محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق به واشنگتن سفر می کند و این در حالی است که هر دو طرف امیدوار به گسترش روابط اقتصادی هستند.
به گزارش جماران، جیمز دورسو به مدت 20 سال افسر نیروی دریایی ایالات متحده بود. یکی از تخصص های او کمک های لجستیکی و امنیتی به پنتاگون در کویت، عربستان سعودی و عراق بوده و همچنین در تنظیم مجدد قراردادهای زمان جنگ در عراق و افغانستان فعال بوده است.او در تازه ترین یادداشت برای responsiblestatecraft درباره سفر نخست وزیر عراق به ایالات متحده نوشت:
ایالات متحده و متحدانش بیست و یک سال پیش با این باور اشتباه که عراق دارای سلاح های کشتار جمعی است و با القاعده، گروه تروریستی مسئول حملات 11 سپتامبر، متحد است، به عراق حمله کردند.
ایالات متحده عنوان اشغالگر را برای خود دست و پا کرد، اما نتوانست نظم را برقرار کند و با اخراج کل ارتش عراق و باتجربه ترین کارمندان دولتی، به شورشی کمک کرد که خود آن هم از ابعادش شوکه شد. نیروهای ائتلاف در عراق عملا در یک نبرد بازنده شرکت کرده بودند. آنها با افزایش نیروها در سال 2007 جایگاه اولیه خود را دوباره به دست آوردند و سرانجام در سال 2011 عراق را ترک کردند. سربازان ایالات متحده در سال 2014 برای مبارزه با داعش به عراق بازگشتند و تا به امروز در آنجا هستند، اگرچه داعش تا سال 2019 تا حد زیادی از بین رفت.
در ژانویه 2020، پارلمان عراق به یک اقدام غیر الزام آور برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق رأی داد، اما آمریکایی ها به درخواست دولت عراق باز هم در این کشور باقی ماندند. با این حال، عراق و ائتلاف بین‌المللی در واکنش به رای پارلمان در سال ۲۰۲۰، مأموریت نیروها را از یک مأموریت رزمی به یک مأموریت مستشاری و آموزشی تغییر دادند.
نخست وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در 15 آوریل با جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، در وهله اول درباره حضور نیروهای آمریکایی گفتگو خواهد کرد.
اگرچه کمیسیون عالی نظامی ایالات متحده و عراق در حال بررسی موضوع حضور نیروها است، آیا امکان این وجود دارد که طرف آمریکایی با حضور کوچکتر و عملیات محدودتر خود در عراق موافقت کند؟ احتمالا، در چنین شرایطی سودانی ممکن است خواهان تعهد عمومی بایدن مبنی بر این باشد که این مسیر به یک تاریخ نهایی و قطعی برای اجرایی شدن منتهی خواهدشد؟
گذشته از بحث حضور سربازان آمریکایی در عراق، سودانی می‌خواهد روابط بغداد با واشنگتن را تقویت کند . به نظر او رابطه سیاسی دو جانبه بالاترین سطح را دارد و این بعد اقتصادی ماجرا است که باید به این رابطه افزوده شود. وقتی آمریکایی‌ها به عراق از لحاظ اقتصادی فکر می‌کنند، همه چیز به نفت مربوط می‌شود، اما در نوامبر 2023، ExxonMobil، بزرگترین شرکت نفتی آمریکا، بدون هیچ دستاورد ویژه ای از عراق خارج خواهد شد. این خروج انتظارات سایر شرکت‌های آمریکایی را کاهش می‌دهد، اما سودانی می‌خواهد روابط اقتصادی عراق با آمریکا را احیا کند و بسیاری از تجار بزرگ کشور او را در این سفر همراهی خواهند کرد.
تجارت آمریکا و عراق فضایی برای رشد دارد. در سال 2022، ایالات متحده 897 میلیون دلار کالا صادر کرد که برترین محصول، خودرو بود. عراق نیز به نوبه خود 10.3 میلیارد دلار کالا صادر کرد که بیشتر آن نفت خام بود.
یکی از اهداف کلیدی اقتصادی عراق ، جاده توسعه 17 میلیارد دلاری است که یک جاده زمینی و راه آهن از خلیج فارس به اروپا از طریق ترکیه است .
بایدن و سودانی باید درباره آینده روابط دوجانبه تصمیم گیری کنند و این در حالی است که فعلا ملاحظه های نظامی بر این رابطه سیطره داشته است. عراق تنها دموکراسی واقعی در جهان عرب است، و بسیاری از جوانان عراقی خواهان جدایی دین و دولت هستند، چیزی که باید در بین آمریکایی ها مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر، عراقی ها امیدوار هستند که ایالات متحده با این کشور به عنوان عراق برخورد کند نه بستری برای عملیات علیه سوریه و ایران یا برای حمایت از مشتریان کرد واشنگتن.
