تا کنون کشورهای ناتو از جمله بریتانیا، فنلاند، لهستان و فرانسه رسما اعلام کرده‌اند که استفاده از سلاح‌های خود را برای حمله به اهداف تهاجمی در داخل خاک روسیه تایید می‌کنند. آلمان و ایالات متحده آمریکا که معمولا در ناتو به دلیل رویکرد محتاطانه خود در مورد اقدامات اوکراین شناخته شده هستند ، به تدریج به تأیید استفاده از تسلیحات یا حمایت نظامی خود در منطقه نزدیک تر می شوند.
به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، در حالیکه رهبران روسیه تلاش می‌کنند تا از دخالت ملموس‌تر و فزاینده غرب در جنگ اوکراین جلوگیری کنند؛ دمیتری مدودف، رئیس‌جمهور سابق روسیه در تازه‌ترین واکنش خود، به ناتو هشدار داد که در نادیده گرفتن قدرت هسته‌ای روسیه مرتکب «اشتباه مهلک» نشوند.
مدودف، متحد نزدیک ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فعلی روسیه که خودش هم به عنوان رئیس جمهور و هم به عنوان نخست وزیر خدمت کرده و زمانی به عنوان جانشین بالقوه پوتین تلقی می‌شد، روز جمعه در یک مطلب طولانی تلگرامی اعلام کرد که تهدیدات مسکو برای استفاده از سلاح‌های هسته ای تاکتیکی در اوکراین جدی است.
مدودف، که اکنون معاون شورای امنیت روسیه است و بلندگوی جنگ‌طلب‌ترین جناح‌های روسیه تلقی می‌شود، درباره کسانی که تهدید سلاح‌های هسته ای روسیه را کم اهمیت جلوه می‌دهند، نوشت: «[واقعیت] زندگی جدی‌تر از استدلال‌های بیهوده آنها است.»
مدودف در ادامه با استفاده از یک اصطلاح تاریخی تحقیرآمیز برای اشاره به دولت رئیس جمهور ولودیمیر زلنسکی افزود: «چند سال پیش، آنها ادعا می‌کردند که روسیه برای جلوگیری از نزاع با غرب از درگیری نظامی آشکار با رژیم باندرا [استعاره از یک گروه راست افراطی در دهه ۱۹۰۰ اوکراین] اجتناب خواهد کرد.»
تشدید تهدیدات هسته‌ای روسیه
لفاظی‌های اتمی کرملین از زمانی که مسکو در فوریه ۲۰۲۲ تهاجم تمام عیار خود به اوکراین را آغاز کرد، یک روند ثابت بوده است. پوتین و مقامات ارشد او به طور مداوم هشدار داده‌اند که حمایت غرب از کی‌یف می‌تواند منجر به درگیری مستقیم و بالقوه هسته‌ای با مسکو شود.
در حالی که کشورهای عضو ناتو درباره استقرار نیروها در اوکراین در قالب نیروهای مستشاری و نقش‌های غیرجنگی بحث و تبادل نظر می‌کنند و به تدریج محدودیت‌های اوکراین را با استفاده از تسلیحات ساخت غرب در خاک روسیه کاهش می‌دهند، روسیه در حال تشدید تهدیدهای هسته‌ای خود است.
سازمان‌های اطلاعاتی غربی بارها اعلام کرده‌اند که هیچ نشانه‌ای مبنی بر آماده شدن مسکو برای استفاده از زرادخانه اتمی خود ندیده‌اند و حملات اخیر پهپادهای اوکراین به سایت‌های شناسایی و هشدار تهدیدات وارده موشک‌های بالستیک دوربرد روسیه هنوز باعث تشدید تنش‌ها توسط کرملین نشده است.
در اوایل ماه جاری میلادی، نیروهای روسیه، تمرینات هسته‌ای را در نزدیکی اوکراین انجام دادند. همچنین این هفته بود که پوتین کشورهای «کوچک ولی پرجمعیت» ناتو را تلویحا تهدید کرد. وی گفت که شاخه جغرافیایی و جمعیتی این کشورها باید «عاملی باشد که آنها پیش از صحبت در مورد استفاده فرامرزی از تسلیحات غربی در حمله به خاک روسیه در نظر داشته باشند.»
مدودف در مطلب تلگرامی خود این اظهارات پوتین را با لحنی مشخص‌تر بیان کرد. مدودف در ادامه پیام خود نوشت: «[اینکه غرب خیال می‌کند که روسیه] از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی استفاده نخواهد کرد هم می‌تواند یک اشتباه محاسباتی باشد. با این تفاوت که این بار یک اشتباه مهلک خواهد بود. به هر حال، همانطور که رئیس جمهور روسیه به درستی اشاره کرد، کشورهای اروپایی تراکم جمعیتی بسیار بالایی دارند.»
