «دیگر نباید بدون امید به بازپرداخت یا [بدون هرگونه] شرط پولی بدهیم. ایالات متحده آمریکا دیگر نباید احمق باشد.»
او سپس در یک گردهمایی در ماه ژوئن، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین را «بزرگترین فروشنده در میان سیاستمداران تاکنون» توصیف کرد. او گفت: «هر بار که زلنسکی به کشور ما میآید، ۶۰ میلیارد دلار پول با خودش میبرد.»
ترامپ در ادامه افزود: «زلنسکی به خانه بازمی گردد و اعلام میکند که ۶۰ میلیارد دلار دیگر نیاز دارد. من میگویم که این [درخواست ها] تمام نمیشود که نمیشود. من این موضوع را پیش از ورود به کاخ سفید به عنوان رئیسجمهور منتخب حل خواهم کرد.»
دونالد ترامپ در ماه ژوئیه با ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان به عنوان یکی از نزدیکترین متحدانش در اروپا دیدار کرد تا در مورد این جنگ گفتگو کند. اوربان پس از این دیدار گفت: «او حتی یک پنی هم به جنگ اوکراین و روسیه نخواهد داد. بنابراین جنگ پایان مییابد، زیرا واضح است که اوکراین نمیتواند به تنهایی روی پای خود بایستد.»
ویکتور اوربان در نامهای تحقیرآمیز به دیگر رهبران اتحادیه اروپا اظهارات خود را تکرار کرد و افزود که بازگشت احتمالی ترامپ به قدرت، پویایی مالی بین ایالات متحده و اتحادیه اروپا در مورد حمایت از اوکراین را تغییر خواهد داد.
این تغییرات مالی بین آمریکا و اتحادیه اروپا موجب نگرانی بروکسل شده است.
همگرایی اروپا و آمریکا پیش از آمدن «احتمالی» ترامپ
از روزهای آغازین حمله روسیه، اتحادیه اروپا در تماس نزدیک با واشنگتن بوده است تا واکنشهای خود را هماهنگ کند و جبهه غربی را در مقابل ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، تقویت کند.
اتحادیه اروپا جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا را یک مدافع قاطع برای اتحاد فراآتلانتیک میداند. جو بایدن معتقد است حمله تمامعیار روسیه به اوکراین نقض آشکار قوانین بینالمللی است و اوکراین حق دفاع از سرزمین خود و بازیابی حاکمیتش را دارد.
هرچند هر دو طرف در انتخاب سیاستهای خود مستقل بودهاند، اما مسیرهایشان اینگونه با یکدیگر همراستا و هماهنگ شده است؛ از یک سو در مورد حمایت از ارتش و اقتصاد اوکراین و از سوی دیگر، اعمال فشار تحریمی برای فلجکردن ماشین جنگی روسیه.
آمریکا به عنوان تولیدکننده بزرگ تسلیحات، بیشتر بر ارائه سلاحهای پیشرفته به اوکراین تمرکز کرده و از آغاز جنگ تاکنون بیش از ۶۴ میلیارد دلار کمک نظامی در قالب سلاحهایی چون موشکهای دوربرد «اتکمز» و سامانههای «پدافند هوایی پاتریوت» به کییف ارسال کرده است.
اتحادیه اروپا و کشورهای عضو نیز حدود ۴۳.۵ میلیارد یورو کمک نظامی کردهاند، اما در اینباره با مشکلاتی از جمله ناتوانی در تحقق هدف تحویل یک میلیون گلوله تا مارس ۲۰۲۴ و تعلیق ۶.۶ میلیارد یورو کمک مالی به دلیل مخالفت مجارستان نیز روبرو بودهاند.
اتحادیه اروپا فراتر از کمکهای نظامی در ارائه کمکهای مالی، اقتصادی و انسانی موفقیت بیشتری داشته و تاکنون ۵۷.۸ میلیارد یورو به ویژه در حوزه خط لوله پرداخت کرده است.
همچنین، شرکای اقیانوس اطلس در چندین ابتکار بزرگ در سطح «گروه هفت» عمل کردهاند که از جمله آن تعیین سقف قیمت برای نفت خام روسیه و وام ۵۰ میلیارد دلاری به اوکراین با استفاده از داراییهای مسدود شده روسیه بوده است.
