اروپا حدود ۱۱ ماه است که گرمای بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کند و دمای سطح اقیانوس اطلس شمالی به بالاترین حد خود در ۴۰ سال گذشته رسیده است.
به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، بیش از ۵۰ دانشمند برجسته در مطالعه‌ای که روز چهارشنبه منتشر شد هشدار دادند که گرمایش زمین با سرعتی بی‌سابقه در حال افزایش است و پنجره‌ای که برای محدود کردن افزایش دما در چارچوب اهداف تعیین‌شده بین‌المللی وجود داشت، در حال بسته شدن است.
این مطالعه که در مجله داده‌های سیستم زمین (Earth System Science Data) منتشر شده، نشان می‌دهد میانگین دما از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ میلادی به میزان ۰.۲۶ درجه سانتیگراد افزایش یافته است.
میانگین دمای سطح زمین در همین دوره به ۱.۱۹ درجه سانتیگراد بالاتر از معیار پیش از دوره صنعتی شدن (۱۸۵۰-۱۹۰۰) برای سنجش گرم شدن کره زمین رسید. این رقم نسبت به ۱.۱۴ درجه سانتیگراد گزارش شده سال گذشته برای دهه منتهی به ۲۰۲۲ افزایش یافته است.
این مطالعه می‌گوید: «گرمایش ناشی از فعالیت‌های انسانی با سرعتی در حال افزایش است که در سابقه اندازه‌گیری‌ها بی‌سابقه است.»
این مطالعه بخشی از مجموعه ارزیابی‌های دوره‌ای آب و هوا است که برای پر کردن شکاف بین گزارش‌های هیئت بین‌دولتی تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد (IPCC) طراحی شده است که از سال ۱۹۸۸ به طور متوسط هر شش سال یک بار منتشر می‌شود.
این گزارش همزمان با دیدار دیپلمات‌های سراسر جهان در این هفته در آلمان برای مذاکرات میان‌دوره‌ای آب و هوا قبل از نشست COP29 سازمان ملل در نوامبر در باکو، آذربایجان، منتشر شد.
در توافقنامه پاریس ۲۰۱۵ که حاصل یک نشست COP قبلی بود، کشورها توافق کردند که گرمایش جهانی را به میزان زیر ۲ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن محدود کنند، در حالی که همزمان برای حد ایمن تر ۱ و نیم درجه سانتیگراد تلاش می‌کنند.
گزارش روز چهارشنبه نشان داد که فعالیت‌های انسانی تا پایان سال ۲۰۲۳، دما را ۱.۳۱ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح پیش از صنعتی شدن سوق داده است.با در نظر گرفتن سایر عوامل طبیعی از جمله پدیده ال نینو، زمین در مجموع ۱.۴۳ درجه سانتیگراد گرم شده است.
این مطالعه نشان داد که یکی دیگر از عوامل موثر در گرما، کاهش برخی از ذرات آلاینده در جو است که بخشی از انرژی خورشید را به فضا بازتاب می‌کنند.
سخت‌تر شدن مقررات حمل و نقل جهانی و کاهش استفاده از انرژی زغال سنگ نیز به کاهش انتشار دی اکسید گوگرد که اثر خنک کننده‌ای نیز داشت، کمک کرده است.
این مطالعه همچنین می‌افزاید: «تا به امروز، مهم‌ترین عامل گرمایش زمین، انتشار گازهای گلخانه‌ای در بالاترین سطح خود است.» این گزارش می‌گوید میانگین انتشار سالانه برای دوره ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲، ۵۳ میلیارد تن دی اکسید کربن و معادل آن در سایر گازها (عمدتا ناشی از استفاده از سوخت‌های فسیلی مانند نفت و گاز) بوده است. در سال ۲۰۲۲، انتشار گازهای گلخانه‌ای به ۵۵ میلیارد تن رسید.
هیئت بین‌دولتی تغییرات آب و هوایی در سال ۲۰۲۰ بودجه کربن باقی‌مانده را در محدوده ۵۰۰ میلیارد تن دی‌اکسید کربن محاسبه کرده بود اما این مطالعه می‌گوید که تا اوایل سال ۲۰۲۴، بودجه به حدود ۲۰۰ میلیارد تن کاهش یافته است.
