آیا چین به عنوان شریک امنیتی تایلند جایگزین آمریکا می‌شود؟

به گزارش جماران؛ از زمان پایان جنگ جهانی دوم، ایالات متحده شریک امنیتی و متعهد به دفاع از تایلند در برابر تهدید کمونیستی در طول جنگ سرد از طریق توافقنامه «تانات-راسک» در سال 1962 بود. در ازای پوشش امنیتی واشنگتن، بانکوک بیش از 37000 سرباز تایلندی را برای کمک به آمریکایی‌ها در جنگ ویتنام از سال 1965 تا 1972 به جنگ اعزام و پایگاه‌های هوایی خود را به روی هواپیماهای جنگی ایالات متحده که در حال انجام عملیات بمباران در سراسر هندوچین بودند، باز کرد.

در ظاهر، روابط دفاعی حتی پس از جنگ سرد همچنان قوی بود. ایالات متحده در سال 2003 تایلند را به عنوان «متحد اصلی غیر ناتو» تعیین کرد، در حالی که از سال 1982، هر دو طرف میزبانی مشترک تمرینات نظامی «کبرای گلد» که بزرگترین مانور نظامی چندملیتی جنوب شرقی آسیا بود را بر عهده داشتند.

با این حال، در سال‌های اخیر، نشانه‌هایی وجود دارد که تایلند در حال نزدیک‌تر شدن به چین در روابط دفاعی است. این روند را می‌توان تا حدی به عنوان نتیجه کودتای نظامی سال 2014 در بانکوک مربوط دانست که طی آن دولت منتخب دموکراتیک، سرنگون شد. مدت کوتاهی پس از کودتا، ایالات متحده همکاری نظامی با تایلند را کاهش داد و حجم تمرینات نظامی مشترک خود موسوم به JMEs را کاهش داد. همچنین 3.5 میلیون دلار کمک نظامی به تایلند را به حالت تعلیق درآورد.

در نتیجه سرد شدن روابط میان ایالات متحده و تایلند، چین را قادر ساخت تا برای پر کردن این خلاء قدم بردارد و دو حوزه برای ارزیابی وضعیت روابط دفاعی چین و تایلند در سال‌های اخیر قابل بررسی است.

اول فروش تسلیحات است، منطقه‌ای که چین به آرامی در آن جای پای خود را باز می‌کند. در حالی که ایالات متحده از زمان جنگ سرد تامین کننده اصلی تسلیحات به تایلند بود، چین از سال 2016 این جایگاه را در اختیار گرفت. بین سال های 2016 تا 2022، تایلند از نظر ارزش، تسلیحات بیشتری از چین (394 میلیون دلار) نسبت به ایالات متحده (207 میلیون دلار) دریافت نمود.

بر اساس گزارش موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم SIPRI، واردات تسلیحات تایلند از چین از سال 2014 شامل اقلام بزرگی مانند زیردریایی (که گویا با یک ناو جایگزین شده است)، موشک‌های ضد کشتی، سیستم‌های دفاع هوایی و خودروهای زرهی است. تسلیحات چینی در مقایسه با تسلیحات مشابه در ایالات متحده ارزان‌تر هستند و به بانکوک اجازه می‌دهد با هزینه‌های پایین‌تر به توانایی‌های دفاعی دست یابند.

دوم، چین و تایلند مقیاس و دامنه مانورهای نظامی مشترک دوجانبه خود را گسترش داده‌اند. بدون شک، ایالات متحده همچنان با تایلند گفتگوهای مشترک دوجانبه و آموزشی مشترک بیشتری دارد. با این حال، چین به آرامی در حال ورود است. به عنوان مثال، تعداد تمرین‌های نظامی دوجانبه میان چین و تایلند در سال‌های اخیر افزایش یافته است. در حالی که تنها یک تمرین نظامی مشترک میان تایلند و آمریکا در سال 2017 وجود داشت.

با این حال برخی از تحلیل‌گران معتقد‌اند که تمرین‌های نظامی دوجانبه میان چین و برخی از کشورهای منطقه شرق آسیا و حتی آسیا بیشتر جنبه نمادین دارد و رویدادهای اجرایی اصلی کماکان میان آمریکا و متحدان این کشور در منطقه شرق آسیا است.

مجموعه تمرینات فالکون Strike شامل نیروهای هوایی چین و تایلند، که برای اولین بار در سال 2015 برگزار شد، یکی از این نمونه‌ها است که شاهد مانورهای رزمی بین جنگنده‌های  J11 چینی و هواپیمای جنگی تایلندی ساب گریپن در طول هفت روز بود اما به گفته ناظران نظامی این عملیات ضعف خلبانان چینی را در تکنیک‌های داگ فایت (در این نوع نبردها، هواپیماهای جنگنده در نزدیکی یکدیگر قرار می‌گیرند و با حرکات سریع و چرخش‌های تند تلاش می‌کنند تا به هدفشان شلیک کنند یا از نظر تاکتیکی برنده شوند) آشکار کرد.

با این حال، روند سیاست‌های کلان حاکمان چین به گونه‌ای است که منابع بیشتری را در طول زمان برای انجام تمرینات نظامی سرمایه‌گذاری می‌کنند. یکی از پیامدهای گسترش روابط امنیتی چین و تایلند زمانی آشکار شد که ارتش تایلند از استقرار هواپیمای جنگی F-16 نیروی هوایی تایلند برای شرکت در رزمایش‌ مشترک با چین، جلوگیری نمود.

با این وجود، کلیات تمرین‌های نظامی دوجانبه میان چین و تایلند هنوز از پیچیدگی کمتری نسبت به ایالات متحده برخوردار است. ایالات متحده در کوتاه مدت شریک اصلی امنیتی تایلند باقی خواهد ماند. اما با توجه به تلاش‌های چین برای افزایش تعامل دفاعی با تایلند و تمایل حاکمان تایلند برای همکاری امنیتی بیشتر با چین روابط میان ایالات متحده و تایلند را تحت شعاع قرار می‌دهد و این احتمال وجود دارد که چین در بلندمدت جایگزین ایالات متحده به عنوان شریک امنیتی اصلی تایلند شود و نفوذ ایالات متحده در جنوب شرقی آسیا را کاهش دهد.