در گرماگرم تهاجم ادامه‌دار نیروهای اوکراینی به استان کورسک روسیه، روسها نیز به نوبه خود از نوع جدیدی از پهپاد علیه اوکراینی‌ها استفاده کرده‌اند که به گفته خودشان «سامانه‌‌های جنگ الکترونیکی» را ناتوان می‌کند.
به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، به تازگی، دیده شده است که روسیه از پهپادهای جدید ضد پارازیت در جنگ اوکراین استفاده کرده است. یورونیوز در این نوشتار به تازه‌ترین نحوه عملکرد آنها و چشم‌انداز بالقوه به کارگیری آنها در آینده می‌پردازد.
در گرماگرم تهاجم ادامه‌دار نیروهای اوکراینی به استان کورسک روسیه، روسها نیز به نوبه خود از نوع جدیدی از پهپاد علیه اوکراینی‌ها استفاده کرده‌اند که به گفته خودشان «سامانه‌‌های جنگ الکترونیکی» را ناتوان می‌کند.
آندری نیکیتین، فرماندار استان نووگورود روسیه در کانال تلگرامی خود اعلام کرد که پهپادهای جدید دارای فیبر نوری است و نام آنها «شاهزاده وندال نووگورودی (KVN)» است که به طور گسترده در عملیات علیه اوکراینی‌ها استفاده می‌شود.
به گفته جیمز پاتون راجرز، مدیر اجرایی «موسسه سیاست‌گذاری فناوری کورنل بروکس» در دانشگاه کرنل، این پهپادهای ارتقاء یافته دارای دوربین‌های دید اول شخص (FPV) هستند و هنگام پرواز یک رشته فیبرنوری فوق‌العاده سبک را پشت سر خود به دنبال می‌کشد که باعث می‌شود این پرنده‌ها برای تیم‌های اطلاعاتی طرف مقابل «تقریباً غیرقابل شناسایی» باشند.
این درحالی است که جنگ پهپادی بین دو طرف همچنان تشدید می‌شود. اوایل این هفته بود که روسیه بیش از ۱۰۰ پهپاد را به سمت مناطق مختلف اوکراین روانه کرد و زیرساخت‌های انرژی این کشور را هدف قرار داد.
در عین حال، اوکراینی‌ها نیز به نوبه خود بزرگترین حمله پهپادی بر فراز مسکو را انجام دادند. همزمان نیز نیروهای نظامی اوکراینی به پیشروی به داخل خاک روسیه در استان کورسک ادامه می‌دهند.
این پهپادها چگونه کار می کنند؟
یک وبلاگ‌نویس نظامی اوکراینی به نام سرهئی بسکرستنوف یکی از پهپادهای فیبر نوری روسیه را در ماه مارس در خطوط مقدم جبهه پیدا کرد.
او در توصیف این پهپاد در تلگرام خود، از آن به عنوان یک پهپاد با دوربین دید اول شخص (FPV) یاد کرد که یک محفظه پلاستیکی غیرمعمول حاوی حدود ۱۰.۸ کیلومتر رشته فیبر نوری در داخل خود داشت.
این محفظه رشته‌های نازک فیبر نوری در جایی قرار داشت که معمولا در سایر پهپادهای دید اول شخص، محل قرارگیری دستگاه فرستنده-گیرنده سیگنال‌های رادیویی است.
نوآ سیلویا، تحلیلگر فناوری نوظهور در «موسسه سلطنتی سرویس‌های [دفاعی] متحد» (به اختصار: اندیشکده روسی، RUSI)، گفت که پرواز یک پهپاد بدون دستگاه فرستنده-گیرنده به این معنی است که هیچ سیگنال رادیویی که بتواند موقعیت پهپاد یا اپراتور آن را ردیابی کند، منتشر نمی‌کند.
به گفته سیلویا، کارشناسان معتقدند که روسها از این جهت از کابل‌های فیبر نوری استفاده می‌کنند که برخلاف پهپادهای معمولی، این کابل‌ها ویدیوی باکیفیتی را به اپراتور تحویل می‌دهند که حتی در صورت وجود تداخل و پارازیت هم خاموش نمی‌شود.
این پهپادهای جدید آنچنان هم بی‌عیب و نقص نیستند
برخلاف پهپادهای FPV که سبک وزن هستند و ظرفیت بارگیری آنها محدود است، پهپادهای جدید برای جبران اضافه وزن کابل فیبر نوری، به قدرت باتری بیشتر یا موتورهای قوی‌تری نیاز دارند که می‌تواند ساخت آنها را بسیار گران‌تر کند.
راجرز همچنین خاطرنشان کرد که وزن اضافه شده کابل فیبر نوری می‌تواند سرعت پهپادها را کاهش دهد و برد آنها را در مقایسه با مدل‌های بدون اتصال محدود کند.
سیلویا توضیح داد که «پهپادهای معمولی FPV قادر به حرکت با سرعت بالا، انجام چرخش‌های تند و بسیار مانورپذیر هستند و می‌توانند در زوایایی قرار گیرند که دشمن پیش‌بینی نمی‌کند. با این حال، داشتن کابل فیبر نوری این قابلیت‌ها را محدود می‌کند.»
