در حالی که آشفتگی تاکتیکی و استراتژیک در میان همه بازیگران کلیدی در منطقه غرب آسیا آشکار است، این منطقه درگیر یک بحران جدی شده است.
به گزارش جماران، وب سایت geopoliticalmonitor در تازه ترین نوشتار به سراغ احتمال گسترده تر شدن درگیری میان حزب الله لبنان و رژیم اسرائیل رفته و می نویسد: در حالی که آشفتگی تاکتیکی و استراتژیک در میان همه بازیگران کلیدی در منطقه غرب آسیا آشکار است، این منطقه درگیر یک بحران جدی شده است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، یحیی سنوار رهبر حماس، حسن نصرالله از حزب الله و رهبران ایالات متحده و ایران همگی گرفتار بلاتکلیفی هستند. با وجود تشدید تنش‌ها، هیچ‌کدام تلاش لازم را برای رسیدگی و حل و فصل بحران‌های عمیقی که خاورمیانه را فراگرفته از خود نشان نداده‌اند. به نظر می‌رسد اکثر بازیگران فعال در این پرونده بیش از آنکه به دنبال برقراری صلح باشند بر حفظ قدرت و بقای خود سرمایه گذاری کرده اند. وضعیت امروز خاورمیانه یک چشم انداز کلی و البته نگران کننده از فرصت‌های از دست رفته و تنش‌های رو به فزونی در منطقه ای است که تلاش برای حل و فصل بحران به ندرت به نتیجه می رسد. آشفتگی کنونی بر نیاز فوری به رهبرانی تاکید می کند که بتوانند آینده ای عاری از درگیری دائمی را متصور شوند.
ماه گذشته، حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان، قبرس را تهدید کرد که اگر به پایگاه‌های نظامی اسرائیل در خاک خود اجازه دهد که از این کشور به لبنان حمله کنند، حزب الله تلافی خواهدکرد. این جزیره مدیترانه ای، عضو اتحادیه اروپا، حمایت سریع و صریح بروکسل را دریافت کرد که هشدار داد تهدید برای یک کشور عضو، تهدیدی برای کل بلوک است.
این سخنان نصرالله که با استقبال رسانه های طرفدار حزب الله لبنان روبه رو شد، در پی اعلام اسرائیل مبنی بر اینکه طرح های عملیاتی برای حمله به لبنان را روشن کرده، صورت گرفت. وزیر خارجه اسرائیل در همان مقطع زمانی ادعا کرد که یک جنگ تمام عیار باعث نابودی حزب الله خواهد شد.
جهت آتی تنش ها بین اسرائیل و حزب الله به مذاکرات در حال انجام با میانجیگری واشنگتن بستگی دارد. آموس هوخشتاین، فرستاده آمریکا، نه تنها به اختلافات بین لبنان و اسرائیل، بلکه بین حزب الله و اسرائیل نیز رسیدگی کرده است. هوخشتاین تلاش کرده است از نبیه بری، رئیس مجلس، به عنوان مجرای بین دولت بایدن و حزب الله استفاده کند. علیرغم طبقه بندی واشنگتن از حزب الله به عنوان یک سازمان تروریستی، تعامل دولت بایدن نشان دهنده تلاشی برای جلوگیری از جنگ بین لبنان و اسرائیل است. محور اصلی این تلاش‌های دیپلماتیک، پیشنهادی است که براساس آن حزب‌الله تا پشت رودخانه لیتانی عقب‌نشینی و منطقه حائلی ایجاد می‌کند که گروه شبه‌نظامی را از ارتش اسرائیل جدا می‌کند و در نتیجه خطر رویارویی مستقیم نظامی را کاهش می‌دهد. پراگماتیسم «رویکرد هوخشتاین» به دیپلماسی با حزب الله لبنان اساساً اذعان می‌کند که حزب‌الله قدرت بیشتری نسبت به دولت لبنان دارد و حاکمیت لبنان را به پس‌زمینه می‌اندازد.
از سوی دیگر، نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و یاران نزدیکش، بر دستیابی به پیروزی به هر قیمتی دل بسته اند. علیرغم تلفات سنگین غیرنظامیان در غزه و شکست در دستگیری یحیی سنوار، رهبر حماس، اکنون زمزمه های بلندی درباره عملیات احتمالی برای از بین بردن حزب الله شنیده می شود. موضع دولت بایدن صریح است: اگر حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، طرح‌های دیپلماتیک اموس هوخشتاین را رد کند، واشنگتن اسرائیل را تحت فشار قرار نخواهد داد تا عقب‌نشینی کند.
