نگاهی به تبعات تنش جدید میان ایران با تروئیکای اروپایی و ایالات متحده / فاصله ایران و ۱+۳ از میز مذاکره هر روز دورتر می شود

پایگاه خبری جماران، سارا معصومی:  «ایران به روسیه موشک‌های بالستیک ارسال نکرده است. تمام.» عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران ساعاتی قبل و پیش از همراهی با مسعود پزشکیان، رئیس جمهور به عراق با انتشار این جمله در حساب کاربری خود در شبکه ایکس،  تروئیکای اروپایی و ایالات متحده آمریکا را به دروغگویی درباره ارسال موشک های بالستیک ایران به روسیه در میانه تداوم جنگ این کشور با اوکراین متهم کرده است.

 وزیر خارجه دولت تازه نفس چهاردهم که سیاست خود را کاهش تنش با غرب و مدیریت تخاصم با ایالات متحده آمریکا معرفی کرده در نخستین هفته های حضور در رأس دستگاه دیپلماسی کشور با تشدید بی سابقه تنش در این دو حوزه روبه رو شده است. عراقچی با طرح این ادعا که «آمریکا و اروپا بر اساس اطلاعات غلط و منطق معیوب عمل کردند» هشدار داد که ادامه سیاست فشار حداکثری بر تهران با ابزار تحریم  کارساز نیست و  غرب باید به این باور رسیده باشد که «تحریم‌ها راه حل نیستند بلکه بخشی از مشکل هستند.»

ماجرا از کجا آغاز شد؟ 

دور تازه ای از تنش میان ایران و تروئیکای اروپایی ( آلمان، فرانسه و بریتانیا ) به علاوه ایالات متحده نه به بهانه توسعه فعالیت های هسته ای ایران است و نه ریشه در اختلاف های دو طرف بر سر چند و چون فعالیت های ایران در منطقه غرب آسیا دارد. بلکه این بار باز هم ادعای نه چندان جدید کمک تسلیحاتی تهران به مسکو در جنگ با اوکراین به بهانه ای برای تشدید تحریم های ایران تبدیل شده است. تجاوز نظامی روسیه به اوکراین که از ۵ اسفند ۱۴۰۰ (۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۲) آغاز شد و تاکنون هم ادامه داشته یک بار به دلیل استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در عملیات نظامی خود در اوکراین پای تهران را به وسط معرکه باز کرد و حالا هم ادعای ارسال موشک های بالستیک کوتاه برد ایران به روسیه، دردسرساز شده است.

تا پیش از مطرح شدن ادعای ارسال موشک های بالستیک ایران به روسیه، پاسخ تهران به تصاویر منتشر شده از پهپادهای تغییر یافته ایرانی مورد  استفاده روسیه در جنگ اوکراین بر چند محور متمرکز بود: همکاری نظامی ایران و روسیه به مدتها پیش از آغاز جنگ اوکراین باز می گردد، این پهپادها پیش از آغاز جنگ به  روسیه ارسال شده است و ایران هیچ گاه با روسیه توافقی درباره استفاده از پهپادهای آن در جنگ اوکراین نداشته است. مجموع رفتارهای اوکراین و سه کشور اروپایی با تهران در چند ماه اخیر در خصوص این پرونده نشان نمی  دهد که پاسخ های تهران که در قالب چند دور مذاکره با طرف اوکراینی هم ارائه شده آنها را متقاعد کرده باشد. با فروکش کردن نسبی تب اخبار درباره استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین ناگهان اروپایی ها مستقیما و آمریکا با واسطه هشدار به تهران درباره ارسال موشک های بالستیک به روسیه را آغاز کردند. این هشدار تقریبا در تمام تماس های تلفنی مقام های اروپایی با عباس عراقچی، وزیر خارجه دولت چهاردهم در بدو آغاز به کار دولت چهاردهم تکرار شد.

 در نهایت اوایل هفته جاری بود که وال استریت ژورنال خبر داد به گفته مقامات آمریکایی و اروپایی، ایران موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد را به روسیه ارسال کرده است. به گفته مقامات اروپایی، واشنگتن اخیرا متحدان خود را از اقدام ایران در این باره مطلع کرده و دو طرف  در حال کار بر روی واکنش تحریمی به این اقدام ایران هستند.

