به گزارش جماران، الجزیره در گزارشی درباره فعالیت گروه واگنر در لیبی می نویسد: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با توجه بیشتر جهان به کشتار غزه، به گسترش دامنه نفوذ کشورش در آفریقا ادامه می‌دهد.

روسیه، در قالب پیمانکار نظامی خصوصی (PMC) واگنر، حداقل از سال 2018 در لیبی حضور قابل توجه داشته است. در همان سال برای اولین بار گزارش شد که این گروه تحت فرماندهی خلیفه حفتر ، فرمانده کل نیرو‌های موسوم به «ارتش ملی لیبی»  آموزش می بینند.

اما، پس از مرگ یوگنی پریگوژین، بنیانگذار واگنر و متحد سابق ولادیمیر پوتین در یک سانحه هوایی که برخی آن را به رئیس جمهور روسیه منتسب کردند، سرنوشت واگنر در  لیبی و آفریقا نامشخص به نظر می رسید.

روسیه چندین پیمانکار خصوصی نظامی  را اداره می کند. با این حال، گفته می شود که هیچ کدام به اندازه واگنر که توسط پریگوژین تأسیس شد، به کرملین نزدیک نبوده یا به طور گسترده در سرتاسر جهان مستقر نشده است. واگنر با هزینه کمی برای کرملین، نفوذ مالی، نظامی و سیاسی روسیه را در سراسر لیبی و آفریقا به دست آورده است.

با توجه به مخاطرات، کرملین علیرغم شورش این گروه  در سال گذشته، هرگز احتمال انحلال واگنر را بررسی نکرد.  در عوض، پس از مرگ پریگوژین که با شورش او علیه کرملین قابل پیش بینی هم به نظر می رسید، منافع تجاری و نظامی او بین سرویس‌های اطلاعاتی مختلف روسیه تقسیم شد.

واگنر مانند سایر پیمانکارهای خصوصی از جمله نمونه آمریکایی آن بلک واتر سابق ، در درگیری های خارجی به عنوان بازوی روسیه عمل می کرد، هم قدرت خود را اعمال می کرد و هم ارتباط با کشور ایجاد کننده را انکار می کند. این فاصله گرفتن با ارتش های رسمی کشورها، به این پیمانکارهای خصوصی  اجازه می دهد تا خارج از مرزهای معمول جنگ دولتی عمل کنند و در کمپین های وحشت و اطلاعات نادرست به گونه ای شرکت کنند که نیروهای متعارف نمی توانند. فرماندهی حضور واگنر در خارج از کشور به اطلاعات نظامی روسیه (GRU) به ویژه ژنرال آندری آوریانوف واگذار شده است.

رویاهای آفریقایی

آفریقا، یکی از غنی ترین قاره ها از نظر مواد معدنی و انرژی، در حال عبور از دوره ای است که آن را می توان دوره جمعیت قابل توجه جوانان دانست.

در داخل آفریقا، لیبی دارای بزرگترین ذخایر نفت و ذخایر طلا است که تخمین زده می شود در بین 50 ذخایر برتر جهان قرار گیرد. علاوه بر این، موقعیت جغرافیایی آن که نیجر، چاد و سودان را به شمال آفریقا و اروپا متصل می کند، آن را از اهمیت استراتژیک حیاتی می کند.

در اوایل سپتامبر، ژنرال آوریانوف ذگان با همراهی یونس بیک یوکوروف، از معاونان وزیر دفاع، برای بازدید عملیات واگنر سابق به لیبی سفر کردند. کشورهای مالی، بورکینافاسو، جمهوری آفریقای مرکزی  و نیجر هم از دیگر میزبان های او در این تور منطقه ای به آفریقا بودند.  در همه موارد، پیشنهاد روسیه تا حد زیادی یکسان بود: ارائه منابع برای تامین امنیت.