پیر فورستر، نویسنده اصلی این گزارش گفت: «حداقل در یک یافته، کمی خوش‌بینی وجود دارد و آن این است که به نظر می‌رسد که سرعت افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای از سال ۲۰۰۰ به بعد کند شده است، که نشان می‌دهد ما لزوما شتاب بزرگ و فزاینده‌ای در تغییرات آب و هوایی نخواهیم داشت.»
با این حال برخی از نویسندگان این مطالعه همچون پیر فریدلینگشتاین معتقدند که کاهش سرعت برای جلوگیری از تغییرات آب و هوایی کافی نیست و برای پایدار بودن شرایط باید انتشار گازهای گلخانه‌ای به سمت صفر خالص حرکت کند. او همچنین اضافه می‌کند تا زمانی که انتشار گازهای گلخانه‌ای در همان سطح پیشین ادامه داشته باشد گرمایش زمین نیز در همان سطح ادامه خواهد داشت.
موج گرما در اروپا
در حالی که هفته آینده یک جبهه هوای گرم وارد آلمان و برخی کشورهای شمال اروپا می‌شود اروپا خود را برای گرمای شدید تابستان امسال آماده می‌کند.
موج شدید گرما در حالی وارد اروپا می‌شود که فرانسه قصد دارد المپیک ۲۰۲۴ پاریس را به صورت «سبز و سازگار با محیط زیست» برگزار کند و به همین منظور اعلام کرده است که در اتاق ورزشکاران دستگاه‌های خنک‌کننده قرار نخواهد داد.
از سوی دیگر اسپانیا نیز به عنوان یک کشور توریستی که از معضل کم آبی رنج می‌برد، خود را برای یک تابستان سوزان آماده می‌کند.
گردشگری در اسپانیا بعد از بخش‌‌‌های صنعتی و تجاری- بانکی سومین رکن اقتصادی است و حدود ۱۲درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد.
اروپا حدود ۱۱ ماه است که گرمای بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کند و دمای سطح اقیانوس اطلس شمالی به بالاترین حد خود در ۴۰ سال گذشته رسیده است. بنابراین می‌توان حدس زد که چرا کارشناسان تابستان داغی را برای قاره اروپا پیش‌بینی کرده‌اند. حتی برخی از کارشناسان گفته‌‌اند که این ممکن است گرم‌ترین تابستان تاریخ قاره سبز باشد.
اما ما در مورد آب و هوای تابستان امسال در اروپا چه می‌دانیم؟ آیا باید منتظر گرمای شدید در سراسر این قاره باشیم؟
آیا تابستان امسال در اروپا به طور غیرعادی گرم خواهد بود؟
هرچند نمی‌توان شرایط آب و هوایی ماههای آینده را به صورت دقیق پیش‌بینی کرد اما شرایط آب و هوای گذشته می‌تواند سرخ‌هایی برای پیش‌بینی آب و هوا در آینده به ما بدهند.
تامسین گرین، کارشناس هواشناسی، می‌گوید: «پیش‌بینی دقیق آب و هوا هفته‌ها و گاهی روزهای آینده دشوار است چه برسد به ماههای آینده». او اضافه کرد«این به این دلیل است که آب و هوا در سراسر اروپا به دلیل عوامل تأثیرگذار مختلف، بسیار متغیر است».
با این حال، هواشناسان می‌توانند با استفاده از مدل‌ها و داده‌های آب و هوایی، روندهای کلی از جمله میانگین دمای ماهانه را پیش‌بینی کنند. به گفته آقای گرین، در حال حاضر، به نظر می‌رسد دمای هوا در اروپا طی ماههای ژوئن، ژوئیه و اوت بالاتر از میانگین باشد.
آب و هوا در سراسر این قاره بسیار متفاوت است. آقای گرین می‌گوید احتمالا کشورهایی که در جنوب و شرق اروپا قرار دارند امسال تابستان داغی را تجربه کنند.
براساس داده‌های آب و هوایی اروپای غربی در ماه ژوئن شاهد میانگین بارندگی خواهد بود و ماه ژوئیه میزان بارندگی در جنوب قاره سبز به بالاتر از میانگین خواهد رسید اما شرق اروپا خشک‌تر خواهد بود.
آقای گرین یادآوری کرد که اینها فقط میانگین هستند و این بدان معنی است که ممکن است نوساناتی در این شرایط رخ دهد.