روز دوشنبه جان کربی، سخنگوی مشاور امنیت ملی کاخ سفید تصریح کرد که نمی‌تواند گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها درباره ارسال موشک از سوی ایران به روسیه را تایید کند. اما تنها ساعاتی پس از این اظهار نظر، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا تائید کرد که روسیه محموله‌هایی از موشک‌های بالستیک از ایران دریافت کرده و احتمالاً به زودی از آن‌ها در اوکراین استفاده خواهد کرد.

تایید این ادعا از سوی ایالات متحده در میانه تکذیب مقام های ایرانی به انتشار  بیانیه سه کشور اروپایی در مورد گزارش ادعایی ارسال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه منتهی شد. در این بیانیه آمده بود: «دولت‌های فرانسه، آلمان و بریتانیا به شدت صادرات موشک‌های بالستیک توسط ایران و سفارش آنها توسط روسیه را محکوم می‌کند. این تشدید بیشتر حمایت ایران از جنگ متجاوزانه روسیه علیه اوکراین است و خواهیم دید که موشک‌های ایران قابلیت رسیدن به خاک اروپا دارند و رنج مردم اوکراین را افزایش می‌دهد. این اقدام تشدید بیشتر تنش هم از سوی ایران و هم از سوی روسیه است و تهدیدی مستقیم علیه امنیت اروپا محسوب می‌شود. تروئیکای اروپایی خصوصی و علنی به وضوح گفته‌است که اگر انتقال توسط ایران صورت بگیرد گام‌های جدی بر می‌دارد. ما اکنون به تاییدیه دست یافته‌ایم که ایران این انتقال را انجام داده‌است. ما بلافاصله گام‌هایی برای لغو کلیه توافق‌های دوجانبه خدمات هوایی با ایران بر می‌داریم.  علاوه بر این، ما به دنبال قرار دادن افراد و نهادهای موثر در برنامه موشک‌های بالستیک ایران و انتقال موشک‌های بالستیک و دیگر سلاح‌ها به روسیه در فهرست تحریم‌ها هستیم.  ما همچنین برای اعمال تحریم علیه ایران ایر کار می‌کنیم.  سه کشور اروپایی هماهنگی نزدیکی برای واکنش قوی به این گونه انتقال‌ها با شرکای اروپایی و بین‌المللی انجام می‌دهد.  ما از ایران می‌خواهیم که فورا تمام حمایت‌هایش را از جنگ روسیه علیه اوکراین و همچنین توسعه و انتقال موشک‌های بالستیکش متوقف کند.»

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به بیانیه تروئیکای اروپایی با بی پایه و اساس خواندن هرگونه ادعایی مبنی بر فروش موشک‌های بالستیک به روسیه از سوی ایران، هشدار داد که «این سیاست خصمانه با اقدام متناظر و متناسب جمهوری اسلامی ایران روبرو خواهد شد.»

زنجیره جدیدی از تحریم علیه ایران

با تکمیل زنجیره تثبیت اتهام وارده به ایران از سوی تروئیکای اروپایی و ایالات متحده،  وزارت دارایی آمریکا اعلام کرد که در واکنش به تحویل موشک‌های بالستیک به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، ۱۰ شخص و ۶ نهاد مستقر در ایران و روسیه را تحریم کرده است. این وزارتخانه همچنین چهار کشتی را مشمول تحریم کرد که امکان تحویل قطعات و سیستم تسلیحاتی ایران از جمله پهپاد و موشک بالستیک دوربرد را به روسیه فراهم می‌کنند.