مدودف برای کشورهایی که خارج از برد کلاهک‌های هسته‌ای تاکتیکی مسکو هستند گفت که پتانسیل حملات موشکی راهبردی وجود دارد. تفاوت در این است که کلاهک‌های هسته‌ای تاکتیکی از بازدهی پایین‌تری برخوردارند و عمدتاً برای استفاده در میدان نبرد طراحی شده‌اند تا برای اهداف دوربرد،حال آنکه سلاح‌های هسته‌ای راهبردی از قدرت تخریب بالاتر و برد بیشتر برخوردارند.
مدودف افزود: «افسوس که این‌ها برای ارعاب یا بلوف هسته‌ای نیست. درگیری نظامی کنونی با غرب طبق بدترین سناریوی ممکن در حال پیش رفتن است. قدرت تسلیحات ناتو به طور مداوم تشدید می‌شود. بنابراین، امروز هیچ کس نمی‌تواند تبدیل درگیری به مرحله اوج آن را رد کند.»
شمار رو به افزایش کشورهای عضو ناتو که مجوز استفاده از تسلیحات نظامی خود را در داخل مرزهای روسیه داده‌اند، کرملین را نگران کرده است. مسکو در ماه‌های اخیر تهاجم جدیدی را در سراسر مرز مشترک روسیه و اوکراین در منطقه خارکیف آغاز کرده است، و این در حالی است که تا کنون خطوط تدارکاتی ماشین جنگی مسکو در داخل خاک روسیه نسبتاً از آتش سلاح‌های کی‌یف در امان بوده‌اند.
تا کنون کشورهای ناتو از جمله بریتانیا، فنلاند، لهستان و فرانسه رسما اعلام کرده‌اند که استفاده از سلاح‌های خود را برای حمله به اهداف تهاجمی در داخل خاک روسیه تایید می‌کنند. آلمان و ایالات متحده آمریکا که معمولا در ناتو به دلیل رویکرد محتاطانه خود در مورد اقدامات اوکراین شناخته شده هستند ، به تدریج به تأیید استفاده از تسلیحات یا حمایت نظامی خود در منطقه نزدیک تر می شوند.
سخنگوی اولاف شولتس، صدراعظم آلمان روز جمعه ۳۱ مه (۱۱ خرداد) گفت که برلین به اوکراین اجازه شلیک تسلیحات تحویل آلمان به اهدافی در روسیه را داده است.
اشتفِن هی‌بِشترایت در بیانیه‌ای اعلام کرد که کی‌یف طبق قوانین بین‌المللی حق دفاع از خود را در برابر حملاتی که از داخل خاک روسیه انجام می‌شود، دارد.
آلمان، بزرگترین حامی نظامی کی‌یف پس از ایالات متحده آمریکا است و محموله‌های عظیمی از تجهیزات نظامی از جمله توپخانه سنگین و راکت‌انداز به اوکراین ارسال کرده است.
برلین تاکنون به دلیل ترس از تشدید درگیری، تمایلی به استفاده از سلاح‌های آلمانی برای حمله به اهداف در داخل روسیه نداشته است.
مقامات ایالات متحده روز پنجشنبه اعلام کردند که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا محدودیت‌های استفاده از تسلیحات آمریکایی را برداشته است و به کی‌یف اجازه می‌دهد تا همزمان با دفاع از منطقه خارکیف خود، مکان‌هایی در داخل خاک روسیه را هدف قرار دهد.
پولیتیکو به نقل از سه مقام آمریکایی و دو منبع مطلع گزارش داد که دولت بایدن به دور از چشم رسانه‌ها به اوکراین اجازه داده است که برای انجام عملیات در «خاک روسیه» اما تنها در نزدیکی منطقه خارکیف از تسلیحات آمریکایی استفاده کند.
به گفته یک مقام آمریکایی، جو بایدن اخیرا به تیم خود دستور داده است که «اطمینان حاصل کنند که اوکراین قادر است در عملیات ضد حمله در منطقه خارکیف با هدف ضربه زدن به نیروهای روس که به اوکراین حمله کرده‌اند و یا قصد دارند حمله کنند، از تسلیحات آمریکایی استفاده کند.»