واشنگتن با ترور ابومهدی المهندس رهبر نیروهای حشد الشعبی (PMF) در ژانویه 2020 به اعتبار خود در عراق آسیب زد. بغداد در سال 2016 نیروهای حشد شعبی را که زمانی شبه نظامی بود در داخل دولت ادغام کرد. بنابراین مهندس در زمان ( شهادت) یک مقام دولتی بود و حمله به او افکار عمومی در عراق را پشت سر حشد الشعبی قرار داد.
اکنون سوال اینجا است که چه مشکلاتی در دورنمای رابطه اقتصادی امریکا و عراق وجود دارد:
فساد. فساد فراگیر در عراق توسعه اقتصادی را کند کرده و شهروندان عراقی را در معرض حکومتداری ناکارآمد قرار داده است. شاخص ادراک فساد در سال 2023 توسط سازمان شفافیت بین‌الملل، عراق را در رتبه 154 از 180 قرار داد که نسبت به سال 2022 که رتبه 157 از 180 را به خود اختصاص داده بود، بهبود جزئی داشته است.
سازمان شفافیت بین الملل قبلا وضعیت فساد در عراق را با این عبارات توصیف کرده بود: «در میان بدترین کشورها در زمینه فساد و شاخص‌های حکمرانی قرار دارد. خطرات فساد ناشی از کمبود تجربه در مدیریت دولتی، ظرفیت ناچیز برای جذب هجوم کمک‌های مالی، مسائل فرقه‌ای و عدم اراده سیاسی برای مبارزه با آن تشدید شده است.»
نخست وزیر سودانی فساد را نادیده نگرفته و حتی آن را یکی از بزرگترین چالش‌های کشور دانسته که خطر آن کمتر از تهدید تروریسم نیست.
الیزابت تسورکوف. او یک دانشجوی روسی-اسرائیلی است که در سال 2023 توسط کتائب حزب الله، یک گروه شبه نظامی عراقی تحت نفوذ ایران ربوده شد. تسورکوف، دانشجوی دکترا در دانشگاه پرینستون در ایالات متحده، با پاسپورت روسی خود وارد عراق شد و فاش نکرد که یک اسرائیلی و کهنه سرباز ارتش اسرائیل است. (قانون 2022 عراق هرگونه رابطه با اسرائیل را جرم انگاری کرد.)
خانواده تسورکوف از دولت بایدن می خواهند که عراق را به دلیل عدم موفقیت در آزادی او به عنوان کشور حامی تروریسم معرفی کند. دفتر سودانی اعلام کرد که تحقیقاتی در مورد این موضوع انجام خواهد شد و ممکن است این موضوع در زمان دیدار سودانی با بایدن مطرح شود. اگرچه بهترین نتیجه برای عراق و ایالات متحده، توافق روسیه با میانجیگری ایران و اسرائیل است. اگر بایدن عراق را به عنوان کشور حامی تروریسم معرفی کند این مسئله به طور جبران ناپذیری به روابط آسیب می زند و درها را به روی چین باز می کند.
ایالات متحده مهم ترین طرف خارجی در روابط با عراق است اما در این جایگاه تنها نیست. اگر امریکا ، عراق را طرد کند چین با دعوت از این کشور به سازمان همکاری شانگهای و بریکس به این مسئله واکنش نشان خواهدداد. چین می تواند پروژه های زیرساختی بسیاری را در عراق از طریق بانک توسعه جدید خود تامین مالی کند. پتروچاینا جایگزین اکسون موبیل در یکی از بزرگترین میادین نفتی عراق شده و در موقعیت ایده آلی برای توسعه بیشتر قرار دارد. عراق "ذینفع اصلی" سرمایه گذاری ابتکار کمربند و جاده چین در سال 2021 بود.
سودانی گفته که عراق نباید زمین درگیری میان ایالات متحده و ایران باشد اما زمانی که اسم ایران مطرح می شود واشنگتن همیشه در سال 1979 باقی مانده است. اگرچه سودانی چالش‌های زیادی پیش رو دارد، بایدن چالش‌های بیشتری دارد: او باید ذهنیت استعماری خود در قبال تحولات غرب آسیا را تغییر بدهد. باید بپذیرد که بغداد باید با تهران به یک شیوه زندگی مسالمت امیزی دست یابد که ممکن است برای واشنگتن خوشایند نباشد، بایدن باید به گونه ای با عراق رفتار کند که همزمان راه را برای نفوذ بیشتر پکن به غرب آسیا هموار نکند.