بریتانیا نیز روز سه‌شنبه در واکنش به ارسال موشک‌ از سوی جمهوری اسلامی ایران به روسیه، هفت نام جدید به تحریم‌های جمهوری اسلامی و سه نام جدید به تحریم‌های روسیه اضافه کرد.این تحریم‌های بریتانیا شامل سازمان‌ها و شرکت‌هایی می‌شوند که با تولیدکنندگان پهپاد در ایران و روسیه همکاری دارند. حمزه قلندری، علی جعفرآبادی و مجید موسوی از جمله افراد وارد شده در فهرست تحریمی بریتانیا هستند. بریتانیا سازمان منطقه آزاد بندر انزلی را نیز به دلیل آنچه مشارکت در فعالیت‌های خصمانه دولت ایران، از طریق حمایت یا تسهیل بخش دفاعی خوانده، تحریم کرد. شرکت‌های بهارستان کیش، چکاد صنعت فراز و سعد سازه فراز شریف نیز وارد فهرست تحریمی بریتانیا شده‌اند.

همزمان تروئیکای اروپایی  اعلام کردند که در حال بررسی تعلیق توافق های خود با ایران ایر به عنوان خط هوایی رسمی جمهوری اسلامی  ایران هستند اما هنوز  دامنه این تحریم و زمان اجرایی شدن آن مشخص نشده است. شرکت ایران‌ایر در حال حاضر به شهرهای فرانکفورت و هامبورگ در آلمان، پاریس در فرانسه، و لندن در بریتانیا پروازهای مستقیم دارد.

مدارک ادعایی آمریکا و اروپا چه می گوید؟

اسکای نیوز با انتشار تصاویر ماهواره ای ادعا می کند که ارسال موشک های بالستیک ایران به روسیه مستند ثبت شده است.  در این گزارش ادعا شده است که تصاویر ماهواره ای یک کشتی باری با پرچم روسیه مظنون به حمل موشک های بالستیک از ایران را که یک هفته پیش در بندری در روسیه پهلو گرفت، به تصویر کشیده است.

یک منبع اوکراینی به اسکای نیوز گفت که کشتی Port Olya 3 حدود 220 موشک بالستیک کوتاه برد را از طریق دریای خزر به روسیه ارسال کرده  تا برای جنگ در اوکراین مورد استفاده قرار گیرد. این منبع گفت که کشتی در 4 سپتامبر به بندر روسیه رسید. تصاویر ماهواره ای تجزیه و تحلیل شده توسط تیم Sky News Data & Forensics، کشتی را در آن روز در بندر اولیا در منطقه آستاراخان، در جنوب روسیه، در کنار دریای خزر به تصویر می کشد. داده‌های ردیابی کشتی نشان می‌دهد که این کشتی تنها شش روز قبل، در 29 آگوست، در بندر امیرآباد ایران بوده است. هیچ داده ای از 29 آگوست به اشتراک گذاشته نشده است. شش روز پس از آخرین باری که کشتی موقعیت خود را به اشتراک گذاشت، به بندر روسیه رسید.

یک منبع اوکراینی به اسکای نیوز گفت که گمان می‌رود موشک‌های بالستیک فاتح-360 - با برد بیش از 70 مایل - در یک قطار باری بزرگ بارگیری شده باشند. این منبع ادعا می کند که در دریای خزر کشتی هایی که ردیابی خود را خاموش کرده اند، به وفور دیده می  شوند.  داده های ردیابی محدود موجود نشان می دهد که کشتی Port Olya 3  به طور منظم بین ایران و روسیه سفر می کند.

در حالی که تصاویر منتشر شده در اسکای نیوز صرفا پهلو گرفتن کشتی فوق را نشان می دهد و هیچ تصویر واضحی درباره محموله آن وجود ندارد، اما در متن این گزارش آمده است که مشخص نیست موشک های بالستیک پس از رسیدن به بندر روسیه به کجا برده شده اند، اما یک منبع اوکراینی ادعا کرده که فرض بر این است که آنها برای آزمایش و امکان آموزش بیشتر قبل از استفاده در میدان نبرد به یک زمین آموزشی نظامی به نام «آشولوک» فرستاده می شوند.

اسکای نیوز در بخشی از این گزارش ادعا کرده که ایالات متحده معتقد است، ارتش روسیه محموله هایی از موشک های بالستیک فتح-360 ایرانی را دریافت کرده است. این رسانه در گزارش خود  اشاره کرده  که فرمانده ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در واکنش به ادعاهای مبنی بر تأمین موشک‌های بالستیک روسیه، این ادعا را تکذیب کرد و آن را «نوعی جنگ روانی» خواند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز گفته که این گزارش را دیده است، اما همه این گزارش‌ها درست نیستند.