فقط در لیبی این معامله ممکن نبود.  کارخانه های استخراج نفت پرسود روسیه تحت نظارت دولت دیگر لیبی و به رسمیت شناخته شده بین المللی در طرابلس فعالیت می کنند، به این معنی که حفتر و متحدانش که وزارت دفاع آمریکا ادعا می کند امارات متحده عربی را نیز شامل می شود، باید هزینه استقرار نیروهای اعزامی را خودشان بپردازند. .

طارق میگریسی، یکی از اعضای ارشد شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا، می گوید: حفتر به واگنر نیاز دارد. علاوه بر این، در حالی که وی میزبان آنها در لیبی است، واگنر می تواند از موقعیت خود برای پشتیبانی از عملیات در سوریه، سودان و جاهای دیگر استفاده کند. واگنر یک شبکه است و فقط حمایت نظامی نیست.  آنها از موقعیت خود در شرق لیبی برای انتقال [مواد مخدر غیرقانونی] کاپتاگون از سوریه، انتقال طلا برای فرار از تحریم ها و همچنین کمک به حمل و نقل مهاجران از جنوب آفریقا و تا بنگلادش استفاده می کنند. لیبی یک منطقه بسیار سودآور برای واگنر است.

میزان حضور واگنر در لیبی

بر اساس برآوردهای فعلی، گمان می رود که واگنر حدود 800 پیمانکار در لیبی مستقر کرده و 4600 نفر دیگر در سراسر جنوب صحرای آفریقا پراکنده شده اند. علاوه بر جنگنده های خود، واگنر  دارای سه پایگاه هوایی است؛  یکی در حوضه نفتی سرت، یکی در الجفره در داخل کشور و دیگری در براک الشاطی . علاوه بر حضور روسیه در زمین لیبی ، مذاکراتی در حال انجام است تا به کشتی‌های جنگی روسیه حق پهلوگیری در بندر طبرق در ازای اعطای سامانه‌های دفاع هوایی و آموزش خلبانان داده شود.

ایوان کلیشز، مسئول سیاست خارجی روسیه در مرکز بین المللی دفاع و امنیت در تالین، گفت: «دریای مرکزی و شرقی مدیترانه یک منطقه فوق العاده مهم برای اروپا و در نتیجه ناتو است. روسیه در حال حاضر یک بندر مدیترانه ای در طرطوس در سوریه دارد، بندری در ‫طبرق لیبی ( شهری بندری و شبه‌جزیره‌ای است واقع در شمال شرق لیبی) این حضور را عمیق تر می کند و به طور بالقوه آنها را در رقابت با اروپا، به ویژه بریتانیایی ها که حضور دریایی زیادی در قبرس دارند، قرار خواهدداد.

پایان بازی

با این حال، در حالی که واگنر یک بازیگر مهم است اما این گروه  در میدان نبرد در حال تغییر و گاهی شلوغ لیبی تنها نیست. علاوه بر شبه‌نظامیان متحد طرابلس، نیروهای ترکیه‌ای هستند که یک بار با فرماندهان محلی برای مقابله و عقب راندن ژنرال حفتر مورد حمایت واگنر متحد شدند.

علاوه بر این، با سرمایه گذاری گسترده روسیه در بخش انرژی لیبی که توسط متحدان ترک در طرابلس محافظت و اداره می شود، هیچ تضمینی وجود ندارد که اتحاد مسکو با حفتر نیز قربانی عمل گرایی و مصلحت سنجی روسیه در آینده نشود. برخی کارشناسان معتقدند  که  هیچ چیزی وجود ندارد که نشان دهد روسیه به حفتر تعهد دائمی داده است.

ایوان کلیشز در این باره می گوید:  شما باید به خاطر داشته باشید که روسیه درگیر یک استراتژی جهانی با پیامدهای منطقه ای است. هدف پوتین ایجاد جهانی چند قطبی است که در آن هند و چین همگی از قدرت خود استفاده می کنند، نه فقط غرب که در حال حاضر شاهد چنین وضعی هستیم.