این همگرایی ممکن است با پیروزی ترامپ و قطع حمایتهای آمریکا، یک شبه فروبپاشد.
آیا اروپا میتواند جای خالی آمریکا را پر کند؟
به گفته سون بیسکوپ، مدیر برنامه مؤسسه اگمونت «این مسئله مشکل بزرگی ایجاد خواهد کرد، چون اروپا آماده نیست تا این مسئولیت را به تنهایی به عهده بگیرد. این یعنی اوکراین ظرف سه تا شش ماه ممکن است بتواند بدون منابع خام کافی ادامه جنگ دهد.»
او افزود: «من مطمئنم که اتحادیه اروپا در هر شرایطی از اوکراین حمایت خواهد کرد. اما سؤال اینجاست که استراتژی نهایی ما چیست؟ فعلاً فقط هر روز کمک اندکی میکنیم تا خط خود را حفظ کنیم و نه اینکه اوکراین را آزاد کنیم و انگار امیدواریم پوتین در نهایت کوتاه بیاید، ولی او چنین نخواهد کرد. پس به یک استراتژی نیاز داریم.»
اروپا آماده نیست تا این مسئولیت را به تنهایی به عهده بگیرد. این یعنی اوکراین ظرف سه تا شش ماه ممکن است بتواند بدون منابع خام کافی ادامه جنگ دهد.»
کمتر کسی در بروکسل معتقد است اتحادیه اروپا میتواند جای خالی آمریکا را پر کند. این اتحادیه با اقتصادی راکد، صنعت دفاعی ضعیف و روند رو به رشد احزاب راستگرا، ابزار لازم برای کشیدن بار این مسئولیت را ندارد.
این واقعیت سال گذشته و زمانی که بسته ۶۰ میلیارد دلاری کمک به اوکراین در کنگره آمریکا به تأخیر افتاد، روشن شد و اتحادیه اروپا سناریوی خروج احتمالی آمریکا را جدی گرفت. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در آن زمان اعتراف کرد: «آیا اروپا میتواند جای خالی آمریکا را پر کند؟ مسلماً اروپا نمیتواند جایگزین آمریکا شود.»
این نگرانی اکنون و با نزدیکشدن به انتخابات آمریکا و رقابت نزدیک میان ترامپ و کامالا هریس، معاون بایدن که وعده داده به حمایت از اوکراین ادامه دهد، بر مسئولان اتحادیه اروپا سنگینی میکند.
در عین حال، ترامپ از هرگونه تعهد بلندمدت اجتناب کرده و تنها از پایان سریع جنگ با «یک معامله» بدون ارائه جزئیاتی درباره محتوای آن سخن گفته است.
«دوره دوم احتمالی ریاست جمهوری ترامپ میتواند شراکت نزدیک فراآتلانتیکی که دولت بایدن با اتحادیه اروپا ایجاد کرده را مختل کند و در زمانهایی که به کمترین حد از اصطکاک نیاز داریم، اصطکاکهایی غیرضروری بهویژه در ناتو ایجاد کند.»
رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا
دونالد ترامپ در ماه سپتامبر پس از دیدار با زلنسکی گفت: «اگر ما پیروز شویم، فکر میکنم خیلی سریع این مسئله را حل خواهیم کرد. اما خب، دو طرف برای این کار لازم هستند.»
این اظهارات باعث نگرانی از این شده که اگر ترامپ نتواند این معامله را عملی کند، ممکن است علاقه خود به جنگ را از دست بدهد و اوکراین را تنها بگذارد و اروپا را مجبور کند که این جای خالی را پر کند.
دیوید مکآلیستر، رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا در اینباره گفت: «دوره دوم احتمالی ریاست جمهوری ترامپ میتواند شراکت نزدیک فراآتلانتیکی را که دولت بایدن با اتحادیه اروپا ایجاد کرده مختل کند و در زمانهایی که به کمترین حد از اصطکاک نیاز داریم، اصطکاکهایی غیرضروری بهویژه در ناتو ایجاد کند.»
او افزود: «با این حال، ما باید صرفنظر از نتیجه انتخابات راهی پیدا کنیم تا روابط نزدیک با آمریکا را حفظ کنیم، تا شراکت اتحادیه اروپا-آمریکا همچنان حفظ شود.»