بهانه ای برای امتیاز دهی جدید غرب به اوکراین؟

در ادامه این گزارش با فرض اینکه موشک های بالستیک ایران  به روسیه رسیده آمده  است: این یک اقدام جدی در سطح قابل توجهی از کمک های نظامی ایران به متحد خود است که تاکنون از پهپادهای تهاجمی، مهمات و گلوله های توپخانه تشکیل شده بود. انتظار می‌رود که عرضه موشک‌های بالستیک ایران به روسیه، آمریکا و بریتانیا را وادار کند تا به اوکراین اجازه شلیک موشک‌های دوربرد آمریکایی و انگلیسی را به داخل روسیه بدهد. با وجود درخواست‌های فزاینده کی  یف، به دلیل نگرانی‌ها در مورد چگونگی واکنش روسیه، این امر تاکنون پذیرفته نشده است.

آنتونی بلینکن و دیوید لامی همتای بریتانیایی اش روز چهارشنبه در اوکراین بودند تا با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور این کشور درباره درخواست او  برای استفاده از موشک های دوربرد در داخل روسیه گفت و گو کنند. نتیجه این دیدار با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و سر کیر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا در میان گذاشته می‌شود، پیش از این که رهبران دو کشور روز جمعه در واشنگتن با یکدیگر دیدار کنند و در آن هرگونه تصمیم در مورد استفاده از موشک‌های دوربرد بریتانیا و آمریکا در داخل خاک روسیه اتخاذ شود. 

درباره موشک فتح 360

الجزیره در گزارشی در این باره می نویسد: اروپا و  ایالات متحده،  ایران را متهم کرده اند که حدود 200 موشک بالستیک از مدل فتح-360 به روسیه داده است که قرار است ظرف چند هفته در اوکراین مورد استفاده قرار گیرد. موشک بالستیک فتح-360 یک نوع موشک کوتاه‌برد ساخت ایران است که به خانواده موشک‌های «فتح» تعلق دارد. این موشک برای حملات دقیق به اهداف زمینی طراحی شده و از سوخت جامد استفاده می‌کند. برخی ویژگی‌ها و مشخصات اصلی موشک فتح-360 به شرح زیر است:

• برد: برد این موشک حدود 120 تا 140 کیلومتر است. این برد برای حملات تاکتیکی و هدف قرار دادن مواضع نزدیک در میدان نبرد مناسب است.
• دقت: فتح-360 به دلیل استفاده از سیستم‌های هدایت دقیق، از دقت بالایی برخوردار است و می‌تواند اهداف را با خطای بسیار کم مورد اصابت قرار دهد. گفته می‌شود که دقت این موشک در حد چند متر است. اعتقاد بر این است که دقت موشک زیر 30 متر (98 فوت) است.
• سوخت: این موشک از سوخت جامد بهره می‌برد که مزایای مهمی مانند افزایش سرعت پرتاب و کاهش زمان آماده‌سازی را به همراه دارد. همچنین، به دلیل استفاده از سوخت جامد، این موشک قادر است به سرعت پس از دستور شلیک، پرتاب شود.
• قابلیت حمل و شلیک از سکوهای متحرک: موشک فتح-360 می‌تواند از سکوهای پرتاب متحرک شلیک شود، که این ویژگی امکان مانورپذیری و پنهان‌کاری بیشتری را به نیروهای نظامی ارائه می‌دهد.
• کاربرد تاکتیکی: این موشک بیشتر برای اهداف تاکتیکی مانند پشتیبانی نیروهای زمینی در میدان نبرد، حمله به تاسیسات دشمن، و هدف قرار دادن پدافندهای دشمن استفاده می‌شود.