چرا روسیه به این پهپادها روی آوردند؟
در تاریخ ششم اوت (۱۶ مرداد ۱۴۰۳)، نیروهای اوکراینی حمله غیرمنتظره ای را به استان کورسک روسیه آغاز کردند و پیشروی قابل توجهی تا ۳۵ کیلومتر در عمق خاک روسیه داشتند. آنطور که روزنامه ایندیپندنت کی‌یف گزارش می‌دهد، آنها کنترل بیش از ۹۰ شهرک را به دست گرفتند و «صدها» سرباز روس را اسیر کردند.
به گفته سیلویا، موفقیت اولیه اوکراینی‌ها در پیشروی به داخل خاک روسیه تا حدی به لطف استفاده آنها از تکنیک‌های مختلف جنگ الکترونیک (جنگال) بود. این تاکتیک‌ها عملاً قابلیت‌های تجسسی روسیه را خنثی کرد و به نیروهای اوکراینی اجازه داد تا عمیق‌تر به خاک روسیه نفوذ کنند.
سیلویا ادامه داد: یکی از راه‌های مقابله با این تاکتیک اوکراینی‌ها، استقرار پهپادهای فیبر نوری توسط روسها به صورت انبوه است.
یورونیوز با ارتش اوکراین تماس گرفت تا ببیند آیا آنها نیز از پهپاد فیبر نوری مشابهی در ناوگان خود استفاده می‌کنند یا خیر، اما تا زمان انتشار این مقاله پاسخی دریافت نکردند.
در عوض، یک تولیدکننده هواپیماهای بدون سرنشین آلمانی به نام «های‌کت / HIGHCAT»، در این ماه به فوربس گفت که آن ها پهپاد مشابهی به نام HCX را با در نظر گرفتن تحولات اوکراین ساخته‌اند و به زودی آن را در میدان نبرد به نمایش خواهند گذاشت.
در توضیح این پهپاد در وب‌سایت «های‌کت» آمده است که HCX با اتصال قرقره‌های فیبر شیشه‌ای به پهپاد، «برای عملیات در محیط‌های به شدت انسدادی [به لحاظ پارازیت] طراحی شده است.» با این کار، پهپاد می تواند بدون شناسایی پرواز کند، زیرا هیچ سیگنال رادیویی منتشر نمی شود.
«های‌کت» گفته است که اگر آزمایش‌های آنها موفقیت‌آمیز باشد، این شرکت می تواند تولید حداکثر ۳ هزار پهپاد در ماه را از نوامبر آغاز کنند.
ناوگان هواپیماهای بدون سرنشین روسیه و اوکراین
به گفته سیلویا، هر دو طرف مجموعه‌ای از پهپادها از جمله مدل‌های کوچک، متوسط و بزرگ در زرادخانه خود دارند.
پهپادهای بزرگی که تا ۳ کیلومتر و بالاتر از آن پرواز می‌کنند و برای عملیات تجسسی، پارازیت‌اندازی جی‌پی‌اِس و گرفتن سیگنال‌هایی که از دشمن برای موقعیت‌یابی آنها استفاده می‌شوند.
او گفت که پهپادهای متوسطی که تا «۶۰۰ متر» بالا می‌روند برای «اسکن زمین دشمن» یا هماهنگ کردن آتش توپخانه استفاده می‌شوند.
سیلویا ادامه داد: پهپادهای کوچکتر مانند هواپیماهای بدون سرنشین FPV به عنوان «پهپادهای کامیکازه یا انتحاری» در نظر گرفته می‌شوند زیرا مستقیماً به سمت هدف دشمن پرواز می کنند.
آیا معادله در میدان نبرد به نفع روسیه تغییر می‌کند؟
راجرز گفت که ارتش‌های دو کشور روسیه و اوکراین فعلا نظاره گر عملکرد این پهپادها در میدان نبرد خواهند بود و اگر «مزیت رادارگریزی برای روسیه» ایجاد کنند، هر دو طرف بیشتر به سوی استفاده از آنها خواهند رفت.
حتی اگر اینطور باشد، سیلویا معتقد است پهپادهای فیبر نوری نحوه جنگ را متحول نخواهند کرد، زیرا آنها اساساً اقتباسی از فناوری موجود، شبیه به موشک‌های آمریکایی ضدتانک «تاو - TOW» هستند که ردیابی نوری و هدایت سیمی دارند و اکنون بخشی از موشک‌های موجود در زرادخانه اوکراین هستند.
او گفت در عوض، آنچه احتمالاً اتفاق خواهد افتاد این است که از این پهپادها «به عنوان ارزش افزوده» برای ناوگان پهپادهای قوی‌تر هر دو طرف استفاده می شود.
سیلویا افزود، هنوز مشخص نیست که چه اقدامات متقابلی علیه این پهپادها ایجاد خواهد شد، اما او پیش‌بینی می‌کند که دیر یا زود آنها نیز «با گلوله، موشک یا سایر پهپادها» منهدم شوند.
او گفت: «نیروها در زمان جنگ بسیار مبتکر می‌شوند، بنابراین من تضمین می‌کنم که اگر قبلاً یک اقدام متقابلی وجود نداشته باشد، یک اقدام متقابل ظاهر خواهد شد.»
ویدیوهای شاهزاده روسی مورد استفاده در کورسک
در حال حاضر، راجرز خاطرنشان می کند که جواب به این سوال که چه کسی در درگیری هواپیماهای بدون سرنشین دست بالا را دارد، چالش برانگیز است. زیرا این بازی شبیه یک «بازی موش و گربه» است و هر دو طرف به طور مداوم برای مقابله با آخرین پیشرفت های یکدیگر دست به کار می‌شوند.