چه چیزی بر آب و هوای اروپا تأثیر می‌گذارد؟
عوامل مختلف زیادی بر آب و هوای متغیر اروپا تأثیر می‌گذارد. برای مثال، جهان در حال حاضر در مرحله انتقالی بین پدیده‌های اقلیمی ال نینو و لانینا قرار دارد که برای تعیین الگوهای آب و هوا و دمای جهانی «مهم» است.
لانینا وضعیتی است که در آن، آب قسمت مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام، سردتر از حالت طبیعی می‌شود. لانینا در هر سه تا هفت سال اتفاق می‌افتد.
اِل‌نینو، معکوس لا نینا، نوعی رخداد اقلیمی کلان و چرخه آب و هوایی است که هر ۴ یا ۵ سال یکبار تکرار می‌شود. در اثر این پدیده و با کاهش سرعت بادهایی که به سمت غرب در امتداد استوا می‌وزند، آب گرم به سمت شرق رانده شده و دمای اقیانوس‌ها را بالا می‌برد. افزایش دمای اقیانوسی شدت گرفتن خشکسالی‌ها، ریزش باران‌های سیل‌آسا و بروز تغییرات بزرگ در آب و هوای کره زمین را در پی دارد.
آقای گرین می‌گوید: «در ماههای اخیر، دمای هوا و دمای اقیانوس‌ها همچنان به شدت بالاست و به نظر می‌رسد این حالت همچنان ادامه داشته باشد».
این کارشناس آب و هوا توضیح می‌دهد که «مانند یک اثر دومینو»، آب و هوا در یک مکان می‌تواند شرایط را در طرف دیگر کره زمین تحت تاثیر قرار دهد. اگر در جایی از جهان بارندگی افزایش یابد، در جاهای دیگر بارندگی کاهش خواهد یافت.
به عنوان مثال، باران و باد در اروپا اغلب پس از طوفان‌های استوایی افزایش می یابد.
اروپا سریعتر از میانگین جهانی گرم می‌شود
تغییرات آب و هوایی در جهان نقش مهمی در تابستان‌های گرم فزاینده اروپا دارد.
آقای گرین می‌گوید: «رکورد گرما دائما در حال شکستن است». ده سال گذشته شاهد گرم‌ترین سال‌های ثبت شده بوده‌ایم و بیشتر میزان گرم شدن زمین نیز تنها در ۴۰ سال گذشته رخ داده است.
بر اساس داده‌های اخیر سازمان جهانی هواشناسی (WMO) و آژانس آب و هوای اتحادیه اروپا کوپرنیک (C3S)، اروپا از سال ۱۹۹۱ دو برابر میانگین جهانی گرمتر شده است. هر دو آژانس هشدار می‌دهند که اروپا باید برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و دور شدن از سوخت‌های فسیلی اقدامات بیشتری انجام دهد.
۲۳ مورد از ۳۰ موج گرمای شدید قاره اروپا از سال ۲۰۰۰ میلادی به بعد رخ داده است.
آخرین میانگین پنج ساله نشان می‌دهد که از زمان آغاز صنعتی شدن تا کنون دمای هوا در اروپا ۲.۳ درجه سانتیگراد بالاتر رفته است این در حالی است که این رقم در سطح جهان ۱.۳ درجه سانتیگراد است.
به همین دلیل، آقای گرین معتقد است که اروپا در سال ۲۰۲۴ نیز احتمالا یک بار دیگر رکورد گرما را خواهد شکست.
پیشتر سرویس تغییرات آب و هوایی کوپرنیک اتحادیه اروپا و سازمان جهانی هواشناسی در گزارش مشترک خود در روز دوشنبه ۳ اردیبهشت، اعلام کردند که اروپا در سال۲۰۲۳ بیشترین تعداد روزهای «به شدت گرم» را پشت سر گذاشته است.
هرچند بسیاری از شرایط بحرانی در اروپا سخن می‌گویند اما واقعیت این است که اروپا تنها نیست و کره زمین گرمتر می‌شود.
دانشمندان مدت‌هاست هشدار می‌دهند که تغییرات آب و هوایی ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای که عمدتاً خود ناشی از سوختن سوخت‌های فسیلی هستند، توالی موج‌های گرما را بیشتر و شدید و کشنده‌تر می‌کند. آن‌ها می‌گویند دولت‌ها باید برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اقدامات جدی انجام دهند.