بعید است که این سلاح به خودی خود جریان هیچ جنگی را تغییر دهد، اما به طور بالقوه می تواند به روسیه کمک کند تا حمله خود به خاک اوکراین را بهتر مدیریت کند. فتح-360 اغلب با سیستم های HIMARS ساخت ایالات متحده که اوکراین علیه نیروهای روسی استفاده می کند، مقایسه شده است. همانطور که ایالات متحده همچنین اشاره کرده است، موشک های ایرانی می توانند برای هدف قرار دادن اهداف نزدیک به خطوط مقدم مستقر شوند و به روسیه اجازه می دهند مهمات هدایت شونده دقیق خود را برای اهدافی در عمق مرزهای اوکراین رزرو کند.

آیا ارسال موشک ها نقض توافق هسته ای ایران است؟

الجزیره در پاسخ به این پرسش می نویسد: توافق هسته‌ای که ایران در سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی امضاء کرد تا از تحریم‌های سازمان ملل در ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود خلاص شود، شامل مفاد موشکی نیز می‌شد. به عنوان بخشی از بندهای غروب برجام، یک تحریم طولانی مدت تسلیحات متعارف بر ایران در اکتبر 2020 منقضی شد. محدودیت های بیشتر بر برنامه موشکی ایران در اکتبر 2023 منقضی شد، اما ایالات متحده و اتحادیه اروپا تحریم های خود را حفظ کردند تا صنعت تسلیحات ایران را تحت فشار قرار دهند. از نظر فنی، هیچ مانع حقوقی بین المللی وجود ندارد که ایران را از ارسال موشک های بالستیک باز دارد.

اما قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد که زیربنای توافق هسته ای است، از رژیم کنترل فناوری موشکی (MTCR) که توسط G7 تشکیل شده بود، برای تعریف ممنوعیت های تحمیل شده بر ایران به عنوان بخشی از تحریم تسلیحاتی استفاده کرد. روسیه و چین عضو  MTCR هستند، اما این رژیم تعهدات الزام آور قانونی را اعمال نمی کند. در بخشی از این رژیم کنترل فناوری موشکی آمده است که کشورهای عضو نباید موشک ها و پهپادهایی با برد بیش از 300 کیلومتر (186 مایل) و محموله بیش از 500 کیلوگرم (1100 پوند) صادر کنند. فتح-360 به راحتی در محدوده رده یک قرار می گیرد، که می تواند به این معنی باشد که –در صورت صحت ادعاها– ایران با عدم ارسال موشک های دوربرد تر با دقت عمل می کند. گزارش‌های قبلی حدس می‌زدند که تهران می‌تواند انواع موشک‌های بالستیک را با برد تا ۷۰۰ کیلومتر(۴۳۵ مایل) ارسال کند که می‌تواند بسیار فراتر از اوکراین حرکت کند.

محدود کردن برد موشک‌های صادر شده می‌تواند ایران را در برابر مکانیسم «بازگشت فوری» توافق هسته‌ای که می‌تواند همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران را بازگرداند، محافظت کند.

حمیدرضا عزیزی همکار مدعو در موسسه آلمانی امور بین الملل و امنیت (SWP) در پاسخ به پرسش الجزیره درباره چرایی ارسال موشک های بالستیک  ایران ( ر صورت صحت ادعای طرف غربی) می گوید: تهران می‌تواند انتظار داشته باشد که در نهایت جنگنده‌های پیشرفته سوخو-۳۵ روسی را که به دنبال آن است از روسیه تحویل بگیرد. همزمان ایران به دنبال فناوری‌های نظامی دیگر و تولید تسلیحات مشترک با روسیه است.  علاوه بر این، ایران و روسیه در زمینه‌های استراتژیک دیگری مانند فضا و برنامه‌های هسته‌ای با یکدیگر همکاری کرده‌اند. ایران همچنین ممکن است به دنبال تعمیق همکاری در این زمینه ها باشد. این عوامل گسترده‌تر می‌توانند انگیزه‌های ایران برای ادامه تحویل موشک‌ها را بیشتر کنند.

آیا خروج آمریکا از توافق هسته ای باعث نزدیکی ایران و روسیه شد؟

الجزیره در پاسخ به این پرسش می نویسد: خروج آمریکا از برجام و اعمال شدیدترین تحریم ها علیه تهران تحت عنوان سیاست «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا که جو بایدن سلف او عمدتاً ادامه داده است، ایران را به سمت روسیه و چین سوق داد.