این مقام آمریکایی افزود که سیاست عدم صدور مجوز استفاده از تسلیحات برای اوکراین دوربرد در جهت حمله به اهداف درون روسیه «تغییر نکرده است.»
به گفته این مقام آمریکایی اوکراین بلافاصله پس از آغاز حملات روسیه به خارکیف در ماه جاری از ایالات متحده تقاضا کرد که این سیاست خود را تغییر دهد.
بنابر اظهارات یک مقام دیگر آمریکایی، آمریکا در چند روز گذشته تصمیم گرفته که به اوکراین اجازه دهد برای دفاع از خود در مرز نزدیک به خارکیف «انعطاف» داشته باشد.
در واقع، اوکراین اکنون قادر است از تسلیحات ارائه شده از سوی آمریکا از جمله راکت‌ها و پرتاب‌کننده‌های راکت برای سرنگون کردن موشک‌های روس که به سوی خارکیف پرتاب می‌شوند یا هدف قرار دادند نیروهای روس که در آن سوی مرز روسیه و در نزدیکی شهر خارکیف آرایش نظامی گرفته‌اند و یا سرنگونی بمب‌افکن‌های روس که بمب‌هایی را داخل قلمروی اوکراین پرتاب می‌کنند، استفاده کند.
این مقام آمریکایی تاکید کرد که به رغم صدور مجوز مزبور، اوکراین مجاز به هدف قرار دادن زیرساخت‌های غیرنظامی با استفاده از تسلیحات آمریکایی و یا استفاده از موشک‌های دوربرد از جمله سامانه موشکی ATACMS برای حمله به اهداف در خاک روسیه نیست.
ارسال تسلیحات آمریکایی به اوکراین
دولت بایدن پیش‌تر اعلام کرده بود که استفاده از تسلیحات آمریکایی برای حمله به اهداف درون روسیه منجر به درگیر شدن مستقیم ایالات متحده در جنگ با روسیه و تشدید درگیری‌ها می‌شود. با این حال در پی وخامت شرایط اوکراین درمیدان نبرد و پیشروی‌های روسیه در منطقه خارکیف، ریاست جمهوری آمریکا به این تغییر عمده در سیاستش تن داد.
از سوی دیگر، ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو روز پنجشنبه ۳۰ مه، با حضور در نشست دوروزه غیر رسمی وزرای خارجه کشورهای عضو این ائتلاف نظامی در پراگ، پایتخت جمهوری چک، از آنها خواست تا اجازه دهند اوکراین با استفاده از تسلیحات ارائه شده از سوی اعضای ناتو به اهدافی در قلمروی روسیه حمله کند.
ینس استولتنبرگ گفت: «برخی از سنگین‌ترین درگیری‌ها در هفته‌ها و ماه‌های گذشته درست در مرز روسیه و اوکراین به وقوع پیوسته است. بنابر این، به باور من زمان آن رسیده است که محدودیت‌های اعمال شده را در راستای توانمند‌سازی اوکراین برای دفاع از خود بازبینی کنیم.»
رهبران فرانسه و آلمان نیز روز سه‌شنبه ۲۹ مه گفتند که اوکراین باید مجاز به استفاده از سلاح‌های آنها برای حمله به اهدافی در خاک روسیه باشد.
ماکرون: اوکراین باید اجازه داشته باشد اهدافی را در خاک روسیه هدف قرار دهد
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه که آلمان سفر کرده بود در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با اولاف شولتس، صدر اعظم آلمان گفت: «خاک اوکراین از سوی پایگاه‌های نظامی مستقر درون روسیه مورد حمله قرار می‌گیرد. اگر ما به اوکراینی‌ها بگوییم اجازه ندارند به نقاطی که از آنها موشک پرتاب می‌شود، حمله کنند، به ویژه با اتفاقاتی که اکنون در اطرف خارکیف درحال وقوع است، چگونه می‌توانیم بگوییم که از شهرهای اوکراین محافظت می‌کنیم؟»
او افزود: «به نظر من ما باید به آنها اجازه دهیم تا پایگاه‌های نظامی محل پرتاب موشک‌ها و اساسا پایگاه‌های نظامی که روسیه از آنها برای حمله به اوکراین استفاده می‌کند را هدف قرار دهند.»
دیوید کامرون، وزیر خارجه بریتانیا نیز اوایل ماه جاری در سفر به کی‌یف گفته بود که اوکراین حق دارد به اهدافی در خاک روسیه حمله کند. او همچنین افزود که بریتانیا هیچ محدودیتی برای اوکراین مبنی بر استفاده از سلاح‌های ارسالی لندن اعمال نمی‌کند.