نقش ایران در این معادله ناپایدار پیچیده است. این کشور به طور بالقوه می تواند از یک جنگ تمام عیار بین حزب الله و اسرائیل جلوگیری کند. با این حال، ایران در حال حاضر پس از انتخابات ریاست جمهوری درگیر مسائل داخلی خود است. (به ادعای وب سایت) این تحول سیاسی داخلی، ممکن است ایران را از درگیری با اسرائیل در این مقطع ناتوان کند. در عوض، تهران در حال حاضر ترجیح می‌دهد که جناح‌های سوریه و عراق خود را از یک درگیری تمام عیار دور کند تا از شبکه‌های مهم فرامنطقه‌ای خود محافظت کند.
عراق از اهمیت استراتژیک بیشتری نسبت به حزب الله برای ایران برخوردار است و تهران تمایلی به خطر انداختن آن در درگیری در جنوب لبنان ندارد. تهران ظاهراً قصد دارد خود را از درگیری مصون نگه دارد و درست مانند سال 2006 عمل کند، پس از آن دوره از جنگ میان اسرائیل و حزب الله لبنان در حالی که ایران روی تسلیح مجدد حزب الله متمرکز بود، این کشورهای عربی بودند که میلیاردها دلار برای بازسازی لبنان سرمایه گذاری کردند. امروز نیز مانور راهبردی تهران اولویت های آن و تعادل ظریفی را که به دنبال حفظ آن در منطقه است، برجسته می کند.
در بحبوحه تشدید تنش ها در مرز لبنان و اسرائیل، کارشناسان یک رویارویی تمام عیار اجتناب ناپذیر بین اسرائیل و حزب الله را پیش بینی می کنند. اسرائیل مجوز فراخوانی 350000 نیروی ذخیره را صادر کرده که نشان دهنده آمادگی آن برای اقدام نظامی قوی است.
سپهبد هرزی هالوی، فرمانده نظامی اسرائیل، اخیراً نسبت به تصمیمی قریب الوقوع در پاسخ به حملات ادامه دار حزب الله در شمال اسرائیل هشدار داد، این موضع سپس توسط نخست وزیر رژیم اسرائیل هم تکرار شد که آمادگی اسرائیل برای اقدامات قاطع در شمال را تأیید کرد. حزب الله که در ابتدا نقش حمایتی در درگیری غزه ایفا می کرد، تحرکات خود را در امتداد مرز تشدید کرده و همین مسئله منجر به جابه جایی گسترده ساکنان اسرائیلی از این مناطق شده است. این درگیری‌ها به حزب‌الله نیز آسیب وارد کرده است و گزارش‌ها حاکی از تلفات قابل توجهی در میان رزمندگان و فرماندهان آن است. با افزایش تنش ها، منطقه برای تشدید بالقوه آماده می شود.
حزب الله لبنان اعلام کرده که حملات خود را در صورت پایان دادن به درگیری در غزه که اخیراً توسط نصرالله تکرار شد، متوقف خواهد کرد. این رویکرد باعث می‌شود نصرالله نفوذ خود بر روابط اسرائیل و فلسطین را حفظ کند. دولت بایدن به غیر از توصیه به اسرائیل برای توقف حمله به جنوب برای جلوگیری از درگیری گسترده تر در شمال، فاقد راهبردهای روشن است. این در تضاد با رویکرد «قدرت آرام» دیپلماسی سنتی است.
هرچند که واشنگتن در چندماه گذشته از جنگ غزه، سخنان تندو تیزی را علیه ایران و نیروهای منتسب به آن در منطقه ابراز داشته اما موضع بازدارنده واشنگتن نامشخص به نظر می رسد. نصرالله ممکن است بلاتکلیفی و ابهام دولت بایدن را به عنوان مدارا در برابر اقدام های خود تفسیر کند.
اگر آتش‌بس عمومی با میانجیگری بازیگران درگیر متعدد حاصل شود، نصرالله احتمالاً برای جلوگیری از تشدید بیشتر تنش‌ها، مفاد آن را رعایت می‌کند. این سناریو به موضع مشترک اسرائیل و آمریکا بستگی دارد. اسرائیل اعلام خواهد کرد که اگر حزب الله عقب نشینی نکند، جنگی همه جانبه را آغاز خواهد کرد و ایالات متحده تسلیحات، اطلاعات و پشتیبانی شورای امنیت را ارائه خواهد کرد. اسرائیل بدون شک نیروهای قابل توجهی را در شمال جمع آوری خواهد کرد تا نصرالله و تهران را تحت فشار بگذارند تا عقب نشینی کنند، مانند جنگ سال 2006. با این حال، موفقیت این مانور به تفاهم بین نتانیاهو و بایدن بستگی دارد، که هر دو در حال حاضر با چالش هایی در جبهه داخلی خود مواجه هستند.