ایران و روسیه در سوریه نیز همکاری می‌کنند و بیش از یک دهه است که برای حفظ دولت بشار اسد در قدرت، تلاش می‌کنند. ایران و چین در سال 2021 یک قرارداد همکاری 25 ساله امضا کردند، اما هیچ قرارداد عمده ای به عنوان بخشی از این توافق اعلام نشده است. با این حال، چین با وجود تحریم ها همچنان بزرگترین خریدار نفت خام ایران است.

از سوی دیگر، حمله روسیه به اوکراین، مسکو را به دنبال شرکای جدید سوق داد. حمیدرضا عزیزی در این باره می گوید: فشار ایالات متحده بر ایران، عامل اصلی همکاری بیشتر با روسیه بوده است و ترک توافق هسته ای «لحظه کلیدی» بود که ایران را به دنبال سیاست «نگاه به شرق» سوق داد. ایران و روسیه تمایل مشترکی برای به چالش کشیدن نفوذ و هژمونی آمریکا در سطح جهانی دارند، اما این به معنای یک اتحاد رسمی نظامی یا اقتصادی نیست؛ حتی اگر توافقاتی وجود داشته باشد. هیچ پیمان دفاعی متقابل یا توافق‌نامه الزام‌آوری وجود ندارد که به‌عنوان مثال روسیه را متعهد به دفاع از ایران در یک درگیری کند و همچنین توافق‌های مشخصی در سایر حوزه‌های استراتژیک وجود ندارد. انتظار می رود توافقنامه مشارکت راهبردی که طبق گزارشات در مراحل پایانی خود است، بیشتر بر کلیات متمرکز شود تا تعهدات متقابل خاص. در حالی که همکاری رو به رشد آنها بدون شک چالش هایی را برای ایالات متحده و اروپا ایجاد می کند، مهم است که روابط این دو کشور را به عنوان دو  متحد رسمی توصیف نکرده و درباره آن اغراض نشود. با این حال، به نظر می رسد هر دو کشور مشتاق ادامه همکاری های خود هستند.

خیابان دو طرفه همکاری های نظامی ایران و روسیه؟

نیویورک تایمز در گزارشی در این باره با فرض صحت ادعاها درباره ارسال موشک های بالستیک ایرانی به روسیه می نویسد: به گفته وزارت خارجه ایالات متحده ، روسیه در اواخر سال 2023 قراردادی را برای خرید صدها موشک با ایران امضا کرده است. ایران تابستان امسال سربازان روسی را در استفاده از موشک های بالستیک دوربرد آموزش داد و روسیه اولین محموله را در ماه سپتامبر دریافت کرد. مقامات آمریکایی می گویند که تاکنون ایران عمدتاً پهپادهای روسیه را تامین می کرده و یک کارخانه تولید پهپاد در روسیه راه اندازی کرده است. همزمان کره شمالی گلوله های توپخانه ای را برای ارتش روسیه ارسال کرده است. هر دو این کمک های تسلیحاتی برای تلاش های ولادیمیر پوتین برای تصرف مناطق بیشتر در شرق اوکراین حیاتی بوده اند. 

آنتونی بلینکن روز سه شنبه گفت که چین، قدرتمندترین شریک روسیه، تا کنون از ارسال تسلیحات به پوتین خودداری کرده اما به روسیه کمک کرده تا پایگاه صنعتی نظامی و ظرفیت تولید تسلیحات خود را با فروش ماشین آلات کارخانه و میکروالکترونیک بازسازی کند. وی افزود که ایالات متحده و بریتانیا با یکدیگر همکاری می کنند تا نهادهای چینی را به دلیل حمایت از روسیه در این جنگ تنبیه کنند. مقامات دولت بایدن می گویند که قبلاً بیش از 300 نهاد چینی را تحریم یا تنبیه کرده اند.

ویلیام برنز، مدیر سیا و ریچارد مور، رئیس سرویس اطلاعات خارجی بریتانیا، آخر هفته در کنفرانسی که توسط فایننشال تایمز ترتیب داده شده بود، به پرسش هایی در مورد تامین موشک‌های بالستیک ایران از روسیه پاسخ دادند. برنز در آن زمان این انتقال ها را تایید نکرد، اما گفت که این انتقال نشان دهنده افزایش چشمگیر ماهیت آن مشارکت دفاعی میان ایران و روسیه است.  او همچنین ادعا کرد که تجارت تسلیحات بین روسیه و ایران یک خیابان دو طرفه است. روسیه به ایران کمک کرده تا موشک‌های بالستیک خود را بهبود بخشد و آنها را به تهدید بزرگ‌تری علیه اسرائیل، دیگر شرکای آمریکا در خاورمیانه و دارایی‌های نظامی آمریکا در منطقه تبدیل کرده است.

سطح تنش تهران و ۳+۱ را به کجا می برد؟

تنش جدید میان ایران و سه کشور اروپایی به علاوه ایالات متحده در حالی بر سر پرونده جنگ اوکراین کلید خورده است که به نظر می رسید دولت مسعود پزشکیان بنای جدیدی را در سیاست خارجی در تنش زدایی از رابطه با اروپا و بازگرداندن توازن به سیاست خارجی ایران در سایه مدیریت تخاصم با آمریکا و رفع تحریم دنبال می کند. مسعود پزشکیان چه در گفت و گو با رافائل  گروسی، مدیرکل آژانس بین  المللی انرژی اتمی و چه در تماس های تلفنی مقام های ارشد اروپایی با او به مناسبت آغاز به کار دولت چهاردهم بر ضرورت همکاری و گفت و گو برای رفع اختلاف های ایران و آژانس و البته عبور تهران و بروکسل از پیچ های پرتنش چندسال اخیر بر پایه راهبرد برد – برد برای حل اختلاف های فی مابین تاکید کرده بود. پیش از این تنش های اخیر میان ایران و غرب بر سر پرونده جنگ در اوکراین، پیش بینی شده بود که سفر هیات ایرانی به نیویورک به ریاست احتمالی مسعود پزشکیان و با همراهی عباس عراقچی می تواند فرصتی را  برای آغاز دور جدید و جدی از رایزنی میان ایران و غرب بر سر پرونده های اختلافی توسعه برنامه هسته ای ایران و رفع تحریم ها، پایان جنگ در غزه با حصول آتش بس و همچنین سطح و سقف همکاری نظامی ایران و روسیه تا مادامی که جنگ در اوکراین ادامه دارد، فراهم کند.

 برخی از کارشناسان معتقدند که فضای به وجود آمده میان ایران و غرب در نتیجه این تنش جدید را می توان تلاش تروئیکای اروپایی و امریکا برای امتیاز خواهی بیشتر از تهران در مذاکرات پیش رو دانست. اما این تحلیل میتواند برداشت و یا تحلیلی ساده انگارانه از تحولات جاری هم باشد. واقعیت آن است که شرایط فعلی میان ایران و شرکای پیشین برجامی در غرب ( آلمان، فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده )  فارغ از صحت یا سقم ادعای اخیر درباره ارسال موشک  های بالستیک ایرانی به روسیه، گویای واقعیتی است که باید جدی گرفته شود: طرف های مقابل ایران روز به روز از میز مذاکره هسته ای که رفع تحریم در سایه آن ممکن است، فاصله بیشتری می گیرند.

در چنین شرایطی اگر ادعای مطرح شده از سوی طرف غربی مبنی بر کمک نظامی جدید ایران به روسیه را صحیح فرض کنیم، شاید بتوان تنش به وجود آمده را درک کرد اما پرسش مهم اینجاست که اگر فرض را بر صحت تکذیب  مقام های ایرانی در این فقره بگذاریم، چرا طرف مقابل در میانه جنگ غزه  و بحران در منطقه غرب  آسیا، تداوم جنگ اوکراین و خستگی افکار عمومی در غرب از آن و البته هفته های پرتنش انتخاباتی در ایالات متحده به دنبال تشدید تهران با تهران  است؟